Çelik ihracatında yeni risk: AB’nin kota uygulaması darbe vurabilir
Dünyanın 6’ncı çelik ihracatçısı konumundaki Türkiye, ABD’nin gümrük vergisi ve Avrupa Birliği’nin (AB) ithalat kotasının ardından kayıpları telafi için yeni pazar ararken AB’nin 1 Ekim’de uygulamaya koyacağı yeni kotayla bir darbe daha yiyebileceği belirtildi.
Reuters’ın haberine göre, Türk çeliği, Türkiye ekonomisindeki durgunluğa bağlı olarak inşaat, otomotiv ve beyaz eşya sektörlerindeki küçülme nedeniyle iç pazarda zaten önemli daralma yaşıyor. İç pazardaki çelik tüketimi ilk yedi aylık verilere göre yüzde 31 daraldı.
AB kotası ihracatın yanında üretimi de vurabilir
En önemli ihracat pazarlarından ABD’de de ilave gümrük vergisi sonrası yüzde 80’e yakın pazar kaybı yaşayan sektör, AB’nin şubat ayında getirdiği kota kısıtlamalarını da alternatif pazarlarla aşmaya çalışıyor.
Ancak AB’nin kotayı 1 Ekim itibarıyla daha da sınırlama kararı nedeniyle Türk çelik sektörü ihracatın yanısıra üretimde de daha sert düşüş riskiyle karşı karşıya.
AB, Şubat 2019’dan itibaren çelik ürünlerine ithalat kotası getirmiş; Temmuz 2019 ve Temmuz 2020’de bu kotaların yüzde 5’er artırılacağını duyurmuştu. Ancak Avrupalı çelik üreticilerinin talebi üzerine, Avrupa Komisyonu yüzde 5’lik kota artışını yüzde 3’e indirme kararı aldı. Karar 1 Ekim’de uygulamaya konulacak.
AB’nin çelik ithalatında Türkiye ilk sırada
Eurofer (Avrupa Çelik Derneği) verilerine göre, 2018 sonu itibarıyla AB’nin çelik ithalatında Türkiye 6.2 milyon ton ile ilk sırada yer alıyor. Türkiye AB’nin hem uzun ürün, hem de yassı çelik ithalatında ilk sırada bulunuyor.
AB’nin son düzenlemesi ise Türkiye için inşaat çeliğinden sonra yassı çelikte de pazar kaybı riski getiriyor.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) verilerine göre ilk sekiz ayda Türkiye’nin AB’ye çelik ihracatı yüzde 0.5 düşüşle 5.1 milyon tona, değer bazında ise yüzde 9.1 düşüşle 3.6 milyar dolara geriledi.
İlk yedi ayda üretim yüzde 10’dan fazla geriledi
2018 rakamlarına göre 21.4 milyon tonla dünyanın en büyük 6’ncı çelik ihracatçısı olan Türkiye, ihracatının üçte birinden fazlasını AB’ye gerçekleştiriyor.
Türkiye 37.3 milyon tonla 8’inci üreticisi konumunda. Ancak talep daralması nedeniyle bu yıl ilk yedi ayda üretim yüzde 10’dan fazla gerilemiş durumda.
ABD’ye çelik ihracatı durma noktasına geldi
Türkiye’nin geçmiş yıllarda en fazla ihracat yaptığı ülke olan ABD’ye ihracatın da ilave vergiler nedeniyle durma noktasına geldiğini belirten ÇİB Başkanı Adnan Aslan, “2016’da 2.4 milyon, 2017’de 1.8 milyon ve 2018’de 1.2 milyon ton ihracat gerçekleştirdiğimiz ABD pazarına, 2019 ilk sekiz ayda sadece 208 bin ton ihracat gerçekleştirdik. Sekiz aylık ihracat 2018’e göre yüzde 77 daraldı” dedi.
ABD, geçen yıl Türkiye’den çelik ithalatına yüzde 25 ilave gümrük vergisi getirmiş, daha sonra bunu yüzde 50’ye çıkarmıştı. ABD, bu yıl mayısta söz konusu vergiyi yeniden yüzde 25’e düşürdü.
Aslan, “ABD Türkiye’ye uyguladığı vergiyi yüzde 25’e indirse de, Brezilya, Meksika, Kanada ve Avustralya gibi ülkelere muafiyet tanıdı. Dolayısıyla ABD pazarında Türk çeliği için bir iyileşmeden bahsedemiyoruz” dedi.
Türkiye’nin ABD ve AB pazarlarındaki kayıplarını Latin Amerika, Kuzey Afrika, Batı Afrika ve İsrail pazarlarındaki ihracat artışlarıyla telafi etmeye çalıştığını belirten Aslan, sektörde kapasite kullanım oranının yüzde 72’den yüzde 66’ya gerilediğini; üretimin ise bu yıl geçen yılki 37.3 milyon tondan 34 milyon ton seviyelerine düşebileceğini kaydetti.
