Koç Üniversitesi İşletme Enstitüsü ve Yönetici Geliştirme Programları Direktörü Prof. Dr. Noyan Arsan, Türkiye'nin belirli yerlerinde yaşayan insanların çocuklarını İstanbuldakilere göre daha farklı yetiştirdiğini belirterek, ''Buralarda neredeyse herkesin bir limon kasası hikayesi vardır, limon satan baba, çocuğunun da önüne limon kasası koyarak onu girişimci yapar. Oysa ABD'de girişimcilerin büyük çoğunluğu gayet iyi eğitim görmüş, bu konularda çalışmış, eğitim almış insanlardır'' dedi.
İş hayatının değişen ihtiyaçları ve gelişen dünyaya ayak uydurma gerekliliği, girişimciliğin yüzünü değiştirmeye başladı. Artık, hem şirketler hem de şirket yöneticileri, girişimcilik konusunda binlerce YTL harcama yaparak geleceklerine yatırım yapıyor. Koç Üniversitesi'nin bu konuda orta ve üst düzey yöneticiler için geliştirdiği ve Avrupa'nın 20'nci en iyi programı seçilen MBA programları bugüne kadar toplam 765 mezun verdi. Mezunların yüzde 20'si eğitimleri sırasında iş yerinde terfi ederken, eğitimi tamamladıktan sonraki bir yıl içinde, farklı bakış açılarıyla şirketlerine milyon dolarlara varan fayda sağladı.
''GİRİŞİMCİLİKTE YAŞ ÖNEMLİ DEĞİL''
''Eğitilerek girişimci olunabileceğine inanıyorum, yaş bence önemli değil'' görüşünü savunan Noyan Arsan, girişimciliğin kesinlikle eğitim yoluyla öğrenilebileceği kanısında olduğunu dile getirdi. Türkiye'nin belirli yerlerinde yaşayan insanların çocuklarını İstanbuldakilere göre daha farklı yetiştirdiğine kaydeden Arsan, ''Buralarda neredeyse herkesin bir limon kasası hikayesi vardır, limon satan baba, çocuğunun da önüne limon kasası koyarak onu girişimci yapar. Oysa ABD'de girişimcilerin büyük çoğunluğu gayet iyi eğitim görmüş, bu konularda çalışmış, eğitim almış insanlardır'' ' dedi.
Arsan, girişimciyi; konu ne olursa olsun fikir üretebilen, hayal gücü geniş, içinde bulunduğu ortamı tanıyan, etrafın dediklerine kulak asmayan bir kişi olarak tanımlayarak, şöyle devam etti:
''Mesela çocuk okumak istemiyorsa etrafın bir baskısı oluyor, (Okumazsan adam olamazsın) deniliyor. Onlara da karşı koyabilmesi, kendini aşağılanmış gibi hissetmemesi lazım. Çünkü o, alevi söndürebilir. Eğer çocuk 6 yaşında limon satıyorsa zaten bir etki altında kalıyor demektir. Ben bir girişimcinin 6 yaşında limon sattığı zaman başarılı olabileceğine inanmıyorum. Başlayış şekli itibariyle çocuğun önüne kasayı koyarsan limon satacaksın diye, bu birçok şeyi yaratıcılık açısından yavaşlatır. Girişimcinin o baskıyı yenebilmesi gerekiyor.''
34 BİN 400 YTL'LİK GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ
Eğitilmek yoluyla bir şeyi daha iyi yapılabilmenin mümkün olduğunu savunan Arsan, ''Eğitilerek girişimci olunabileceğine inanıyorum. Yaş bence önemli değil. 60 yaşında da girişimci olabilir insan eğer öyle bir özelliği varsa. Ben bu konuda sınırların çizilmesi konusunda aynı görüşü paylaşmıyorum'' görüşünü dile getirdi. Noyan Arsan, Koç Üniversitesinin MBA ve Executive MBA (EMBA) eğitim programları hakkında bilgi de vererek, 2 yıllık MBA'nin 1992'den beri, 13 ay süren EMBA eğitimlerinin ise 1994'den beri verildiğini aktardı.
EMBA'e devam edecek kişinin en az 5 yıl yönetici olarak çalışması şartının arandığını kaydeden Arsan, MBA'e ise üniversiteyi bitiren herkesin girebileceğini söyledi. Arsan, bugüne kadar 319 EMBA, 446 MBA mezunu olmak üzere toplam 765 mezun verdiklerini anlattı.
Şirketlerde yönetici pozisyonuna gelmiş kişilerin EMBA eğitiminin 34 bin 400 YTL, MBA'in yıllık ücretinin 23 bin YTL olduğunu belirten Arsan, ''Bu programımıza devam edenlerin yüzde 20'si eğitim devam ederken terfi ediyor. Şirketlerine ise mezun olduktan bir yıl içinde milyon dolarlara varan fayda sağlıyor'' dedi. Arsan, eğitime devam edenlerin yüzde 30'unu Koç Grubu şirketleri, yüzde 50'sini uluslararası şirketler, geri kalanını ise holdinglerden gelenlerin oluşturduğunu anlatarak, her kesime eşit mesafede durduklarını söyledi.
MEZUNLARIN YÜZDE 12'Sİ GİRİŞİMCİLİK FAALİYETİNDE
Noyan Arsan, MBA programları dışında şirketlere özel Yönetici Geliştirme Programları tasarladıklarını da belirterek, bunun ilk defa Migros'la gerçekleştirildiğini, beğenilmesi üzerine diğer Koç Grubu şirketlerine ve daha sonra da başka şirketlere uygulamayı açtıklarını bildirdi. Girişimciliğin Türklerin milli karakterlerinde bulunduğunu ifade eden Arsan, ''Bizden mezun olanların aşağı yukarı yüzde 12'si mutlak suretle bir girişimcilik faaliyeti içinde oluyor, yani bir şirkette yönetici olarak kalmıyor. Kalsa bile yine girişimcilik yapabilir, o bir sınır değil, ille kendi başına çalışması gerekmiyor. Girişimcinin en önemli özelliği organizasyon yeteneği'' diye konuştu.
Arsan, gönümüzde şirketlerin eğitime çok önem verdiklerine, yöneticilerini eğitmeye çalıştıklarına dikkat çekerek, şunları kaydetti: ''Ancak şirketler risk yönetimi konusunda hala istenen yerde değiller. Şirketlerin karşılaştıkları bir sürü risk var, bunların yönetilmesi lazım. Sabancı grubunda ve bazı bankalarda bu var mesela. Fakat şirketler çok güçlendi ve büyüdü, riskler artmadığı takdirde zannediyorum risk yönetimini yakalayacaklarmış gibi geliyor. Ama şu anda öyle bir durum yok''
''İŞSİZLİĞİN CEVABI BÜYÜK HOLDİNGLER DEĞİL, KOBİLER''
Noyan Arsan, ABD'de yaratılan 5 yeni işin dördünün KOBİ'ler tarafından sağlandığını, yeni istihdamın yüzde 80'nini bu kuruluşların yarattığını aktararak, Türkiye'de de bu tür şirketlerin zamanla çok büyük katkısı olacağını, işsizlik sorununun cevabının büyük holdinglerde değil küçük şirketlerde olduğunu savundu.
Arsan, bunun önümüzdeki 10 yıl içinde gerçekleşeceği görüşünü dile getirdi. Kendi programlarının, KOBİ'lere değil daha çok gelişmiş kuruluşların üst düzey yöneticilerine hitap ettiğini belirten Arsan, ''Küçüklere katkı sağlayacak programlar üzerinde sorduğumuz birtakım sorular, araştırmalar var. Onlarla ilgi teklifler geliyor ama şu ana kadar bir şey yapmış değiliz bu konuda. KOBİ'lere yönelik programlarımız olmadı'' dedi.