Finans

Toplam kredi stokunda or­ta ve uzun vadeli kredile­rin 2024 sonunda yüzde 52,2 olan payı bu yıl ekim sonunda 54,1’e yükseldi, böylece orta ve uzun vadeli kredilerin ağır­lığında 1,9 puanlık artış ger­çekleşti ve portföyün vade ris­kinde ölçülü bir azalma kay­dedildi. Uzmanlara göre bu seyir, finansal sistemde eko­nomiye artan güven ve daha istikrarlı bir yapıya geçiş yö­nünde bir gelişme, bu da pi­yasada belirsizliğin kısmen azalması ve bankaların risk yönetiminde daha dengeli bir vade kompozisyonuna yönel­mesiyle ilişkili.

Kredilerde­ki bu gelişmede, öncesinde benzer durumun mevduatta yaşanması beklenmekle bir­likte, bu faktör tek belirleyici değil. Talep, risk yönetimi, fa­iz ortamı, makroekonomide­ki gelişmeler ve genel güven düzeyi de belirleyici faktörler arasında yer alıyor.

KREDİLERDE ON AYLIK SEYİR

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BD­DK), bankacılık sektörü kon­solide olmayan mali gösterge­lerine göre, bankaların açtığı kredilerin takipteki tutarlar da dahil toplam hacmi yılın ilk on ayında net yüzde 35,4 ar­tarak 22 trilyon 119,4 milyar liraya ulaştı. Bankalar bu dö­nemde toplam net 5 trilyon 779,2 milyar lira kredi kullan­dırdı. Türkiye İstatistik Ku­rumu’na (TÜİK) göre tüke­tici fiyatlarında (TÜFE) bu dönemdeki yüzde 28,63’lük enflasyonla indirgendiğinde kredilerde yüzde 5,3 oranında bir reel genişleme görülüyor.

Toplam nakdi kredi hacmi­nin ekim sonu itibarıyla varlık yönetim şirketlerine devre­dilen tutarlar hariç 533,7 mil­yar liralık bölümü ise takipte. 2024 sonunda yüzde 1,8 olan takipteki oran ekim sonunda yüzde 2,4’e çıkmış bulunuyor. Takipteki alacakların 90,2 milyarı imalat sanayii, 68,7 milyarı toptan ve perakende ticaret, 51,9 milyarı inşaat ol­mak üzere üç sektörden.

6,3 TRİLYONU TÜKETİCİ KREDİSİ VE KART ALACAĞI

Dünya'dan Naki Bakır'ın haberine göre, ekim sonu itibarıyla toplam kredi hacminin 2 trilyon 815,7 milyar lirasını tüketici kredi­leri; bunun da 2 trilyon 113,5 milyarını ihtiyaç, 648,3 milya­rını konut ve 53,9 milyarını ta­şıt kredileri oluşturdu. On ay­da cari olarak ihtiyaç kredileri yüzde 40,9 oranında 613,7 mil­yar lira, konut kredileri de enf­lasyonun altında olmak üzere yüzde 25,5 oranında 131,5 mil­yar lira artarken, taşıt kredi­leri nominal bazda yüzde 30,5 oranında 23,6 milyar lira azal­dı. Böylece toplam tüketici kredileri yüzde 34,5 oranında 721,6 milyar lira arttı. Bireysel ve kurumsal kredi kartların­daki toplam borç bakiyesi de ocak-ekim döneminde yüzde 38,7 oranında 979,3 milyar li­ralık bir artış gösterdi.

SEKTÖRLERE GÖRE KREDİ BÜYÜMESİ

Bankalar bu yıl on ayda sek­törel bazda en fazla krediyi net 1 trilyon 373,1 milyar lira imalat sanayii, 706 milyar lira ile toptan ve perakende tica­ret, 424,2 milyar lira ile inşaat, 295,1 miyar lira ile gayrimen­kul ve 286,1 milyar lira ile taşı­macılık, depolama, haberleş­me sektörlerine kullandırdı. Oransal bazda en hızlı artış­lar ise yüzde 53,7 ile toplamda küçük bir paya sahip olan eği­tim, yüzde 52,8’le sağlık, yüz­de 52,7 ile savunma ve kamu yönetimi sektörlerine açılan kredilerde.

Ekim sonu itiba­rıyla üretici sektörler içinde en büyük kredi hacmine 5 tril­yon 139,1 milyar lira ile ima­lat sanayii sahip. Bunu 2 tri­yon 594,6 milyar lira ile toptan ve perakende ticaret, 1 trilyon 439,9 milyarla inşaat, 1 trilyon 175,7 milyarla tarım, 1 trilyon 171,9 milyar lira ile gayrimen­kul izliyor. İmalat alt sektörleri içinde en büyük kredi hacmine sahip olanlar ise 848,6 milyar lira ile metal ana sanayii, 702,3 milyar lira ile tekstil, 643 mil­yar lira ile gıda, 613,7 milyar li­ra ile ulaşım araçları ve 410,8 milyarla kimya.

11,7 TRİLYONU UZUN VADELİ

Ekim sonu itibarıyla takipteki tutar hariç 21 trilyon 585,7 milyar lira olan nakdi kredi hacminin 9 trilyon 907,5 milyarını bir yıldan kısa vadeli, 11 trilyon 678,2 milyarını ise daha uzun vadeli krediler oluşturuyor. Toplamda orta ve uzun vadenin payı yüzde 54,1 olurken, bu oran ana sektörler içinde savunma ve kamu yönetimi ve zorunlu sosyal güvenlikte yüzde 95,3’le en yüksek düzeyde. Sektörün toplam 314,8 milyar liralık kredisinin yaklaşık 300 milyarının vadesi bir yılın üzerinde. Uzun vadenin payında bunu yüzde 87 ile elektrik, gaz ve su (enerji), yüzde 85’le turizm, yüzde 79,9’la gayrimenkul, yüzde 79,5’le sağlık, yüzde 75’le eğitim, yüzde 65,2 ile finansal aracılık, yüzde 64,4’le tarım, yüzde 62,6 ile madencilik izliyor.

Söz konusu oran, toplam kredi hacminde en büyük paya sahip iki sektörden imalat sanayiinde yüzde 55,6’ya, toptan ve perakende ticarette yüzde 48,1’e düşüyor. İmalat alt sektörler içinde ise en yüksek oran yüzde 66,8’le metal dışı madenlerde. Oranın yüksek olduğu diğer alt sektörler yüzde 63,7 ile ulaşım araçları, yüzde 62,5’le kâğıt; en düşük olduğu alt sektörler ise yüzde 35’le petrol ürünleri, yüzde 41,2 ile gıda ve yüzde 51,2 ile makine ve teçhizat.

patronlardunyasi.com