KOBİ’lerin yeni kabusu e-raf bedeli

Türkiye'deki alışverişler pandemiyle birlikte büyük oranda e-ticarete kayınca siteler de marketler gibi şirketlerden raf bedeli istemeye başladı.

E-ticaret sitelerinin, büyük marketlerin yaptığı gibi kendisinin ödemesi gereken çok sayıda kalemi KOBİ'lerin ve üreticilerin sırtına yüklediği öğrenildi. Yüksek vade ve komisyon bedellerine ek olarak e-ticaret siteleri, ulusal reklam bedeli, ciro primi, MP outsource görsel bedelleri promosyon katılım bedelleri, listeme ücreti gibi yeni masraf kalemlerini de artık KOBİ'lere fatura ediyor.

SATICILAR ZARAR ETTI

Hem alıcıdan hem de satıcıdan kargo bedeli de kesen siteler ile ilgili bir başka şikâyet ise yüksek komisyon oranlarıyla ilgili. Satılan ürünler üzerine ortalama 45 gün vade koyan siteler, yüzde 9 ila 40'a varan oranlarda komisyon alıyor.

Satış grafiği ne kadar yüksek ise komisyon da o derece artıyor. Üretici fiyatını sabit tutmak için kendi kârından feragat ediyor. Bir de on binlerce firma arasından öne çıkabilmek için ilave olarak e-ticaret sitesine reklam vermesi de gerekiyor.

SORUN DEVAM EDİYOR

Marketlerde de benzer sorunlar devam ediyor. Zincir marketler üreticilerin malını rafa koymak için çeşitli bedeller talep ediyor. Kendi pazarlama faaliyetleri kapsamında yaptıkları promosyon, reklam giderlerini de tedarikçiye yansıtıyor. Raf elemanı, elektrik masrafı, reklam giderleri gibi 10'a yakın kalem üzerinden ödeme alınıyor.

REKOR BÜYÜME YAŞANIYOR

Koronavirüs salgınının etkisiyle tüketici alışkanlıklarında önemli değişiklikler yaşanırken, e-ticaretin payı büyük bir hızla artmaya devam ediyor. 2015- 2019 yılları arasında yüzde 35 büyüyen e-ticaret pazarında, 2020'de bir önceki yıla kıyasla yüzde 60'ın üzerinde artış oldu. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) verilerine göre, 2019'un başında yüzde 8.1 olan toplam ticaret içindeki e-ticaret payı, 2020'nin ilk yarısında yüzde 17.3'leri gördü. Bu oran geçen yılsonunda yüzde 20'leri geçti.

Metin Can/Sabah