Merkez Bankası'ndan paraya imza daha atamadan gittiler

Merkez Bankası ilk kurulduğu 1930 yılından bu yana 25 başkan değiştirdi.  Başkanlardan kimi üzerinde ‘kuruş' kimi de ‘milyon' yazan kağıt paralara imzalarını attılar. Bazıları da tek bir banknotu bile imzalayamadan koltuklarından ayrıldılar.

Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre bugün cebimizde taşıdığımız banknotlar, 2009 yılından itibaren tedavülde dolaşan ve ‘E9 Emisyon Grubu' diye adlandıran kağıt paralardan oluşuyor. O tarihten bu güne kadar Merkez Bankası'nda (MB) 6 başkan görev yaptı. Bunlardan 5'inin imzaladığı paralar halen cebimizde bulunuyor. Tedavüldeki paralarda sadece bir başkanın imzası yok. O başkan faiz artırdığı için 4 ay içinde görevine son verilen Naci Ağbal oldu.

Ağbal dışında da MB tarihinde 4 başkan, Merkez Bankası'ndan “imzasız” ayrıldı. Para basma yetkisi aslında yasa gereği TBMM'ye ait. TBMM, bu yetkisini ilk olarak 1930'da, o yıl kurulan Merkez Bankası'na geçici süreyle devretti. Verilen süre bittikçe her defasında uzatıldı. 1994'te ise süre kaldırıldı, yetki tamamen MB'ye geçti. Kağıt paralarda dünyanın hemen her yerinde Merkez Bankası başkanlarının imzası bulunuyor. İmza, sembolik de olsa güvence amacıyla atılıyor. Paralarda genelde, başkan yardımcısının da yer aldığı çift imza yer alıyor.

İLK İMZA BAKANDAN

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na ilk başkan olarak Selahattin Çam atandı. Çam, 1931 yılından Atatürk'ün vefat ettiği 1938 yılına kadar aralıksız 7 yıl başkanlık yaptı. Ancak bir tek paraya dahi imzasını atamadı. Çam'ın başkanlık yaptığı dönemde tedavüle çıkarılan tüm banknotları Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda imzalıyordu. O tarihte banknot matbaası olmadığı için genç Cumhuriyet'in paraları İngiltere'de bastırıldı. Paralar 1928 Harf Devrim'inden önce bastırıldığı için ana metinleri eski yazı Türkçe, kupür değerleri ise Fransızca olarak yazıldı. 1930'da eski yazılı bu paralar Latin alfabesiyle yazılmış yeni serilerle değiştirildi. Yeni paralarda da Renda imzası yer aldı.

Yeni MB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun imzası çok

YTL banknotların tamamen kaldırılıp 6 sıfırı atılmış TL banknotların tedavüle girdiği 2009'dan bu yana Merkez'e 6 başkan gelip gitti. Bu 6 isimlerden Durmuş Yılmaz, Erdem Başçı, Murat Çetinkaya, Murat Uslu ve Şahap Kavcıoğlu halen tedavülde dolaşan, cüzdanlarımızda taşıdığımız 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 TL'lik banknotların tamamına ya da bir kısmına imza attı. Sadece Ağbal, paraya imza atma fırsatı bile bulamadan 4 ayda görevden alındı. Başkan Kavcıoğlu'nun ise imzası bugün 5, 10, 20 ve 200 TL'lik banknotlarda yer alıyor. Kavcıoğlu 50 ve 100 TL'lik banknotlara da imza atarsa, seriyi tamamlamış olacak.

Kuruş banknotlar Almanya'da TL'ler ise İngiltere'de basıldı

MB tarihinde banknotlara ilk imzayı atan başkan ise Selahattin Çam'dan sonra görevi devralan Kemal Zaim Sunel oldu. Sunel'le birlikte yardımcısı Nedim Ersun'un imzalarını taşıyan banknotlar arasında tarihimizde ilk ve son kez ‘kuruş' cinsinden para yer aldı. 50 kuruşluk bu banknot Almanya'da, 1 liradan başlayıp bin liraya kadar uzanan banknotlar ise İngiltere'de basıldı.

Atatürk'ten sonra ilk kez İsmet İnönü portreli paraların basıldığı bu dönemin hemen sonunda bir yıl Merkez Bankası Başkanlığı koltuğunda kalan Mehmet Sadi Bekter, paraya imzası bulunmayan 2. başkan oldu. 2. Dünya Savaşı sırasında İngiltere'de bastırılan 5 kuruş ve 100 TL'lik banknotlar bir hava saldırısında Türkiye'ye getirilemeden denize döküldüğü için tedavüle de verilemedi.

İlk yerli basım para ise 1958'de kurulan banknot matbaasından çıktı.