Buzul depremleri, uzun ve ince buz dağlarının bir buzulu terk ederek okyanusa düşmesi ve devrilmesi sırasında buzul kütlesiyle şiddetle çarpışması sonucu oluşuyor. Bu çarpışma, kaynağından binlerce kilometre uzağa ulaşabilen güçlü yer titreşimleri yaratıyor. Ancak bu titreşimler, klasik depremlerden farklı olarak yüksek frekanslı sismik dalgalar üretmediği için uzun yıllar boyunca fark edilemedi.
Bugüne kadar buzul depremlerinin neredeyse tamamı Grönland’da gözlemlenmişti. Grönland’daki bu olaylar o kadar güçlü ki, bazıları Kuzey Kore’nin nükleer testlerine benzer şiddette sismik izler oluşturuyor. Bu nedenle küresel sismik izleme ağlarında kolaylıkla tespit edilebiliyor.
Ancak Antarktika’daki depremler daha düşük büyüklükte olduğundan, küresel ağın bu olayları fark etmesi zor. Yeni araştırmada bilim insanı, bölgedeki yerel sismik istasyonlardan yararlanarak daha önce hiçbir katalogda yer almayan yüzlerce yeni olayı ortaya çıkardı.
KIYAMET BUZULU THWAİTES’TE KRİTİK İŞARETLER
Çalışmada tespit edilen 362 olayın yaklaşık üçte ikisi, tamamen çöktüğü takdirde küresel deniz seviyesini 3 metre yükseltme potansiyeline sahip olan ve “Kıyamet Buzulu” olarak bilinen Thwaites’in deniz tarafında kaydedildi.
Araştırmaya göre bu depremler, Grönland’daki gibi mevsimsel sıcaklık değişimleriyle bağlantılı görünmüyor. Deprem yoğunluğunun zirve yaptığı 2018–2020 yılları, Thwaites’in buz diliminin denize doğru hızlandığı dönemle örtüşüyor. Bu hızlanma uydu verileriyle de doğrulandı. Bilim insanları, bu sürecin okyanus koşullarındaki değişimle ilişkili olabileceğini belirtiyor.
PİNE ISLAND BUZULU’NDA GİZEMLİ SİSMİK KAYITLAR
İkinci büyük deprem kümesi ise Pine Island Buzulu yakınlarında tespit edildi. Ancak bu olayların kıyıdan 60–80 kilometre uzakta gerçekleşmesi, devrilen buz dağlarıyla ilişkili olmadığını düşündürüyor. Araştırmacılar, bu bölgedeki sismik aktivitenin sebebinin hâlâ belirsiz olduğuna dikkat çekiyor.
DENİZ SEVİYESİ AÇISINDAN KRİTİK BULGULAR
Uzmanlara göre bu çalışma, okyanus ve buz etkileşimlerinin, özellikle denize açılan buzulların istikrarı üzerindeki kısa vadeli etkilerini anlamak açısından büyük önem taşıyor. Thwaites’in gelecekteki davranışı ise küresel deniz seviyesini doğrudan etkileme potansiyeline sahip olduğu için bilim dünyasının öncelikli araştırma alanları arasında yer alıyor.
patronlardunyasi.com