Dünya yazarı Aktaş: 'Faiz lobisi', faiz insin diye el ovuşturur
"Faiz düşünce karlı çıkmak... Çelişki gibi mi görünüyor, tam tersi"
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, 23 Eylül perşembe günü açıklanacak faiz kararına ilişkin olarak " faiz indirilirse, hemen ertesi gün kimler kar etmeye başlar dersiniz? faiz inerse elinde kağıt bulunanlar kar eder ve en kazançlı çıkacak kesim de bankalar olur" dedi. Aktaş, " 'Faiz lobisi', faiz insin diye el ovuşturur" diyerek yazısında şöyle dedi:
"Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre iç borç stoku temmuz ayı itibarıyla 1.3 trilyon lira düzeyinde. Bu tutarın 1.24 trilyonu yurtiçi yerleşiklere, 57 milyarı da yurtdışı yerleşiklere ya da kısaca yabancılara.
1.24 trilyonluk borcun da tam 901 milyar lirası bankacılık kesimine.
Merkez Bankası faiz düşürdüğünde bankaların daha ucuz kaynak toplayıp daha çok kredi açması ve buradan kar etmesi bir yana asıl kar ellerinde bulunan 901 milyar liralık kamu kağıdından gelecek.
Faiz düşünce karlı çıkmak... Çelişki gibi mi görünüyor, tam tersi
İç borçlanma kağıtları ağırlıklı olarak iskontolu ihraç edilir. Yani vade bitimindeki fiyat sabittir, 100 liradır ve satış günündeki faize göre iskontolu fiyat uygulanır.
Örneğin satış gününde faiz yüzde 25 ise, 100 liralık bir kağıdın fiyatı (100/1.25) 80 liradır. Faizin sabit kaldığını varsayarsak, bugün 80 liraya ihraç edilen kağıdın fiyatı gün gün artar ve bir yıl sonra 100 liraya ulaşır.
Ama bu bir yıl içinde faiz hızlı iniş ve çıkış gösterebilir. Faiz ister siyasi tercihlerle, ister başka etkenlerin devreye girmesiyle örneğin bir anda yüzde 20’ye inerse ne olur? Bir gün önce 80 liraya ihraç edilen kağıdın fiyatı, artık (100/1.20) 83 liraya çıkmıştır.
Yani yüzde 25 faizle kağıt alan, faiz yüzde 20’ye düşünce zarar bir yana bir günde kayda değer bir kar etmiştir.
Ya tersi olsaydı; faiz yüzde 25’ten yüzde 30’a çıksaydı... O zaman da 80 liralık kağıdın fiyatı (100/1.30) 77 liraya gerileyecekti.
80 liraya alınan kağıt, faiz düşerse bir anda 83 liraya çıkıyor; faiz yükselirse 77 liraya iniyor.
Söyler misiniz, elinde kağıt bulunanlar faizin yükselmesini mi ister, düşmesini mi?"
