Şirketler ihtiyaçta kamuya, taşıtta özele gitti

Bankaların taksitli ticari kredilerinin hacmi, 21 Ocak haftasında geçen yılın eş dönemine göre yüzde 47 artarak 585,2 milyar liraya yükseldi. BDDK verilerine göre, işyerleri ihtiyaç kredisi için kamu mevduat bankalarını, taşıt kredisi için ise yerli özel mevduat bankalarını tercih etti. Kamunun geçen yıl ihtiyaç kredilerindeki payı yüzde 54,8 iken bu yıl yüzde 61'e çıktı.

İşyerlerinin taksitli ticari kredi hacmi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 21 Ocak haftasında 585 milyar 163 milyon liraya yükseldi. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47,32 artış gösteren taksitli ticari kredilerin bankaların sahiplik durumuna göre değişimi ise farklılaştı.

Verilere göre işyerleri ihtiyaç kredisi için kamu mevduat bankalarını taşıt kredisi için ise yerli özel mevduat bankalarını tercih etti. Kamunun geçen yıl ihtiyaç kredilerindeki payı yüzde 54,8 iken bu yıl yüzde 61’e çıktı. Yerli özel bankaların taşıt kredisindeki payı da yüzde 27,3’ten yüzde 34,6’ya yükseldi. Yabancı bankaların hem ihtiyaç hem de taşıt kredilerinde payı azaldı.

İhtiyaçta yüzde 63,8 büyüme var

BDDK verilerine göre kamu mevduat bankalarının 21 Ocak itibariyle taksitli ticari kredi hacmi 365 milyar 367 milyon liraya yükseldi. Geçen yılın 17 Ocak haftası itibariyle ise kamu mevduat bankalarının taksitli ticari kredi hacmi 223 milyar 768 milyon lira idi. Bir yılda yüzde 63,3 artış yaşanırken en yüksek sıçrama ihtiyaç kredilerinde oldu.

İhtiyaç kredileri 217 milyar 960 milyon liradan yüzde 63,8 artışla 357 milyar 50 milyon liraya çıktı. Taşıt kredileri yüzde 52,6 artışla 3.6 milyar liradan 5 milyar 585 milyon liraya, işyeri kredileri ise yüzde 27,1 artışla 2.1 milyar liradan 2 milyar 732 milyon liraya çıktı. Kamu bankalarının ihtiyaç kredilerinin payı geçen yıl 17 Ocak haftasında yüzde 54,8 iken bu yıl 21 Ocak haftasında payı yüzde 61’e yükseldi. Bir yılda kamu bankalarının ihtiyaç kredilerindeki payı 6.2 puan arttı. geçen yıl 17 Ocak’ta kamunun taşıt kredilerindeki payı ise yüzde 25,3 seviyesindeydi. Bu yıl ise 21 Ocak haftasında yüzde 19,4’e geriledi. Taşıt kredilerinde 5.9 puanlık bir kayıp yaşadı kamu mevduat bankaları.

Taşıt kredisi payı %34,6’ya çıktı

Yerli özel mevduat bankalarının 21 Ocak itibariyle toplam taksitli ticari kredi hacmi 120 milyar 401 milyon lira. Geçen yıl 17 Ocak haftasında 97 milyar 625 milyon lira idi. Bir yılda yerli özel mevduat bankalarının taksitli ticari kredi hacmi yüzde 23,3 arttı. İhtiyaç kredileri 21 Ocak haftasında 108 milyar 65 milyon lira olan yerli özel mevduat bankalarında geçen yılın aynı dönemine göre yükseliş ise yüzde 18,4. Taşıt kredilerinde ise hızlı bir değişim var. Yerli özel mevduat bankalarının geçen yıl 3 milyar 945 milyon lira olan taşıt kredileri hacmi bu yıl 21 Ocak haftasında 9 milyar 966 milyon liraya çıktı, bir yılda yüzde 152,6 arttı. 

Taşıt kredi hacmini 2.5 kat artıran yerli özel mevduat bankalarının geçen yıl taksitli ticari taşıt kredisinde yüzde 27,3 olan payı bu yıl 21 Ocak itibariyle yüzde 34,6’ya çıktı. Yerli özel mevduat bankaları payını 1 yılda 7.3 puan büyüttü. İhtiyaç kredilerinde ise geçen yıl 17 Ocak’ta payı yüzde 23 olan yerli özel mevduat bankalarının bu yıl 21 Ocak’ta payı yüzde 18,5’e indi. Yani 4.5 puanlık kayıp var.

Yabancı taşıtta hacmi artırdı ama...

Yabancı mevduat bankalarında ise hem ihtiyaç hem de taşıt kredisinde pay kaybı yaşandı. Toplam taksitli ticari kredi hacmi 21 Ocak haftasında geçen yılın 17 Ocak haftasına göre yüzde 20’lik artışla 78 milyar 296 milyon liraya çıktı. İhtiyaç kredisi yüzde 18,5 artışla 72 milyar 576 milyon liraya yükselirken taksitli ticari taşıt kredisi büyüklüğü ise yüzde 68,5 artarak 4 milyar 619 milyon liraya çıktı.

Yabancı mevduat bankaları geçen yıl 17 Ocak haftasında taksitli ticari ihtiyaç kredilerinde yüzde 15,4 olan payı bu yıl 21 Ocak haftası itibariyle yüzde 12,4’e geriledi. Taşıt kredilerinde geçen yıl yüzde 19 olan payı yüzde 16’ya geriledi.

Ticari kredi faizleri yükseldi

Merkez Bankası verilerine göre bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 22 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 4 baz puan azalışla yüzde 16,08’e inerken dolar mevduat faizi 2 baz puan azalışla yüzde 1,41 ve Euro mevduat faizi 3 baz puan artışla yüzde 0,71 olarak gerçekleşti. TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 57 baz puan artışla yüzde 20,45’e çıktı.

TL bazlı konut kredi faizleri 21 baz puan azalışla yüzde 18,19; taşıt kredi faizleri 29 baz puan azalışla yüzde 20,06 ve ihtiyaç kredi faizleri 22 baz puan azalışla yüzde 22,72’ye indi. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 90 baz puan azalışla yüzde 3,14 olurken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 25 baz puan azalışla yüzde 3,20’ye geriledi. Ticari kredilere uygulanan mevduat spreadi TL için yüzde 4,37 olarak hesaplanırken dolar ve Euro için sırasıyla yüzde 1,73 ve yüzde 2,49 oldu. TL ticari kredilerdeki mevduat spreadi dolar ve Euro kredilere uygulanan spreadin yukarısında seyretmeye devam etti.

Şebnem Turhan/Dünya