Kararı yılın başında duyuran PostNord, Danimarka toplumunda “artan dijitalleşme” nedeniyle ülkede 1.500 kişiyi işten çıkaracağını ve 1.500 kırmızı posta kutusunu kaldıracağını açıkladı. PostNord, 2009 yılında İsveç ve Danimarka posta servislerinin birleşmesiyle kurulmuştu.
Danimarka’yı “dünyanın en dijitalleşmiş ülkelerinden biri” olarak tanımlayan şirket, mektup talebinin “dramatik biçimde düştüğünü”, buna karşılık online alışverişin hızla arttığını belirterek odağını paket teslimatına kaydırma kararı aldığını duyurdu.
POSTA KUTULARI SATIŞA ÇIKARILDI
The Guardian'da yer alan habere göre, bu ay başında satışa çıkarılan ve büyük bölümü sökülmüş olan ayırt edici kırmızı posta kutularından 1.000’i, tanesi 2.000 Danimarka kronu (yaklaşık 313 dolar) fiyatla yalnızca üç saat içinde satıldı. Daha yıpranmış olanlar 1.500 krondan alıcı buldu. 200 posta kutusu daha ocak ayında açık artırmaya çıkarılacak. PostNord, İsveç’te mektup dağıtımını sürdürürken, kullanılmamış Danimarka pullarını ise sınırlı bir süre için iade edeceğini açıkladı.
Danimarkalılar mektup göndermeye devam edebilecek ancak bu hizmeti Dao üstlenecek. Halihazırda Danimarka’da mektup dağıtan Dao, 1 Ocak’tan itibaren hizmetini genişleterek 2025’te yaklaşık 30 milyon olan yıllık mektup sayısını 80 milyona çıkarmayı planlıyor. Ancak kullanıcıların mektuplarını Dao şubelerine götürmesi gerekecek; evden alım için ek ücret ödenecek. Posta ücreti ise online ya da uygulama üzerinden satın alınacak.
Danimarka posta servisi, ülkede 1624’ten bu yana mektup dağıtımından sorumluydu. Son 25 yılda ülkede mektup gönderimi yüzde 90’dan fazla azaldı.
Buna karşın, özellikle gençler arasında mektup yazmaya yönelik sınırlı bir canlanma olduğuna dair işaretler var. Dao’nun araştırmasına göre 18–34 yaş grubu, diğer yaş gruplarına kıyasla iki ila üç kat daha fazla mektup gönderiyor. Trend araştırmacısı Mads Arlien-Søborg, bu artışı gençlerin “dijital aşırı yüklenmeye karşı bir denge arayışı” olarak açıklıyor; mektup yazmanın artık “bilinçli bir tercih” haline geldiğini söylüyor.
Danimarka yasalarına göre ülkede mektup gönderme seçeneğinin var olması gerekiyor. Bu nedenle Dao’nun da hizmeti bırakması halinde, hükümetin başka bir sağlayıcı ataması zorunlu olacak.
PRATİKTE BİR FARK OLMAYACAK
Ulaştırma Bakanlığı’na yakın bir kaynak, yeni yılda “pratikte bir fark olmayacağını” savundu: İnsanlar mektup göndermeye ve almaya devam edecek, yalnızca bunu farklı bir şirket aracılığıyla yapacaklar. Kaynağa göre değişikliğin anlamı daha çok “duygusal”.
Ancak bazıları için bu kararın geri dönüşü olmayan bir son anlamına geldiği görüşü hâkim. Kopenhag’daki Enigma Museum’un direktörü Magnus Restofte, dijital iletişimin bir nedenle kullanılamaz hale gelmesi durumunda fiziksel postaya dönmenin çok zor olacağını belirtiyor: “Geçmişteki sisteme geri dönemeyiz. Zaten dünyanın en dijitalleşmiş ülkelerinden biriyiz.”
Danimarka’nın ulusal dijital kimlik sistemi MitID kapsamında, kamu kurumlarından gelen tüm resmi yazışmalar otomatik olarak ‘dijital posta’ üzerinden iletiliyor. Fiziksel posta alma seçeneği bulunsa da, bunu tercih edenlerin oranı oldukça düşük. Bugün 15 yaş üstü nüfusun yüzde 97’si MitID’ye kayıtlı, Danimarkalıların yalnızca yüzde 5’i dijital postadan çıkmayı tercih ediyor.
Restofte’ye göre Danimarka kamuoyu değişime “oldukça pragmatik” yaklaşıyor; çünkü çok az kişi artık posta kutusunda fiziksel mektup buluyor. Hatta bazı gençler hiç mektup göndermemiş durumda. Buna rağmen fiziksel mektubun değeri artmış görünüyor: “El yazısıyla yazılmış bir mektup aldığınızda bunun değeri son derece yüksek. İnsanlar bunun zaman ve para harcandığını biliyor.”
PostNord Denmark Genel Müdür Yardımcısı Kim Pedersen, kararın açıklandığı dönemde şu ifadeleri kullanmıştı:
“400 yıldır Danimarka’nın posta servisiyiz; bu nedenle tarihimizin bu bölümünü kapatmak zor bir karar. Danimarkalılar giderek daha dijital hale geldi. Bugün çok az mektup kaldı ve düşüş o kadar hızlı ki, mektup pazarı artık kârlı değil.”
patronlardunyasi.com