Koç'la Sabancı arasındaki fark

Perihan Çakıroğlu'nun yazısı

Ülkemizin önde gelen ulusal ve küresel iki holdingi Koç ile Sabancı arasındaki çok önemli farkı belirterek söze başlayalım. Koç Ailesi, daha küçük, Sabancı Ailesi ise çok geniş bir topluluktan oluşuyor.

Koç'lar bu anlamda ayrılık rüzgarlarına karşı daha bağışıklı, Sabancı'ların nüfus yoğunluğu fazla, ayrılık rüzgarlarından daha çok etkileniyorlar.

Vehbi Koç'un üçü kız, biri erkek 4 çocuğu, meslektaşı Hacı Ömer Sabancı'nın 6 oğlu vardı. İki kurucu işadamı için de aile birliği önde gelirdi.

Koç'un üç kızı Semahat, Suna ve Sevgi hanımlar, birbirlerine çok bağlıydı.

Tek erkek kardeş, ağabey Rahmi Koç da bu bağın her zaman aktif 'modem'i oldu. Ve en önemlisi, Vehbi Bey'in en büyük kızı Semahat Arsel, herhangi bir sorun çıktığında aile bireyleri arasındaki birlik ve dirlikte hep 'yapıştırıcı' misyon üstlendi.

Rahmi Bey, holdingi yönetirken Semahat Hanım da sorun çözücüydü.

Rahmi Koç'un üç oğlu Mustafa, Ömer ve Ali Koç, aile hiyerarşisine bağlı ve saygılı olarak büyüdüler.

Ailenin damatları Nusret Arsel, İnan Kıraç ve Erdoğan Gönül, birliktelik çizgisinden hiç kopmadılar, farklı işler olsa da akrabalık bağları her zaman sıkıydı. Rahmi Bey'in gelinleri Caroline Koç ile Nevbahar Koç da bu geleneği sürdürdüler.

Şimdi, Sabancı'lara dönüyoruz yeniden

Baba Sabancı'nın oğulları Şevket, Erol, Hacı, Sakıp, Özdemir ve İhsan Sabancı da birbirlerine çok bağlıydı.Rahmetli Sakıp Sabancı, hayatı boyunca hem holdingi yönetti hem de aile dirliğini bölünmeden sağlamaya çalıştı.

O ölünce, yerine geçen Güler Sabancı da amcasının yolundan gitti. Ancak, aile şirketlerinin en büyük dezavantajı olan ayrılık rüzgarlarına engel olamadı.

Sakıp Ağa'nın ailesi ile amca Erol Sabancı ve ailesinden tam destek aldı.

Özdemir Sabancı öldürüldüğü için Hacı Sabancı da öldüğü için onun başkanlığını göremediler.

Yaşayan Şevket Sabancı ve ailesi ile Hacı ve Özdemir Sabancı'nın eş ve çocukları, holding çatısı yerine yavaş yavaş kurulan "Esas Holding"de yerlerini almaya başladılar. Ayrı kurulan şirketler de vardı ama Esas Holding, Sabancı Holding'e karşı kamuoyunda sürekli büyüyen "Rakip Yavru Holding" olarak anıldı. Yavru holding, giderek büyüdü ve önemli işlere imza attı.

Adının 'Esas' olması, Sabancı'larda asıl holdingin bölücüsü gibi de algılandı.

KENDİ TAKDİRLERİ AMA!

Yeni ayrılık rüzgarlarında küresel kriz sürdükçe kısa vadede belki sorun yok!

Ya orta ve uzun vadede neler olabilir?  

Durum, Şevket Sabancı ve Hacı Sabancı'nın çocuklarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Akbank'ta yüzde 8.4'lük, Sabancı Holding'de de yüzde 18.83'lük payların 10 ila 20 yıl arasında satışı için borsada merkezi kayıt aldırtan hissedarlar, "şimdilik" kaydıyla "satış yok" diyorlar.

Küresel krizin etkisiyle düşen hisselere bağlı olarak rayiçler de düştüğü için alınan binde 2'lik komisyonun değeri de düşmüş. Bu yüzden de tasarruf etmek için İMKB'de kayda gidilmiş.

Şevket Sabancı'nın oğlu Ali Sabancı ile konuştum, tıpkı ablası Emine Sabancı Kamışlı'nın dediği gibi "Ne var bunda, konjonktürü değerlendirdik. İleride Çok pahalıya mal olacak komisyon meselesini ucuza hallettik. Şu anda satış yapacak kadar enayi değiliz" diyor. Ona, 'Ya sonra?" diye sorduğumda, "Gelişmelere bakacağız" diye cevaplıyor.  

Daha önceki hisse satışlarında Güler Sabancı, "Bölünerek çoğalıyoruz, bölünerek güçleniyoruz" anlamında değerlendirmişti meseleyi.

Son gelişmede, Sabancı'dan herhangi bir ses çıkmadı. Kısa holding açıklamasında, hisselerin kayda alınması, "Kendi takdirleri" olarak değerlendirildi.

Holding yapısında yüzde 40'ın üzerinde payı olan Akbank'ın Onursal Başkanı Erol Sabancı ise ortaya çıkan spekülasyonlara cevap verdi ve kardeşi ile yeğenleri için "duygusal davranıyorlar" cümlesini kullandı.

İşin içine yüzde 20'lik hisse satılan Citibank'ın ortaklığı da girdi. 

Şevket ve Hacı Sabancı ailelerinin hem holdingden hem de Akbank'tan herhangi bir tarihte çekilmeleri halinde Citibank'la ortaklığın durumu ne olacaktı?

Sabancı ve Akbank'ın yapısına göz atarsak hisse satışı olması durumunda manzara şöyle olacak: "Akbank'ta Sabancı Ailesi üyelerinin yüzde 14.61 ortaklık payı yüzde 7.46'ya inecek. Sabancı Ailesi'nin hisseleri dışında, bankada Sabancı Holding ve iştiraklerinin yüzde 46.85, Citibank'ın yüzde 20'lik hissesi bulunuyor. Geri kalan yüzde 24.54 İMKB'de işlem görüyor. Holding'de ailenin yüzde 61.31, Sakıp Sabancı Holding'in yüzde 21.64, Sabancı Üniversitesi'nin yüzde 1.62 payı bulunuyor. Aileye ait payların oranı yüzde 45.48'e gerileyecek."

CİTİ İLE YÜZDE 20'NİN ÜSTÜNDE ANLAŞMA YOK

Akbank'ın Citibank'la ortaklığına başından bu yana nedense "gizemli alışveriş"

olarak bakıldı. Akbank'ın yüzde 20'sine 3.1 milyar dolar veren Citi Grubu, yıllardır hayal ettiği Türkiye piyasasında güçlü olma isteğini böylece gerçekleştirmiş oldu.

Küresel kriz olmasaydı, daha iyi olacaktı. Tam bu noktada Akbank Genel Müdürü Zafer Kurtul'a şu soruyu sordum: "Erol Sabancı'nın 2009 sonuna kadar bankanın yüzde 50 hissesine Citi'yi ortak etmek için özel bir opsiyon anlaşması var mı, yok mu?"

Kurtul, Sabancı'nın böyle bir yükümlülük altına hiç girmediğini vurguladı ve çok net olarak şöyle konuştu: "Böyle bir madde olmadığı gibi tersine Citibank'ın yüzde 20 hissenin üstüne çıkmaması konusunda hüküm var."

Kurtul'a ilişkilerin nasıl yürüdüğünü de sordum; "Zaman zaman sendikasyon ve seküritizasyon anlaşmaları yapıyoruz yabancı bankalarla. Citibank da öteki uluslararası bankalarla birlikte bu anlaşmalara katılıyor. Herhangi bir sorun yaşamıyoruz."

Kurtul da kısa vadede rahat, orta ve uzun vade içinse kahin olmanın zamanı değil. Sevgililer Günü'nü eşi Ayşe Hanım ve iki kızıyla Kemer Country'deki evinde geçirirken konuştuğum Kurtul, Akbank için her zaman olduğu gibi iyimserdi. 

Bugün