Kültür-Sanat

Ertuğrul ÖZKÖK

"91 MİLYON DOLARLIK TAVŞAN"IN SANATÇISI BU CUMARTESİ İSTANBUL’DA HANGİ "GERÇEĞİ" ANLATACAK

Bana göre dünyanın en güzel dergilerinden biri Vanity Fair’dir.
O dergiyi 24 yıl boyunca yöneten Graydon Carter da en beğendiğim üç genel yayın yönetmeninden biridir.
Onunla ortak bir yönümüz var.
İkimiz de çizgi roman kahramanı “Bugs Bunny” hayranıyız.
Yani çizgi roman aleminin en arıza tavşanı...
Dün önüme aynı saatlerde gelen iki haberi okurken, aklımda işte böyle bir tavşan vardı.
Dünyanın en pahalı tavşanı…

17 EYLÜL’DE LONDRA’DA YAPILAN MÜZAYEDE 

17 Eylül 2025 günü, Londra’da “Pauline Karpidas; The London Collection Auction” adlı bir müzayede yapıldı.
Bu müzayedede “Poodle” adlı bir eser de satışa çıkarıldı.
Başlangıçta 1.5 milyon İngiliz Poundu fiyatla satışa çıkarılan eser 2.3 milyon pounda satıldı.
Amerikalı çağdaş sanatçı Jeff Koons’un eseriydi bu.
Neo-Pop Art akımının öncü sanatçılarından biri…

EN PAHALI MASUM TAVŞANIN FİYATI 91 MİLYON DOLAR

Dünyada eseri, daha hayattayken en pahalıya satılan sanatçı unvanı onda.
“Rabbit”, yani “Tavşan” adlı eser, 2019 yılında 91 milyon dolara satılmıştı.
“Rabbit” çocuk oyuncağına benzeyen, paslanmaz çelikten yapılmış bir balon tavşan.
'Masumiyet’i anlatan bir eser.
İşte bu eserin, yani dünyada yaşayan en pahalı eseri yapan sanatçı Jeff Koons, bu cumartesi İstanbul’da bir panelde konuşacak.

TÜRK SANATÇILARI İFADEYE GÖTÜRÜLÜRKEN KİMLER GELİYOR
 
Alphan Eşeli ve Demet Müftüoğlu Eşeli’nin 15’inci yılına giren “İstanbul 74” etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen “İstanbul Uluslararası Sanat ve Kültür Festivali” bu cumartesi başlıyor.
Türkiye’nin en başarılı küresel organizasyonlarından biridir.
Geçmişte kimler geldi kimler...

AYNI SAATLERDE TÜRK SANATÇILAR EVLERİNDEN ALINIYOR

Dün aralarında sanatçıların da bulunduğu 19 Türk evlerinden alınıp polise götürülürken, önümde işte bu festivalin programı duruyordu.
Nedense o an gözümün önüne, çocukluk yıllarımda işittiğim bir kavram geldi:
“Toplu komünist tevkifatı…”
Ama aynı anda bir başka duygu içindeydim.

İki Türk’ün böylesine bir festivali düzenlemesine, bu insanları İstanbul’da bir araya getirebilmesine şaşkınlıkla  bakıyordum.

İNŞALLAH CUMA GÜNÜNE KADAR BU GÖRÜNTÜ KAYBOLUR DİYORDUM

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak, bir yandan ülkemde böylesine önemli ve ilginç isimlerin bir araya gelmesinden dolayı keyiflenirken,
bir yandan da kendi sanatçılarımızın, 1940’lı yıllarındaki “Toplu komünist tevkifat” görüntülerini hatırlatan biçimde ifadeye götürülmelerinin verdiği hüzünü ve karamsarlığı yaşadım.
İçimden “İnşallah hepsi bu büyük uluslararası toplantının başlayacağı cuma gününden önce bırakılırlar da onun gölgesi toplantının üzerine düşmez” diye düşündüm.
Allah'tan öyle oldu ve bırakıldılar.
Demek ki savcılar arasında da benim gibi düşünenler varmış diye avundum. 
Bunu öğrenince, rahatlıkla asıl konuma geçebilirim dedim.

AUDİ 25 ARABA TAHSİS ETTİ, UÇAK BİLETLERİ TGA’DAN

Önce şunu söyleyeyim.
Özel şirketler kolları sıvadı.
Mesela gelecek konuklar için Audi, 25 gıcır gıcır araba tahsis etti.
Bu, neredeyse Cannes Film Festivali'nde Renault veya Mercedes’in tahsis ettiği araba sayısı gibi.
Bir kısım misafirlerin uçak yolculuğunu TGA (Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı) sağladı.
Ağırlama işinin bir bölümünü Muzaffer Yıldırım’ın Stay Otelleri yüklendi.
Yani tam anlamıyla bir Türkiye işi oldu.

KONUMUZ GERÇEK AMA “FAHRETTİN ALTUN” GERÇEĞİ DEĞİL

Şimdi geleyim asıl anlatmak istediğim şeye.
Önce bu büyük uluslararası buluşmanın ana konusunu söyleyeyim…
Türkiye açısından da dünya açısından da çok önemli bir konu:
“Gerçek, gerçekten nedir?”
Çağımız, gerçeğin ortadan kalktığı kaotik bir dönemden geçiyor.
Popülist ve otoriter rejimler bütün dünyada “Gerçek” kavramını altüst etti.
Ülkemizde de “Fahrettin Altun hakikatı” gibi bir kavram çıktı.
Tek elden orkestre edilen bir medya ordusu…
Fotoğrafı ise A330 uçağının içindeki tablo.
Tabi sadece bizde değil. ABD’de yeni bir “Trump gerçeği” var. 
İşte dünyanın her tarafından gelen sanatçılar, düşünce insanları, yazarlar, sinemacılar bu “Yeni gerçek” kavramını  tartışacak.
En pahalı tavşanın sanatçısı da “Gerçek” üzerine konuşacak.

İLK KONUŞMA EN PAHALI TAVŞANIN SANATÇISINDAN 

Açılış 10 Ekim günü yapılacak.
İlk oturum ise 11 Ekim Cumartesi günü.
İlk paneldeki ilk konuşmayı dünyanın en pahalı tavşanının sanatçısı Jeff Koons yapacak.
Konusu şu:

“Algoritma sonrasında sanat: Yüzey, Semboller ve Gerçek…”

Gerçeği artık sadece “Devlet”, “İktidar” ve onun aparatları değil, aynı zamanda “Algoritmalar” da belirliyor.
 

KÜLT ROCK ALBÜMLERİNİN KAPAK BÜYÜCÜSÜ NE ANLATACAK?

Benim mutlaka dinlemek istediğim bir sanatçı daha var aynı oturumda.
Stefan Sagmeister…
Rock’n Roll’un bazı kült albümlerinin kapağını tasarlayan sanatçı.
Mesela Rolling Stones’un “Bridges to Babylon” albümünün kapağı.
Lou Reed’in “Set The Twilight Reeling”, Talking Heads’in “Once In A Lifetime”, David Byrne’ün “Everything That Happens” albümleri…
Konusu; 

“Albüm kapaklarından algoritmaya; Gerçeği Tasarımlamak…” 

JANE BİRKİN’İN KIZI PERFORMANSIN KIRILGAN GERÇEĞİNİ ANLATACAK

Aynı oturumda Lou Doillon var.
Fransa’da çok iyi bilinen bir şarkıcı, model, oyuncu ve şarkı yazarı.
Jane Birkin’in kızı.
İlk albümü “Places” Fransa’da altın plak aldı. 
“Where To Start” şarkısını sevmiştim.
Onun konuşma konusu da ilginç:

“Şarkı ve sessizlik arasanda; Performansın kırılgan gerçeği…”

'HİP HOP’UN POST MALONE, TRAVIS SCOTT VE DRAKE’I ETKİLEYEN ENTELEKTÜEL SESİ

Ama bu toplantının gençler açısından süper starı bir Hip Hopçu olacak.
Kid Cudi…
Amerikan Hip Hop müziğinin entelektüel temsilcisi.
Şarkılarında bu çağın iç çatışmalarını, depresyonu, anksiyeteyi anlatıyor.
Travis Scott, Post Malone, Kanye West, Drake gibi hip hopun zirvesindeki isimleri etkileyen bir sanatçı…
İki Grammy ödülü var.

KİD CUDİ’YE TALEP ÇOK OLUNCA SALON DEĞİŞTİRİLDİ

“Pursuit Of Hapiness” adlı şarkısı sadece Spotify’da 1 milyara yakın dinlenmiş.
Aynı şarkının bir farklı mix’i de 695 milyon kere dinlenmiş.
Mega bir sanatçı yani…
Onun konusu ise şu:

“Kelimelerle hayal kurmak…”

Çok ilgimi çekti.
Bir son dakika bilgisi.
Kid Cudi’nin konuşmasına genç kesimden çok büyük talep olunca toplantı yeri değiştirilmiş ve daha büyük bir oditoryuma alınmış.

 
GAYE SU AKYOL İLE YÜZÜKLERİN EFENDİSİ EVRENİNE YOLCULUK

Konuşmacılar arasında bir de Türk sanatçı var.
Gaye Su Akyol…
Konusu çok ilginç:

“Gerçek tutarlı fantezidir…”

Tabi ki, muhtemelen sizlerin de aklına J.R.R Tolkien’in “Yüzüklerin Efendisi"nde anlatılan evren geldi.
Tutarlı fantezi…
Onu da ilgiyle izleyeceğim…
Çok ilginç başka konular da var.
Ayrıca davetliler arasında çok önemli sanat dergileri yöneticileri, sanatçılar ve tasarımcılar gördüm.

BÖYLE KÜRESEL BİR İSTANBUL ÖNCESİNDE TOPLU İFADE GÖRÜNTÜSÜ 

İşte böyle Türkiye’ye gurur getirecek, sanat dünyasının gözlerini Türkiye’ye çevirecek bir programa bakıyordum ki televizyon ekranında jandarma operasyonunda “Gözaltı olmayan gözaltına” götürülen sanatçıları seyretmeye başladım.
Hepsi tanıdığım, tanıdığınız insanlar.

KÜÇÜK BİR PARANTEZ AÇIP BAZI MUHALİFLERE SESLENEYİM

Dün bazı muhalif ve solcu gazetecilerin konuşmalarında bir şeye takıldım.
Bu olayı bir magazin konusu gibi görüyorlardı.
Beyler bu insanlar sanatçı…
Gerçek sanatçı…
Siz hiçbir Demet Evgar filmi seyrettiniz mi…
Öteki sanatçıların çoğu Türkiye’nin dış dünyadaki yüzleri ve çok iyi sinema ve dizi sanatçısı her biri…
Lütfen bu lügatınızı biraz değiştirin.
Bu bir magazin olayı değil. 
 
GELENLERİN BİR BÖLÜMÜ O SANATÇILARI TÜRK DİZİLERİNDEN TANIYORDUR

Eminim gelen sanatçıların en azından bir bölümü o Türk sanatçıları dünyanın her yerinde gösterilen Türk dizilerinden tanıyorlar.
O Türk sanatçılarına bakıyorum. Bazılarını şahsen tanıyorum.
Mesela Ziynet Sali…
Hayatında ağzına sigara koymamış bir kız.
Kızım dizi sektöründe olduğu için ondan dinliyorum bazılarının hikayelerini.

BAZILARI AKŞAM 6’DAN SONRA AĞZINA TEK LOKMA KOYMUYOR

Bazıları, çok disiplinli sanatçılar. Akşamları saat 18.00'den itibaren ağızlarına tek lokma koymayan, ertesi gün erkenden başlayan sete yetişmek için erken yatanlar var.
Dizi sektöründe küçük bir araştırma yapıyorum…
En az 5-6 dizinin çekim setleri dağılmıştır.
Bu insanlar Türkiye’ye milyonlarca dolar döviz getiren sanatçılar.

GELEN KONUŞMACILARIN HEPSİ DEMOKRASİ COĞRAFYASINDAN

Bir de gelen sanatçılara bakıyorum.
Hemen hepsi demokrasi ile yönetilen özgürlük ülkelerinden.
İstanbul’un böylesine gurur verici bir sanat buluşmasına hazırlandığı hafta 4 gün önce böyle görüntülere gerek var mıydı…

VATANSEVERLİK NEDİR, SADECE MAVİ VATAN MI?

Sonra oturup kendi kendime sordum.
Vatanseverlik nedir?
Sadece bayrağa selam durmak mı?..
Sadece “Mavi vatan” sloganları mı atmak?..
İnsanın ülkesinin itibarını korumaya çalışmak da vatanseverlik değil midir…
Galiba hoyratlık artık bir güç gösterisi olarak algılanıyor.
Devletin gücünün sevgiyle, itibarla gösterilmesinin daha etkili olabileceğini nedense düşünmüyoruz artık.

HOYRAT GÜCÜN KARŞISINDA DEVLETLERİN YUMUŞAK GÜCÜ

Oysa devletlerin bir de “Soft Power"ı, yani “Yumuşak Gücü” var. 
Türkiye’nin 'Yumuşak Gücü', dün işte böyle sabah evlerinden alınan sanatçıların oynadığı diziler, söyledikleri şarkılar.
Acaba devleti temsil ettiğini düşünen insanlar bir gün şunu öğrenebilecek mi?
Gücünü sanatçısına hoyratlıkla gösteren bir devlet güçlü değildir…

AKŞAM SAATLERİNDE SANATÇILAR SERBEST BIRAKILINCA RAHATLADIM

Herhalde devlet içinde de hâlâ benim bu kaygılarımı paylaşan insanlar olmalı ki, akşam saatlerinde bütün sanatçılar bırakıldı.
Şuna emin olalım…
Silivri’deki bütün siyasi ve düşünce tutukluları, mahkumları serbest bırakıldığında Türk devleti çok daha güçlü olacaktır.
Ve İstanbul dünyanın en büyük cazibe merkezlerinden biri haline gelecek, böyle harika toplantıları izleyeceğiz.
Ve gelen sanatçılar da “Gerçekler” üzerinde daha rahat konuşacaklar.

patronlardunyasi.com