Her şey borçla başladı

Dünya borsalarında bir haftada 4 trilyon doların uçmasını sağlayan dalgalanma Yunan trajedisinin dünya prömiyeri. Yaz aylarının ilk günlerinde dünya ekonomisinin en önemli gündemi Yunanistan'ın boyunu aşan borç kriziydi

 Küresel ekonomi yine Lehman Brothers’ın batışıyla başlayan sıkıntılı günlere döndü. Yine sorun borç ödeyememeyle başladı ancak bu kez bütçesini çeviremeyen şirket değil bir ülke. 2010 baharında ilk sinyalleri alınan Yunanistan’ın sorunu bugün dünyanın trajedisi haline geldi. Yaz ayları özellikle Fransız ve Alman bankalarına olan borcu nedeniyle manşetlerden inmeyen Yunanistan’ın ardından sorunlu ülkeler sıralamasına İspanyollar girdi.

Kayıp 4 trilyon dolar

İspanya’nın da derdi aynı: Boyunu aşan borçlar. İspanyol ve Yunan halkları ise kader birliği yapmışçasına sokakları aynı sloganlarla doldurdu: “Sorumlu değiliz, ödemeyeceğiz.” Her şey bu iki sorunlu ülkeyle sınırlı kalacak gibi görünmüyordu ki dert bir Avrupa devinin kapısını çaldı: İtalya. İtalya ne Yunanistan gibi sanayi yoksunuydu ne de İspanya gibi uzun siesta saatlerine sahip. Ancak dev sanayii kurtaramadı ve İtalya da sarsılmaya başladı.

Tam İtalya’yı konuşurken birden 2008 krizinde sorumsuz davranmakla suçlanan kredi derecelendirme kuruluşları sahneye çıktı. Standard&Poors ve Moody’s anlaşmışçasına birbiri ardına Avrupa ülkelerinin notunu kırmaya ve tehdit etmeye başladılar. Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de bu dalgadan nasibini aldı. Bir türlü yükseltilemeyen ve krize dönüşen borç tavanı problemi S&P ve Moody’s’in oklarının ABD’ye dönmesine neden oldu. Önce uyarılar geldi ardından tarihte bir ilk yaşandı ve AAA olan not AA’ya geriledi. Ve çorap söküğü gibi gelen çöküş engellenemedi.

Bir haftada borsalar 4 trilyon dolar kaybetti. Altın rekor üstüne rekor kırdı. Avrupa’nın sorumlu ülkelerinin kâğıtlarını en çok elinde tutan Fransız bankaları da sallanmaya başladı. Ve haftanın son iki günü Fransız dalgalanmasıyla geçirildi. Şimdi ne olacak? Ekonomistler ikinci dip senaryolarını hazırladı. Bazıları sözü ‘kapitalizmin sonu geliyor’a kadar getirdi.