Fatura halka çıktı! Onca yoksulluğa değdi mi?

Cumhuriyet'ten Jale Özgentürk'ün yazısına göre Merkez Bankası geçen ay sinyalini verdiği gibi politika faizini yüzde 14’te sabit tuttu. Açıklamaya rağmen yine de sürpriz olabilir diye bekleyen ekonomi çevreleri, bu ay için nefes almış oldu. 

Bu ay diyoruz çünkü gelecek ay ne olacağı belli değil. Kulis bilgilerine göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Nas neyi gerektiriyorsa onu yaparız” dediği faiz indiriminden “şimdilik” vazgeçti. Erdoğan’ın ikna olma nedeninin “dövizde yeniden hareketlenme” korkusu olduğu belirtiliyor.

İddialara göre politika faizi mayısa kadar yüzde 14 düzeyinde sabit kalacak. Yani turizm sezonundaki hareketlenmeye kadar. 

FATURA HALKA ÇIKTI

Olan, TL’de büyük hasara yol açan, “Faiz nedendir, enflasyon sonuç” teziyle başlayan inatlaşmayla bir yılda yoksullaşan yurttaşa oldu.

Geçen yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı yapan Berat Albayrak’la başlayan süreçte bakanlar, Merkez Bankası başkanları değişti. Ekonomik gerçeklerden kopan bu teoriyle 5 TL olan dolar kuru 18 TL’leri gördü. Şimdi büyük başarı gibi 13 TL ile normalleşmeden, parlak bir yıldan söz ediliyor. 

Eylül ayından itibaren dört toplantıda yüzde 19’dan yüzde 14’e düşürülen politika faizi neler yarattı, hatırlayalım: 

- Enflasyon yüzde 19.58’den yüzde 36.08’e çıktı. Üstelik bu TÜİK’in resmi rakamı. Aslında gerçek enflasyonun yüzde 50’nin üzerinde olduğu biliniyor.

- Dolar 8.57 liradan önce 18 TL’ye çıktı, şimdi 13 TL’nin üzerinde.

- Yüksek kur seviyesi, yüksek enflasyonla, iğneden ipliğe her şeye zam yapıldı, alım gücü düştü.

- Politika faizi yüzde 14’e inerken devletin borçlanma faizi de dahil tüm faizler patladı. İş dünyası bugün yüzde 40’tan aşağı finansman faizi bulamıyor. Yüzde 20’ye bile razı oluyor.

- Dövizin yükselmesi Türkiye’nin dış borçlarını yükseltti. Artan faizlerle gelecek kuşaklara devredilen borç katlanarak büyüyor.

- Doğalgaz ve petrole gelen zamlarla 80 TL’lik tüp gaz 230 TL’ye çıktı. Elektrik, doğalgaz faturaları uyku kaçırtıyor. 

EKONOMİ TEK KİŞİYE BAĞLI

Yurttaşın durumu malum. Yangının ortasında. İş dünyası nasıl karşıladı faiz kararını? Birkaç iş insanı ile konuştum. İşte onlardan mesaj:

- Politika faizinin ekonomik gerçeklerle ilgisi koptu. Kimseyi etkilemiyor. Faizin neden olmadığı pahalı bir deneyle kanıtlandı. 

- Piyasalarda dengeler bozuk. Güven yok. Bu ay faiz aynı kaldı ama gelecek ay ne olacağını bilmiyoruz. Döviz oynar mı oynamaz mı kimse bilmiyor.

- En kaygı verici şey öngörememek. Kimse ne olacak kestiremiyor. Ekonomistler bile yorumlayamıyor. Pozisyon alamıyoruz. 

- Tek kişinin kafasında her şey. O ne derse o oluyor. Siyasetin ticarete bu kadar etki ettiği başka bir dönem hatırlamıyoruz. 

Halk çaresiz, iş insanları salgında kullanılan Kredi Garanti Fonu gibi destekler istiyor yeniden. 

Bütün bunlar yaşanırken “2022 en parlak yıl olacak” sözlerine hâlâ inanan var mı?  Erdoğan: 2022 en parlak yılımız olacak; kur da düşecek faiz de