Fas ve Hindistan, 23 Eylül’de, Fas’ın batısındaki Bereşid kentinde zırhlı savaş aracı üretimi yapacak fabrikanın açıldığını duyurdu.
Açılış töreni, Fas Savunma Bakanı Abdullatif Ludeyi ile ülkeyi ziyaret eden Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh tarafından gerçekleştirildi.
Fas Savunma Bakanlığı, fabrikanın Rabat, Yeni Delhi ve “Tata Advanced Systems Limited” ortaklığında kurulduğunu bildirdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, fabrikanın Kraliyet Silahlı Kuvvetleri (Fas Ordusu) için ve yüksek büyüme potansiyeline sahip uluslararası pazarlar amacıyla “WhAP 8×8” zırhlı muharebe araçları üretmeye başladığı belirtildi.
Açıklamaya göre, fabrikanın üretim sürecinde yerli bileşen yüzde 35 olacak ve bu oran, ulusal tedarikçilerin eğitimi ve entegrasyonu için yapılacak yatırımlarla kademeli yüzde 50’ye çıkarılacak.
BÜYÜYEN BÜTÇE VE HEDEFLER
Uzmanlara göre Fas, son yıllarda otomobil ve uçak üretiminde yakaladığı ivmenin ardından, savunma sanayisini kurarak bölgesel güç olmayı, iç talebi karşılamayı ve dış pazarlara ihracatı hedefliyor.
Bu doğrultuda ülke, farklı devlet ve şirketlerle savunma anlaşmaları imzalıyor, ortak tatbikatlar düzenliyor.
Fas, haziran ayında, Bakanlar Kurulunun onayladığı dört askeri proje kapsamında, savunma sanayisine yönelik 2 özel sanayi bölgesi kurma niyetini açıklamıştı.
Hükümetin ekim ayında parlamentoya sunduğu bütçe tasarısına göre, savunma bütçesi 2026 yılı için yüzde 18 artırılarak 15,7 milyar dolara yükseltilecek.
Bu artışın, Kraliyet Silahlı Kuvvetlerinin teçhizat alımı ve onarımı ile yerli savunma sanayisinin gelişimini desteklemeyi amaçladığı ifade ediliyor.
Fas Savunma Bakanı Ludeyi, 20 Ekim'de ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı Dagvin Anderson ile Rabat’ta bir araya gelerek iki ülke arasındaki işbirliğini ele aldı.
İki taraftan yapılan ortak açıklamada, “yeni alanlarda askeri işbirliğini güçlendirmenin ve Fas’ta savunma sanayisinin gelişimini teşvik etmenin önemi” vurgulandı.
FAS, YILLAR ÖNCE SAVUNMA SANAYİ ALANINDA KAPSAMLI PROGRAM BAŞLATTI
Faslı askeri uzman Abdurrahman Mekkavi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkesinin yıllar önce savunma sanayisi alanında kapsamlı bir program başlattığını söyledi.
Bu programın, Hindistan, Çin, İsrail, ABD, Güney Kore ve Brezilya gibi ülkelerle ortaklıklar veya üretim süreçleri yoluyla hayata geçirildiğini belirtti.
Sektörün hedefinin ülkenin savunma ihtiyaçlarını karşılamak, istihdam yaratmak, ulusal güvenliği güçlendirmek ve ekonomiyi canlandırmak olduğunu ifade eden Mekkavi, “Bir ülke silah ürettiğinde, özellikle küresel gerilimlerin arttığı bir dönemde hem kendi ihtiyaçlarını karşılar hem de bölgesel ve uluslararası risklere karşı hazırlıklı olur.” dedi.
Mekkavi, uluslararası örneklerde olduğu gibi devletin ilk aşamada özel sektörü teşvik eden ve denetleyen bir rol üstlendiğine dikkati çekerek, “Savunma sanayisi ister Fas devletinde, ister yabancı özel sektörde olsun, en kârlı sektörlerden biridir.” değerlendirmesinde bulundu.
SANAYİLEŞME SÜRECİ
Askeri uzman Muhammed Şukayr de zırhlı araç üretim tesisinin faaliyete geçmesinin “Fas’ta savunma sanayisinin temellerinin atılması anlamına geldiğini” belirtti.
Bu adımın, gerekli yasal düzenlemelerin kabul edilmesi ve iki savunma sanayi bölgesinin inşası kararlarının ardından geldiğini aktaran Şukayr, ülkesinin Hintli Tata dahil olmak üzere birçok uluslararası şirketle üretim ve teknoloji transferine dayalı anlaşmalar imzaladığını hatırlattı.
Şukayr, bu işbirliklerinin askeri araçlardan insansız hava araçlarına (İHA) kadar geniş bir üretim yelpazesini kapsadığını kaydederek, son dönemde Slovakya ve ABD merkezli şirketler dahil çok sayıda uluslararası savunma firmasının Fas’ı ziyaret ettiğini ifade etti.
Yakın zamanda kabul edilen yeni yasal çerçevenin, yabancı yatırımcılar için ülkede yatırım yapmanın önünü açtığına dikkati çeken Şukayr, “Fas, savunma alanında ortaklarını çeşitlendirerek yatırım tabanını genişletmeyi amaçlıyor.” diye konuştu.
BÖLGESEL GÜÇ OLMA HEDEFİ
Şukayr’e göre Fas, silah ithalatına bağımlılığı azaltmak, maliyetleri düşürmek ve Afrika pazarındaki artan savunma ihtiyacını karşılamak istiyor.
“Afrika pazarı, özellikle Fas ile bazı Afrika ülkeleri arasındaki güçlü ilişkiler sayesinde bu sektöre ihtiyaç duyuyor.” diyen Şukayr, Fas’ın bölgesel güç olma hedefinin bir parçası olarak gelişmiş bir savunma sanayisi kurmasının zorunlu olduğunu belirterek, Fas’ın, “maliyetleri azaltmak, bölgesel güç statüsünü pekiştirmek ve savunma ürünlerini ihraç etmek” olmak üzere 3 temel strateji izlediğini vurguladı.
Sektörün en büyük zorluğunun yüksek finansman ihtiyacı olduğunu dikkati çeken Şukayr, bu nedenle Fas’ın büyük bütçeler ayırabilecek uluslararası firmaları çekmeye çalıştığını ifade etti.
Uzman Şukayr, Fas’ın yasal düzenlemeleri, lojistik altyapısı ve insan kaynağı sayesinde bu hedefleri gerçekleştirebilecek kapasiteye sahip olduğunu kaydetti.
patronlardunyasi.com