Hazır giyimde kura rağmen şaşırtan büyüme

Hazır giyimde kura rağmen şaşırtan büyüme

Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatçısı kurlardaki dalgalanmadan eskisi kadar etkilenmiyor. Çünkü daha önce fason üretim yapılan sektörde markalı ürün ihracatı ağırlık kazandı. Kurdaki hareketliliğe rağmen birçok firma art arda mağaza açıyor…

Hazır giyimde kura rağmen şaşırtan büyüme
16px
24px
09.10.2015 12:29
ABONE OLgoogle
İHRACAT şampiyonluğunu yıllarca hiçbir sektöre bırakmayan hazır giyim ve konfeksiyoncuların, son yıllarda bazı aylarda liderliği başka sektörlere kaptırdıklarına şahit oluyoruz. Geçmişte yaşanan global ekonomik krizlerde sektördeki birçok firma kapandı.

Ayakta kalanların büyük kısmı ise markalaşma yoluna giderek adeta kabuk değiştirdi. Nitekim son yıllarda Türkiye’nin hazır giyim ihracatının önemli bir kısmını kendi markasıyla üretim yapan bu firmalar gerçekleştiriyor. Öyle ki Rusya’dan Güney Afrika’ya, ABD’den Çin’e Türk hazır giyimcilerin mağaza açıp, ürün satmadıkları ülke neredeyse yok.

Ancak son dönemde dövizde yaşananlar malum. Gerek içeride, gerekse dışarıda yaşanan gelişmelerden dolayı dövizdeki inişli çıkışlı seyir bir türlü durulmuyor. Bu tablodan en çok etkilenmesi gereken sektörlerden biri de kuşkusuz hazır giyim ve konfeksiyon. Çünkü üretimde kullandıkları hammaddeyi daha çok dolar ile alan firmalar, ihracatı ise büyük oranda euro’yla gerçekleştiriyor. Para Dergisi olarak dövizdeki bu hareketliliğin gerek yabancı firmalara fason üretim yapan, gerekse kendi markalarıyla ihracat gerçekleştiren şirketlere etkisini araştırdık.

Hazır giyimcilerin TL’deki gerileme nedeniyle en çok yakındıkları konu mağaza kiraları. Çünkü sektördeki firmaların neredeyse tamamı mağaza kiralarını dolar ve euro ile ödüyor. Ancak buna rağmen bu firmaların perakende mağaza yatırımlarında hiçbir duraksamanın olmadığını belirtelim. Hatta çoğu art arda yeni mağaza açıyor. 
 
“SATINALMA GÜCÜ AZALDI”

Bunlardan biri de kadın giyimin önde gelen şirketlerinden olan ve İpekyol, Twist, Machka markalarıyla piyasada yer alan İpekyol Miroglio Grubu. Türkiye’de 185 mağazasıyla faaliyet gösteren şirketin KKTC, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Kuzey Irak, Azerbaycan ve Suudi Arabistan’da ise toplam 12 mağazası var. İpekyol Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın, TL’deki değer kaybını çok yakından takip ettiklerini söylüyor. Ayaydın, “Gördüğümüz kadarıyla şu anda yaşadığımız kur artışı geçici bir artış değil. Buna rağmen 2015 yılında yapmayı planladığımız yatırımlarda her hangi bir değişikliğe gitmedik. Ancak 2016 yılına endişe ile bakıyoruz. Özellikle dolar ve euro üzerinden pazarlanan alışveriş merkezlerinde mağaza açılış kararlarımızda kira/ciro öngörülerimizi ihtiyatlı bir şekilde yapacağız” diyor.

Kurların bu seviyesinin Türk hazır giyim sektöründeki büyüme ve karlılıkları olumsuz etkileyeceğini vurgulayan Ayaydın, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Döviz kurları enflasyon artışına sebep oluyor ve bu da tüketicilerin satın alma gücünü azaltıyor. Firma satışlarına olumsuz etkisi olduğu gibi özellikle kira giderlerinin artmasına da yol açıyor ve karlılıkları ciddi bir şekilde geriletiyor. Ama asıl problem mevcut kurların geldiği seviyeden ziyade artış trendinde olması. Hazır giyim sektörü için maliyet ve buna bağlı olarak fiyat belirleme son derece önemli bir unsurdur. Çünkü maliyet ve fiyata, diğer yandan yatırım planlarına yaklaşık bir sezon öncesinden karar veriyoruz. Kurlardaki bu oynaklık içerisinde karar almamız zorlaştı.”

“BÜYÜMEMİZ SÜRÜYOR”

Damat, Tween ve D’S Damat markalarının sahibi Orka Holding’in yurtdışında halen 55 mağazası bulunuyor. Bunlara yılsonuna kadar 10 tane daha eklenecek. Firmanın yurtiçinde ise 190 mağazası var. Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, bu yıl aralarında Güney Afrika’nın da bulunduğu birçok ülkede mağaza açtıklarını söylüyor. Orakçıoğlu, “İran’da yapılanma içindeyiz. Gelecek yılsonuna kadar bu ülkede 10 mağazaya ulaşacağız. Geçen yıl girdiğimiz Rusya’da üç mağaza daha açıyoruz. Zamla değil verimlilikten kar eden perakendecilik anlayışıyla başarımızı sürdürüyoruz. Bu bakış açısı kur riskinden kritik ölçüde etkilenmemizi engelliyor” diyor.

“İTHAL HAMMADDE KULLANMIYORUZ”

Türkiye’nin önde gelen hazır giyim üreticilerinden Sarar’ın 40’tan fazla ülkede 85 mağazası var. Yılsonuna kadar İran, Mısır ve Hindistan’da birer mağaza daha açacak. Türkiye’de ise 100’e yakın mağazasıyla hizmet veriyor. Geniş bir coğrafyada faaliyet gösterdiği ve gelirleri dolar, euro ve TL üzerinden olduğu için kurlardaki hareketlilikten etkilenmediklerini belirten Sarar Giyim Yönetim Kurulu Üyesi Ece Sarar Özalp, bunda üretici olmalarının da etkisi olduğunu vurguluyor. Özalp, şöyle devam ediyor:

“Önümüzdeki dönemde dolar ve euro’nun stabil bir şekilde yükselişine devam edeceğini öngörüyoruz. Bu yüzden gerekli tedbirleri almaya çalışıyoruz. Örneğin ithal malzemeden mümkün mertebe kaçarak Türkiye’deki üreticilerden tedarik ediyoruz.”

“DÜŞÜŞÜN NEDENİ PARİTE”

Erkek giyim markalarından Avva’nın ise Türkiye’de 53 mağazası var. Firma, beş yıl içinde yurtiçindeki mağaza sayasını 150’ye çıkarmayı hedefliyor. Nitekim 2015 yılında 15 mağaza açmayı planlamıştı ve bu hedefi daha yılın ilk yarısında gerçekleştirdi. Bunun yanında Almanya, Ukrayna ve Suudi Arabistan’ın da aralarında bulunduğu çeşitli ülkelerde de 21 mağazasıyla hizmet veriyor.

Avva Yönetim Kurulu Başkanı Volkan Atik, yurtdışında mağazalaşma stratejilerini “ülke bazında yayılma” şeklinde belirlediklerini söylüyor. Suudi Arabistan’da kısa sürede 10 mağaza açmak üzere anlaşma yaptıklarını ifade eden Atik, “ABD pazarında hızla mağazalaşmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yurtdışında belli noktalarda bölgesel ofisler oluşturup mağazacılık altyapımızı oralara taşıyacağız. Aynı zamanda zincir mağazalarda da yer alarak farklı pazarlara ulaşmayı hedefliyoruz” diyor.

Yılda iki milyon adedin üzerinde üretim yaptıklarını ve bunun yüzde 70’e yakınını ihraç ettiklerini kaydeden Atik, kurlara ilişkin olarak ise şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Kurlardaki aşırı oynaklık nedeniyle daha temkinli hareket etmekle birlikte yeni mağaza açma konusunda fırsatları değerlendiriyoruz. Mağaza yatırım planımızda kur kaynaklı bir aksama olmadı. Dolar ve euro’nun aşırı değerlenmesi tüm markalar gibi bizi de en çok ithal hammadde ve AVM’lerde kira maliyetlerinin artışı noktasında etkiliyor. Doların 3 TL’nin üzerine çıkması kuşkusuz ihracatçının lehine bir durum. Üretim maliyetindeki düşüş uluslararası pazarlarda rekabet gücümüzü artırıyor. İhracatçı, daha önce bir dolar ürün karşılığı 2.20 TL elde ederken şimdi bu rakam 3 TL’ye kadar çıkıyor. Tonaj olarak bakıldığında geçen yıla göre yüzde 5 daha fazla hazır giyim ve konfeksiyon ürünü ihraç ettiğimiz halde yılın ilk sekiz ayında yüzde 11.8’lik bir gelir kaybımız var. Bu euro’nun dolar karşısında değer kaybetmesinden kaynaklanıyor. Parite etkisini çıkardığımızda sektörün ihracat geliri geçen yılla aynı düzeyde. Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatçısı için son çeyreğin çok daha iyi geçeceğini ve 2015’i 18 milyar dolar civarında bir ihracat rakamıyla tamamlayacağımızı düşünüyorum.”

“RUSYA PAZARINA GİRİYORUZ”

Dolar ve euro kurundaki dalgalanma DeFacto’nun da yatırım planlarında her hangi bir değişiklik yapmamış. Türkiye ile birlikte sekiz ülkede 310 mağazası bulunan şirket, 2015 başında yurtiçi ve yurtdışında toplam 100 mağaza açmak üzere hedef belirlemiş. DeFacto Perakende Grup Başkanı İhsan Ateş, bu hedefe hızla yaklaştıklarını, yılsonuna kadar Rusya pazarına da girmeyi planladıklarını ifade ediyor. Türkiye’de 276 mağazası bulunan firmanın Kazakistan’da 19 mağazası var. Ayrıca Irak’ta altı, Beyaz Rusya’da dört, Mısır’da iki, Fas, Kosova ve Arnavutluk’ta ise birer mağaza ile tüketicilere hizmet veriyor.

Mustafa GÜLTEPE / Talu Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı
“Siparişler Türkiye’ye geliyor”


İtalya ve Almanya başta olmak üzere Avrupa’daki birçok ülkeye ihracat yapıyoruz. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü olarak uluslararası pazarlarda rekabet gücümüz arttı. Enflasyon oranları düşünüldüğünde kurların zaten bu seviyelerde olması gerekiyordu. TL’deki gerilemeyle birlikte fiyatlarımız cazip hale geldi. Zaten bunu yabancı müşterilerimiz de görüyor. Nitekim siparişler Türkiye’ye yönelmiş durumda. İhracatımıza baktığımızda adet bazında artış var. Bunun önümüzdeki dönemde de süreceğini düşünüyorum. Fakat önemli olan kurların bu seviyelerde kalması. Günlük oynamalar bizi olumsuz etkiliyor. Çünkü fiyat belirleyemiyoruz. Dolar 3 TL, euro ise 3.5 TL’nin altında olmayacak şekilde istikrar sağlanırsa hazır giyim ihracatında artış sürer. 

Fatih YARKIN / Akın Çorap Yönetim Kurulu Başkanı
“Kapasitelerimiz dolu”


Çorap sektörü olarak dünyada önemli bir üretici ülkeyiz ve bu konumumuzu koruyoruz. Hazır giyimin diğer alt sektörlerine göre daha iyi durumda olduğumuzu söyleyebilirim. Sektör olarak kapasite kullanım oranımız gayet yüksek. TL’deki gerilemeden bu yana siparişlerde artış var. Çünkü Uzakdoğu ülkelerine göre rekabetçiliğimiz arttı. Fakat bu avantajı kullanabilmemiz için kurlarda istikrarın sağlanması gerekiyor. Bu başarılabilirse yatırımların da önü açılacaktır.

Murat ZAİM / Derimod Yönetim Kurulu Üyesi
“Yatırımlarımızı ertelemedik”


Yurtiçinde şu an hepsi kendimize ait 95 mağazamız var. Yılsonunda bu rakamı 105’e çıkarıyoruz. Yurtdışında ise Rusya’da dokuz, İran’da dört, KKTC’de bir mağazamız var. Yılsonuna kadar Suudi Arabistan’da beş mağazamız olacak. Hedefimiz yılsonunu yurtdışında 20 mağazayla kapatmak. 2015 yılında yurtiçinde 15-20 arası, yurtdışında ise 10-15 arası mağaza açmayı hedeflemiştik. Şu an için hedeflerimizle uyumlu bir şekilde ilerliyoruz. Planladığımız yatırımları ertelemedik. Maalesef, kurların kısa vadede aşağı yönlü olmasını öngörmüyoruz. TL’nin değer kaybetmesinin görece olarak diğer Türk ürünlerine olduğu gibi deri konfeksiyon ürünlerine de rekabet kazandıracağı düşünülse bile maliyetlerin dolar bazında olması ürün maliyetlerini yukarı çekiyor. Firma olarak yurtdışına en hızlı şekilde açılarak döviz gelirlerimizi artırıp kendimizi doğal hedging imkanı ile koruma altına almayı planlıyoruz.

Özbey Men/Para Dergisi
E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde