Esin Gedik'in yazısı
Borunun iki ucunda da Gazprom var
Dünyanın en büyük doğalgaz tedarikçisi Gazprom, bir efsaneye dönüşmek üzere. Gazprom'a başkanlık yapan herkesin daha sonra Rusya'yı da yönettiği düşünüldüğünde bu iddia daha da anlam kazanıyor.
Putin'in Ankara ziyaretiyle Türkiye'de çok sayıda anlaşmaya imza atan Gazprom, birkaç gün önce de Ali Şen, ortağı olduğu Bosphorus Gaz'daki hisse oranını yüzde 71'e çıkardı. Aksa Enerji ile de iyiniyet anlaşması imzalayan Gazprom, hem boru hatları hem toptan gaz satışı hem de perakende ayağında yer almaya hazırlanıyor.
Gazprom'un Türkiye pazarında olma isteği uzun zamandır biliniyor. BOTAŞ aracılığıyla Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacını sağlayan Gazprom, yurtiçi dağıtımda da etkin olmak istiyordu. Ancak EPDK'nın uyguladığı doğalgaz dağıtım özelleştirme modeli Gazprom'un işine gelmedi. Birkaç il ve ilçeden oluşan dağıtım bölgeleriyle uğraşmak yerine pazarın oturmasını, abone sayısının artmasını ve gerekli yatırımların yapılmasını bekledi.
Gazprom'un bir diğer beklentisi de dağıtım şirketleri arasında yaşanacak konsolidasyondu. Nitekim Çalık Bursagaz'daki hisselerinin bir kısmını Alman EWE'ye sattı, dünyanın en büyük gaz dağıtımcılarından biri olan Gas de France ise İzmit bölgesini satın aldı. Öngörüleri doğru çıkan Gazprom, Türkiye'de taşlar yerine oturmaya başlayınca hızlı bir giriş yapma kararı aldı.
Fener'in yerini Beşiktaş aldı!
Önce Beşiktaş Kongre Üyesi Mehmet Kazancı'nın sahibi olduğu Aksa Enerji ile anlaşma imzalandı. Yeni ortakların doğalgaz dağıtımı, LNG, toptan satış gibi konulara yoğunlaşması ve milyar dolarlık yatırımlara imza atması bekleniyor. Aksa Enerji şu anda yaklaşık 5 milyar metreküplük doğalgaz satışına aracılık ediyor.
Gazprom yaklaşık 6 milyar metreküplük kapasiteye sahip olan Ankara ve İstanbul'un özelleştirmelerini bekliyor. İhaleyi kazanırlarsa 11 milyar metreküplük doğalgaz dağıtımını kontrol ediyor olacak Gazprom. Fenerbahçe eski Başkanı Ali Şen'in toptan gaz satışı yapan Bosphorus Gaz'daki hisselerini alarak çoğunluğu ele geçirdiği düşünülürse, üstelik bu gazı da yine Gazprom'un verdiği dikkate alınırsa... Yani Gazprom hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olacak.
Putin'in gözbebeği olan Gazprom sadece Türkiye'de değil; İtalya, Sırbistan, Kuzey Afrika hatta Latin Amerika'da da milyar dolarlık anlaşmalara imza atıyor. Bu stratejik adımlarla Rusya'nın 'insafına kalmak' istemeyen Avrupa Birliği'ni köşeye sıkıştırmaya devam ediyor. 30 Avrupa ülkesini ısıtan şirketin adımlarını Avrupa'nın önde gelen ülkeleri dikkatle izliyor.
Bu adımlar elbette sadece gaz ile sınırlı değil, petrolde de aynı stratejiyi görmek mümkün. Anımsayacaksınız Gazprom birkaç yıl önce Sırbistan Petrol Sanayi şirketine talip olduğunda Avrupa ayağa kalkmıştı ancak her iki devlet başkanının katıldığı Moskova'daki törende imzalar atılmıştı. Gazprom 400 milyon euro ödeyerek Avrupa'nın kalbine sızmayı başarmıştı.
Avrupa'nın şu sıralar kaygıyla izlediği bir diğer bölge ise Kuzey Afrika. Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmak isteyen Avrupa, Cezayir ve diğer Afrika ülkelerinden gelen LNG'ye ümit bağlamıştı ama devreye yine Gazprom girdi. Nijerya, Cezayir ve Gine'de petrol ve doğalgaz ihracatçıları ile ortaklık görüşmeleri yapıyor. Bu da 'Rus korkusu' yaşamayan Batı Akdeniz ülkelerini tedirgin ediyor. İspanyol gazeteleri 'Gazprom Avrupa enerji dağıtım faaliyetlerini tekeline almak istiyor' yorumları yaparken Gazprom, İspanyol petrol üreticisi Repsol'un hisselerini satın almak istediğini açıkladı.
Tepki görünce geri adım attı ama sessiz sedasız İspanyol Gaz Natural ile ortaklık anlaşması imzalayarak İspanya pazarına sızdı.
Dolayısıyla Rusların enerji tehdidi altında olan sadece biz değiliz diyerek sevinebiliriz!
Akşam