YHT’deki maliyet artışı dış krediler nedeniyle bir yılda dörte katlandı
2020’de TCDD’de bünyesindeki 6 farklı YHT projesinin toplam maliyeti 36 milyar 540 milyon 811 bin TL olarak hesaplanıyordu. 2021’de 6 proje kısmen ya da tamamen revize edilip AYGM’ye devredildi. Projelerin toplam maliyeti 133 milyar 940 bin 658 bin TL’ye çıktı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; hazırladığı çalışmada, 2020 yatırım programındaki pek çok Yüksek Hızlı Tren (YHT) projesinin 2021’de Devlet Demiryolları’ndan (TCDD) alınıp Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesindeki Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne (AYGM) verilmesiyle maliyetlerin rekor oranda arttığına dikkat çekti.
Akın, “Vatandaşın işini, aşını kaybettiği bir dönemde iktidarın; YHT’lerin finansmanını dış kredilerle karşılamayı tercih etmesi projelerin toplam maliyetlerini katladı. Bu artışlar bütçede kara deliğe dönüşecek. 6 farklı projede toplam maliyet 36.5’ten 133.9 milyar TL’ye çıktı. Trenler yerine maliyetler yüksek hızla artıyor. Ortada ya büyük bir beceriksizlik var ya da büyük bir rant” dedi.
Akın’ın çalışmasında maliyeti artan YHT projeleri şöyle sıralandı:
ANKARA-İZMİR 4.3 KAT ARTTI:
TCDD bünyesinde 2020’de 7 milyar 125 milyon 69 bin TL maliyetle yer alan projenin 2021’de bir kısmı AYGM’ye devredildi. 2020’de Selçuk hattı için de 1 milyar 928 milyon 203 bin TL maliyet ayrılmıştı. Revize edilen projenin TCDD’de kalan kısmı için 11 milyar 448 milyon 60 bin TL maliyet hesaplanırken, AYGM’ye devredilen kısım için 23 milyar 218 milyon 82 bin TL’si dış kredi olmak üzere 27 milyar 755 milyon 257 bin TL maliyet çıkarıldı. Buna göre 40 milyar TL’yi bulan proje için maliyet 4.3 kat arttı.
BANDIRMA-OSMANELİ 5’E KATLANDI:
2020’de proje için 3 milyar 260 milyon 689 bin TL tutarında maliyet hesabı yapılırken; 2021’de bir kısmı TCDD’de bırakıldı; bir kısmı da AYGM’ye devredildi. TCDD’de kalan kısmı için 2021’de 3 milyar 973 milyon 639 bin TL maliyet; AYGM’ye devredilen kısmı için (10.3 milyar TL’si dış kredi) 12 milyar 619 milyon 99 bin TL maliyet çıkarıldı. Toplam maliyet 16.5 milyar TL’yi bulurken; projenin maliyeti bir yılda 5 kat arttı.
YERKÖY-KAYSERİ PROJESİ 3 KAT ARTTI:
2020’de TCDD bünyesinde 3 milyar 22 milyon 817 bin TL maliyetle yer alan projenin tamamı 2021’de AYGM’ye devredildi. 2021 yatırım programında proje için toplam maliyet 9 milyar 127 milyon 877 bin TL olarak revize edildi. Projenin maliyeti bir yılda 3 kat artış gösterdi.
GEBZE-HALKALI’DA 3.2 KAT ARTIŞ:
2020’de TCDD bünyesinde yatırım programında 11 milyar 340 milyon 754 milyon TL tutarında maliyetle yer alan projenin tamamı 2021’de revize edilerek AYGM’ye devredildi. Projenin maliyeti 36 milyar 186 milyon 523 bin TL’ye çıkarken, maliyet bir yılda 3.2 kat artış gösterdi.
ADANA-OSMANİYE-GAZİANTEP’TE 3 KAT ARTIŞ:
2020’de proje için TCDD bünyesinde 4 milyar 821 milyon 618 bin TL maliyet hesabı yapılırken, 2021’de bir kısmı AYGM’ye devredildi. TCDD’de kalan kısım için 7 milyar 19 milyon 424 bin TL; AYGM’ye devredilen kısım için 8 milyar 763 milyon 32 bin TL maliyet hesabı yapıldı. Projenin toplam maliyeti 2021’de 15.7 milyar TL’ye çıkarken; bir yılda maliyet artışı 3.3 kat oldu.
AKSARAY-ULUKIŞLA-YENİCE 3.4 KAT ARTTI:
2020’de TCDD bünyesinde Karaman-Yenice kesimi için 3 milyar 611 milyon 376 bin TL; Aksaray-Ulukışla kesimi için de 1 milyar 430 milyon 285 bin TL olmak üzere toplam maliyet 5 milyar 41 milyon 661 bin TL olarak hesaplanmıştı. 2020’de söz konusu projenin tamamı AYGM’ye devredildi. 2021’de 17 milyar 47 milyon 747 bin TL’ye çıkan projenin maliyeti 3.4 kat arttı.
Erdem Sevgi/Cumhuriyet
