Gündem

Ali Kemal ERDEM

Geçtiğimiz günlerde İstanbul merkezli özel bir üniversitede bir grup öğrenci ile bir öğretim görevlisi arasında yaşanan tartışma sosyal medyada gündem oldu.

Kadın öğretim görevlisinin ibadet yeri olarak kullanılan odanın önüne ayakkabı bırakılmasına itirazıyla başlayan tartışma bir öğrencinin görevlinin ayakkabıyla ibadet alanına girdiği iddiasıyla büyüdü.

"HAK SAHİBİYİM" SÖZLERİ DİKKAT ÇEKMİŞTİ

Ancak görevli ile tartışan öğrencinin “Okulun burası da benim orası da benim. Ben bu kullanımda hak sahibiyim. Ben bu ada parselde okulun parasını ödediğim sürece dört yıl boyunca hak sahibiyim. Ayakkabımı oraya da bırakırım, buraya da bırakırım” sözü dikkat çekiciydi.

Öğrencinin tartışma sırasında belki de öylesine söylediği bu söz aslında son yıllarda bir kısım eğitimcinin dillendirdiği bir sorunun belki de basit bir örneği.

Türkiye’de geçmişten beri özel okullar var. Ancak bunların sayısı son yıllarda oldukça arttı. Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı değerlendirme raporuna göre Türkiye’de çok değil 10 yıl öncesine kadar 4 bin 664 özel okul bulunmaktayken, bu sayı şimdilerde 14 bin 179’a ulaştı.

Özel okullarda eğitim gören öğrenci sayısı ise yaklaşık 2,5 kat artarak 535 bin 788’den 1 milyon 578 bin 233’e yükseldi. 

Yine Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2022-2023 verilerine göre Türkiye’deki toplam 70 bin 383 eğitim kurumunun 56 bin 200’ü yani yüze 80’ni kamuya ait. Özel okullar ise 14 bin 179 sayısı ile mevcut okulların yüzde 20’sini oluşturuyor.

Geçmişte özel okullar eğitimdeki kalitenin yüksekliği ve başarılarıyla öne çıkardı. Özel okul sayısındaki artış veliler ve öğrenciler açısından seçenekleri artırmakla birlikte beraberinde eğitimciler arasında sıklıkla dillendirilen bazı sorunlara yol açmış durumda. Bunların başında kimi özel okulların öğretmenlerin özlük hakları konusunda zorluk çıkardıkları, düşük ücrete ve yoğun mesai koşulları altında çalıştırdıkları yönündeki iddialar geliyor.

Ancak tek iddia o değil.  Bir diğer iddia ise bu okullardan bazılarında öğretmenlerin öğrenciler ve veliler tarafından ciddiye alınmadığı 

Bu iddiayı üç ayrı eğitimciye sorduk.

“BİR NEVİ OTELCİLİK HİZMETİ GİBİ GÖRÜLÜYOR”
Eğitim İş Sendikası Başkanı Kadem Özbay, eğitimin günümüzde satın alınabilir bir hale sokularak ayrıcalık haline getirildiğini öne sürerek, “Müşteri haline getirilen veli para verdiği zaman kendi dünya görüşüne göre taleplerde bulunuyor. Parayı veren düdüğü çalar misali ‘Ben sana para veriyorum bu hizmeti vereceksin’ diyor. Bir nevi otelcilik hizmeti gibi görülüyor.  Verilen eğitimi para karşılığı alınmış hizmet olarak görünce kendini müşteri veya oranın sahibi görüp uç isteklere başlıyorlar” diye konuştu.

“KİMİ OKULLARDA ÖĞRETMENLER HOSTESE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ”
Özel ve kamu okullarında çalışan öğretmenler arasında derin bir uçurumun oluştuğunu öne süren Özbay, kimi özel okullarda görevli öğretmenlerin hostese dönüştürüldüğünü, bu kişilere AVM’lerde okulun afişini tanıtma gibi meslekleriyle ilgisi olmayan işler verildiğini öne sürdü.

“ÖĞRETMEN HER AN ELEŞTİRİLEBİLEN BİR KİŞİ DURUMUNA SOKULUYOR”
Özbay, zorunlu masraflardan kısamayan okul yönetimlerinin öğretmenlerin emeğinden kıstığını ve öğretmenleri her an işten kovma riskiyle mesleği dışında angaryalar yapmaya mecbur bıraktıklarını öne sürerek, “Çocuğun herhangi bir talebini yerine getirmeyince işiyle tehdit ediliyor. Mobbinge maruz kalıyorlar. Çünkü orada bir müşteri memnuniyeti önemli oluyor. Müşteri hesap soruyor. Öğretmen her an eleştirilebilen kişi durumuna sokuluyor” dedi.

“ÖĞRETMENLERE YÜKSEK NOT BASKISI YAPILIYOR”
CHP eski genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ve şu anki genel başkan Özgür Özel'in eğitim danışmanlığını yapan Eğitimci Ali Taştan da kimi özel okullarda öğrencilerin ve velilerin okulun patronu gibi hareket ettiklerini öne sürerek şöyle devam etti:
“Öğretmenlerin yetkileri tırpanlanmış durumda. Öğrenci düşük not alıyor veli gidip öğretmene baskı yapıyor. Öğrenci bile öğretmene kafa tutuyor. Örneğin şöyle bir örneğe tanık oldum. Öğrenci yazılıdan 80 almış öğretmen sözlüde 90 almış veli okulu basıyor neden 100 vermedin diye tartışıyor.”

Taştan, hepsi olmasa birçok okulda öğretmenlerin eğitimin niteliğine müdahale edemediklerini sadece düzeni sağlayabilmek için hareket ettiklerini bunun sonucu olarak öğrencilerin notlarının şişirildiğini iddia ederek, “Özel okullardaki başarı ortalaması devlet liselerine göre yüksek görünüyor. Çünkü pek çok özel lisede sınav sorularının cevapları bile çocuklara veriliyor” diyerek ilginç bir iddiayı daha şöyle dillendirdi:

“PARAYI VERİP BİR DAHA OKULA GELMİYORLAR”
“Birde hayalet sınıflar oluştu artık. Özel liseye kaydını yaptırıyor çocuk. Üniversite sınavına hazırlanmak için bir de dershaneye kayıt yaptırıyor. Okula hiç gitmiyor okul bunu devamsız göstermiyor sadece parasını veriyor dershaneye gidiyor dört yıl sonra gidip diplomasını alıyor. Böyle hayalet sınıflar türedi. Türkiye’nin bütün bölgelerinde var. Anadolu’nun bir ilçesinde buraların fiyatı 25-30 bin arasındaysa bu İstanbul’da büyükşehirlerde 100 ile 200 bin arasında değişiyor. Paranızı vermeden, okula gitmeden diplomanızı alıyorsunuz bu hayalet sınıflarda.”

“ÇOCUKLAR VE VELİLER NEREDEYSE YETKİYİ ALMIŞ DURUMDALAR”
Taştan, özel okullarda öğretmenlerin öğrenciye karşı bir yaptırımı olmadığı gibi yönetimin de buna izin vermediğini iddia ederek, “Okul idaresi varken öğretmenlerin çocuklarla ilgili olumsuz bir durumu bile veliyle tartışması mümkün değil. Çocuklar ve veliler yetkiyi neredeyse almış durumdalar” diye sözlerini tamamladı.

“ÖĞRETMEN İTİBARSIZLAŞTIRILDI”

Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası Basın ve Yayın Sekreteri Umut Erkurt ise geçtiğimiz günlerde özel okulda yaşanan öğretmen öğrenci tartışmasının benzerlerinin her gün farklı bir özel okulda yaşanabildiğini öne sürdü.

Erkurt, neredeyse ara sokaklarda bile açılan özel okulların yeterli düzeyde denetlenmediğini öne sürerek, denetimsizliğin ve salt bir ticari işletme gibi görülmesinin buralarda öğretmenleri itibarsızlaştırdığını öne sürdü.
Öğretmenlerin angaryalara maruz bırakıldığını öne süren Erkurt, “O durumda öğrenci de diyor ki ben bunun neyine saygı duyacağım, üstüne bir de para veriyorum üstelik” diyerek iddiasını bitirdi.

patronlardunyasi.com