İstanbul Tarabya’daki yaklaşık 200 yıllık bir yalının Rus elçilik çalışanı Nikola İsveçin’in mirasçılarına verilmesi, Rusya’da uzun süredir tartışılan “restitüsyon” yani devrim öncesi mülkiyetlerin geri alınması konusunu yeniden gündeme taşıdı. Rus hukukçular, İstanbul’daki kararın ülkede benzer örneklerin önünü açmasının mümkün olmadığını savunsa da, Boğaz’daki gelişme Rusya’da dikkatle izleniyor.

"HUKUKEN İMKANSIZ"

RBC’ye konuşan Nadmitov, Ivanov & Partnerler hukuk firmasının yöneticisi Aleksandr Nadmitov, Rusya’da 1917 öncesi mülklerin iadesine ilişkin “başarılı örneklerin neredeyse hiç bulunmadığını” söyledi. Nadmitov’a göre Ekim Devrimi’nin ardından çıkarılan 1917–1918 Sovyet kararlarıyla özel mülkiyetin kaldırılması, toprakların kamulaştırılması ve miras hakkının iptal edilmesi bugün böyle bir süreci hukuken neredeyse kapalı hale getiriyor.

"HUKUK SİSTEMİNE YIKICI EMSAL OLUŞTURUR"

ILM şirketi yöneticisi hukukçu Andrey Lukişev de, 1917 öncesine dair mülkiyet zincirini kanıtlamanın çok zor olduğunu, arşiv belgelerinin büyük bölümünün kaybolduğunu ve açılacak davaların masraflı, uzun ve riskli olduğunu belirtti. Lukişev, böyle bir sürecin başarıya ulaşması hâlinde “hukuk sisteminde yıkıcı emsal” oluşturabileceğini vurguladı.

TARABYA'DAKİ KARAR NEDEN İSTİSNA OLABİLİR?

Rus hukukçular, Türkiye’de görülen Tarabya davasının Rusya’da görülen davalardan farklı bir tablo ortaya koyduğunu belirtiyor. Nadmitov, yalıya ilişkin tapu kayıtlarının Türkiye’de hâlâ mevcut olmasının ve mülkün son varisinin 2005’te vefat etmesinin süreci kolaylaştırmış olabileceğini söyledi.

Türk basınında mahkemenin İsveçin ailesi lehine karar verdiği haberleri yer alırken, Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği davanın “henüz sonuçlanmadığını” açıkladı.

ESKİ SOSYALİST ÜLKELERDE MÜLK İADESİ HALEN UYGULANIYOR

Lukişev, Almanya, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Letonya, Litvanya ve Estonya gibi eski sosyalist ülkelerde mülkiyet iadesinin hâlâ uygulandığını; çok sayıda kişinin atalarına ait mülkleri geri alabildiğini hatırlattı. Ancak Rusya’da restitüsyona izin verecek bir hukuki altyapı bulunmuyor.

Bu nedenle, Tarabya’daki yalı kararı Moskova’da beklentileri artırsa da Rusya’da benzer süreçlerin işletilebilmesinin “şu an için imkânsız” olduğu ifade ediliyor.

17 YILLIK DAVANIN HİKAYESİ

Tartışmanın fitilini ateşleyen karar, Tarabya’da bulunan 10 dönümlük arazi ve üzerindeki yaklaşık 200 yıllık yalıya ilişkin 17 yıldır süren davada çıktı. Mahkeme, 19. yüzyılda mülkün sahibi olan Rus elçilik çalışanı Nikola İsveçin’in Fransa’da yaşayan torunlarını haklı bularak tapunun onlar adına devamına hükmetti.

Dava sürecinde Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Rusya Federasyonu ve yasal mirasçılar karşı karşıya gelmiş; dört tarafın iddiaları tek dosyada birleştirilmişti. Mahkeme, Yargıtay, AYM ve AİHM içtihatlarını da değerlendirdiği yüzlerce sayfalık kararında Hazine ve Rusya’nın taleplerini reddetmişti.

MİRASÇILARI BELLİ OLDU, MÜLK İADESİ TARTIŞMASI YENİDEN ALEVLENDİ

Fransız Soybilim Araştırma Ofisi tarafından hazırlanan soyağacına göre mülk, üç isme kaldı:
Aurelie Lecomte İsveçin, Cedric Lecomte İsveçin ve Jean Ivan İsveçin.

Yaklaşık 1.5 milyar lira değer biçilen mülkün mirasçılara iade edildiğine ilişkin karar, Rusya’da yıllardır başarıya ulaşmayan mülk iadesi tartışmalarını yeniden alevlendirmiş durumda.

İLGİLİ HABER

Tarabya’da 17 yıl süren davada mahkeme Boğaz'daki tarihi yalıyı Rus elçilik çalışanının mirasçılarına verdi

patronlardunyasi.com