Borsa neden düştü? Borsadaki peri masalı kabusa mı dönüyor?

Halktv'den Barış Soydan, Borsa İstanbul'da yaşananları yazdı....

BİST 100 Endeksi gün içinde iki kez devre kesti, yani sert düşüş nedeniyle işlemlere ara verildi. Borsanın dev hisselerinde de devre kesiciler çalıştı.

Masal bitti mi? Bu sorunun yanıtını bugün alacağız. BİST 100 endeksi dün günü destek seviyesi olan 5.200’ün altında kapattığı için düşüşün devam etmesi güçlü olasılık. Vadeli İşlemler Borsası’nda (VİOP) kredili işlem yapanlara yönelik teminat tamamlama çağrıları da düşüşün devam etmesine neden olabilir. (VİOP’ta kredili işlem yapmak mümkün. Ama bunun için yeterli sermayeyi -teminatı- sağlamak gerekiyor.)

Ama yine de kesin bir şey söyleyemiyoruz, çünkü bu yıl Borsa İstanbul’da olan bitenler piyasa dinamiklerinin çok ötesinde.

Birkaç hafta önce yayınladığım “Borsadaki yükseliş hormonlu mu?” başlıklı yazımda, vatandaşı seçim öncesinde dövizden uzak tutmaya yönelik bilinçli bir stratejinin yürürlükte olduğunun konuşulduğunu, Ankara’da da bu yönde ciddi iddialar olduğunu belirtmiştim.

Stratejiyi Türkiye Varlık Fonu’nun kurduğunu söyleyenler de vardı, kamu aracı kurumları ile bazı özel aracı kurumların devrede olduğunu söyleyen de...

Borsadaki yükseliş hormonlu mu?

O yazıda şu uyarıyı yapmıştım: “Eğer yükseliş piyasanın kendi dinamikleri içinde gerçekleşmiyorsa ya da kendi dinamikleri içinde gerçekleşebilecek boyutları aştıysa tecrübeli yatırımcılar seçime hissede/pozisyonda girmek istemeyeceği için rüzgar bir anda değişebilir.”

Dünkü düşüş işte bununla ilişkili. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün yaptığı “Seçimi erkene çekebiliriz” açıklaması, seçim sonrasının belirsizliğini bir anda gündeme getirdi.

Ama bu, tetikleyici neden. Düşüşün asıl nedeni Borsa İstanbul’un çok fazla şişmiş olması.

BİST 100 Endeksi sene başından bu yana dolar bazında yaklaşık iki katına çıktı.

Bir şirketin borsada pahalı mı, ucuz mu olduğunu gösteren Fiyat/Kazanç, Piyasa Değeri/Defter Değeri gibi oranlar birçok hissede akıl almaz seviyelere yükseldi.

Çok sayıda hissenin çok pahalı geldiği açıktı. Öte yandan zaten dur durak bilmeden yükselen borsanın bir düzeltme hareketi yapması da işin normaliydi.

Bununla birlikte biraz önce söylediğim gibi borsa çoktan beri “işin normalinin” dışına çıkmış durumda. Borsa İstanbul’a rufailer karışıyor!

Vatandaşı seçim öncesinde dövizden uzak tutmak borsada yükseliş stratejini kurgulayanlar, düşüşün sınırlı kalması için çaba gösterecektir.

Ama diğer yanda da borsanın aşırı şiştiğini ve seçim sonrasında Türkiye’yi büyük bir belirsizliğin beklediğin bilen akıllı yatırımcılar var.

Bilek güreşini bu kez onlar kazanabilir. Çok dikkatli olmak gereken bir dönemdeyiz.