Avrupa Komisyonu, Başkan Ursula von der Leyen liderliğinde, üye ülkelerin istihbarat servislerinden elde edilen bilgilerin daha verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla yeni bir istihbarat birimi kurmaya hazırlanıyor.
Komisyon’un Genel Sekreterliği bünyesinde oluşturulacak bu yeni birim, AB üyesi ülkelerin istihbarat topluluklarından uzmanları istihdam etmeyi ve bu bilgileri ortak amaçlar doğrultusunda bir araya getirmeyi hedefliyor. Konuya yakın dört kaynak, bu planın Brüksel’in güvenlik kapasitesini güçlendirme stratejisinin parçası olduğunu belirtti.
RUSYA VE TRUMP FAKTÖRÜ
Financial Times'ın haberine göre AB’nin bu adımı, Rusya’nın Ukrayna’yı tam ölçekli işgali ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’ya yönelik güvenlik desteğini azaltabileceği yönündeki açıklamalar sonrasında geldi. Bu gelişmeler, Avrupa’yı Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük yeniden silahlanma sürecine yöneltti.
Bir yetkili, 'AB üyesi istihbarat servisleri çok şey biliyor. Komisyon da çok şey biliyor. Tüm bu bilgileri daha etkili ve işe yarar biçimde bir araya getirmemiz gerekiyor. İstihbaratta bir şey almak istiyorsanız, bir şey vermeniz gerekir' sözlerini kullandı.
DİPLOMATİK SERVİSTEN İTİRAZ
Yeni girişim, AB’nin diplomatik servisi olan Avrupa Dış Eylem Servisi (EEAS) içinde rahatsızlık yarattı. EEAS’e bağlı İstihbarat ve Durum Merkezi (Intcen) yetkilileri, kurulacak yeni birimin kendi görev alanını tekrarlayabileceği ve Intcen’in geleceğini tehlikeye atabileceği endişesini dile getirdi.
Planın henüz 27 üye devletin tamamına resmi olarak bildirilmediği, ancak birimin ulusal istihbarat ajanslarından görevlendirme yoluyla personel almayı amaçladığı belirtiliyor. Avrupa Komisyonu sözcüsü, Financial Times’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
'Güvenlik ve istihbarat kapasitemizi nasıl güçlendirebileceğimizi değerlendiriyoruz. Bu kapsamda, Genel Sekreterlik bünyesinde özel bir birim oluşturulması seçeneği gündemde'
Sözcü ayrıca, 'Konsept hala geliştirilme aşamasında ve görüşmeler sürüyor. Henüz belirli bir takvim yok. Yeni yapı, mevcut uzmanlıktan yararlanacak ve EEAS’in ilgili birimleriyle yakın işbirliği içinde çalışacak' sözlerini kullandı.
İSTİHBARAT PAYLAŞIMINDA HASSAS DENGE
AB içinde istihbarat paylaşımı, uzun süredir hassas bir konu olarak değerlendiriliyor. Özellikle Fransa gibi güçlü istihbarat kapasitesine sahip ülkeler, gizli bilgilerin paylaşılması konusunda temkinli davranıyor.
Bunun yanı sıra, Macaristan gibi Rusya yanlısı hükümetlerin bulunduğu ülkeler de işbirliğini zorlaştırıyor. İki kaynak, birçok AB başkentinin Brüksel’in “yeni istihbarat yetkileri” elde etme girişimlerine direneceğini söyledi.
Ancak bazı yetkililer, özellikle Rusya’nın yürüttüğü hibrit savaş stratejileri karşısında mevcut Intcen yapısının yetersiz kaldığı görüşünde.
ABD'YE BAĞIMLILIK ENDİŞESİ
Trump’ın, Avrupa’ya desteği azaltabileceği yönündeki açıklamaları ve bu yıl bahar aylarında Ukrayna’ya istihbarat desteğini geçici olarak askıya alması, kıtanın Washington’a olan güvenlik bağımlılığını bir kez daha gündeme getirdi.
Yeni istihbarat birimi, von der Leyen’in bu bağımlılığı azaltma hedefinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
11 EYLÜL DETAYI
Von der Leyen, daha önce Komisyon üyeleri için “güvenlik koleji” kurarak, yöneticilerin istihbarat ve güvenlik konularında düzenli bilgilendirilmesini sağlamıştı. Ayrıca Ukrayna’ya silah alımlarını finanse etme, Iris² uydu projesini başlatma ve savunma sanayisine yönelik yatırımları artırma adımlarını da atmıştı.
Öte yandan AB’de istihbarat paylaşımı, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında başladı.
O dönemde Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç ve Birleşik Krallık’ın istihbarat servisleri, gizli güvenlik değerlendirmelerini paylaşmaya başladı.
Bu işbirliği yıllar içinde kurumsallaştı ve 2011’de AB Dış Eylem Servisi çatısı altına alındı.
patronlardunyasi.com