Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yusuf Yazar, kısa vadede yıllık 40 milyar metreküp, uzun vadede de 100 milyar metreküp doğal gazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasını hedeflediklerini bildirdi.
Ankara Sheraton Otelinde düzenlenen 7. Türkiye Uluslararası Petrol ve Doğal Gaz Konferansında (TUROGE 2008) konuşan Enerji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yusuf Yazar, Türkiye'nin enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 73'ünün ithal kaynaklardan karşılandığını kaydetti.
Türkiye'nin petrol ve doğal gaz üreten ülkelerle, tüketen ülkelerin tam ortasında yer alan benzersiz bir coğrafyaya sahip olduğuna dikkati çeken Yazar, bu avantajı, geliştirilen projelerle değerlendirmeye çalıştıklarını söyledi. Önümüzdeki 20 yılda AB'nin yıllık 500 milyar metreküp doğal gaza ihtiyacı olacağını düşündüklerini belirten Yazar, "Kısa vadede 40 milyar metreküp, uzun vadede de 100 milyar metreküp doğal gazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasını hedefliyoruz" dedi.
Geliştirdikleri enerji politikalarının ana hedefinin, gerekli enerjinin uygun fiyatlarla ve çevreye uyumlu bir şekilde sağlanması olduğunu ifade eden Yazar, bu çerçevede doğal gazı elektrik üretiminde değil, sanayi ve evlerde kullanımının doğru olduğunu düşündüklerini söyledi.
PETROL VE GAZ FATURASI 500 MİLYAR DOLARA ÇIKACAK
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürü Mehmet Uysal da, 2007 yılında Türkiye'nin ham petrol tüketiminin yüzde 92'sinin, doğal gaz tüketiminin de yüzde 97,6'sının ithalat yoluyla karşılandığını, önümüzdeki 15 yıl içerisinde Türkiye'nin petrol ve doğal gaz faturaları toplamının 500 milyar dolara ulaşacağının hesap edildiğini bildirdi.
İleride para olduğu halde arz eksikliği nedeniyle ithalatta zor anların yaşanabileceğine dikkati çeken Uysal, bu riske karşı Türkiye'nin güçlü petrol ve doğal gaz şirketlerinin olması gerektiğini söyledi. Fortune Dergisinin 2007 yılı 500 büyük şirket sıralamasında yer alan ilk 10 şirketin 6'sının entegre yapıya sahip petrol şirketleri olduğuna işaret eden Uysal, şöyle konuştu:
"Türkiye Petrolleri 1975 yılında bu sıralamada 204. sırada yer almış,
1987 yılında da 97. sıraya çıkmıştır. Büyümesini devam ettiren şirketimiz 3 yıl sonra 1983 yılında 63. sıraya yükselmiştir. Bu gelişme trendi devam etseydi bugün ilk 20 büyük şirket arasında yer alabilecektik. Entegre yapısını 1983 yılından sonra kaybeden kuruluşumuz 1989 yılında 298. sıraya geriledi ve bu tarihten sonra artık bu listede maalesef yer alamadı.
İlk 20 şirket arasında yer alan bir TPAO'nun 500 milyar dolarlık hidrokarbon faturamızın büyük bölümünü kendi yurtiçi ve yurtdışı üretimleriyle karşılama imkanı çok yüksek olacaktı. Disentegre edilerek TPAO'dan ayrılan kuruluşlardan elde edilen özelleştirme geliri, son olarak PETKİM için verilen fiyat da dahil edilerek bugünkü değere taşındığında, yaklaşık 12 milyar dolardır. İlk 10 şirketin karlarına bakarak, TPAO'nun entegre yapısı korunmuş olsaydı, bu geliri her yıl elde edebilir durumda olabileceğimizi söylemek yanlış olmazdı diye düşünüyorum."
ARAMA ÇALIŞMALARI
Kurumun arama çalışmaları hakkında da bilgi veren Uysal, Karadeniz'in 2 bin metreyi bulan derin sularındaki hidrokarbon potansiyelinin araştırılmasına yönelik sondajların, 2009 yılı son çeyreğinde başlamasının planlandığını açıkladı. Denizlerin yanı sıra Silopi, Suriye sınırı, Diyarbakır'ın kuzeyi, Hatay, Burdur, Isparta, Niğde ve Tuz Gölü ve civarındaki basenler gibi yeni kara alanlarında da arama çalışmalarının yürütüldüğünü kaydeden Uysal, Türkiye'nin 6 bin 500 metre derinliğe inen ilk kuyusu olacak olan Burdur Yuvaköy-1 sondajının bin 200 metreyi geçtiğini, bu sondajın yaklaşık 2 yılda tamamlanacağını bildirdi. Silivri Doğal Gaz Depolama Tesislerine 2007 yılında 1,5 milyar metreküp BOTAŞ gazının enjekte edildiğini hatırlatan Uysal, doğal gaz depolama kapasitesini 3 milyar metreküpe çıkarma çalışmalarına başlandığını ve bu çalışmaların kademeli olarak 5 yılda tamamlanacağını sözlerine ekledi.
GAZ KULLANIMI 2012'DE 52 MİLYAR METREKÜPE ULAŞACAK
BOTAŞ Genel Müdürü Saltuk Düzyol da, konferansta yaptığı konuşmada, kurumun 2007 yılında 37,8 milyar metreküplük doğal gaz ithalatı yaptığını, şu anda 46 milyar metreküplük bir kontrat portföylerinin bulunduğunu, 2012 yılında bu miktarın 52 milyar metreküpe ulaşacağını söyledi. Türkiye'de doğal gaz tüketiminin yıllık yüzde 15 seviyesinde artış gösterdiğini anlatan Düzyol, doğal gazın yüzde 57'sinin elektrik üretimi sektöründe, yüzde 22'sinin evlerde, yüzde 21'inin de sanayide kullanıldığını bildirdi. Rusya, İran, Azerbaycan, Nijerya ve Cezayir'in mevcut arz kaynakları olduğunu hatırlatan Düzyol, Rusya'ya yüzde 60'ın üzerinde bir bağımlılığın söz konusu olduğunu kaydetti.
Kontrat devirleri sonucunda doğal gaz ithalatında BOTAŞ dışında 4 oyuncunun daha olduğunu belirten Düzyol, kontrat devirlerinin Türkiye'de gerçek anlamda rekabet ortamını tesis edip etmeyeceğinin tartışılması gereken bir konu olduğunu ifade etti.
Genel Müdür Düzyol, kontrat devirleri yerine, miktar devirleri yapılabileceğini veya gaz ithalatının kısmi olarak serbest bırakılabileceğini söyledi. 2001 yılından beri yürürlükte olan Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile BOTAŞ'ın pazar payının yüzde 20'ye kadar çekilmesi ve kurumun taşıma, ticaret, depolama fonksiyonlarının ayrıştırılmasının öngörültüğünü hatırlatan Düzyol, fakat dünyada giderek büyüyen enerji şirketleri
karşısında rekabet edebilmesi için BOTAŞ'ın dikey bütünleşmiş yapısının korunması gerektiğini bildirdi. Düzyol, "BOTAŞ bir holding haline getirilerek taşıma, ticaret, depolama ayrıştırılabilir. Özelleştirme illa yapılacaksa da bir miktar halka arz edilebilir" dedi.