Gelişen ekonomilerde istihdamın yüzde 70’i kayıt dışı!

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kayıt dışı ekonomiye ilişkin yayınladığı raporda gelişmekte olan ekonomilerde istihdamın yüzde 70’inin kayıt dışı olduğu belirtildi.

Tahminler kayıt dışı ekonominin GSYH’ye katkısının ciddi oranlara ulaştığı yönünde. Tarımda bu oranın yüzde 30’a ve tarım dışında yüzde 17’ye geldiği belirtiliyor.

İstihdam edilen nüfusun yüzde 61’inin kayıt dışılıktan etkilendiği belirtilen rapora göre dünya çapında şirketlerin yüzde 81’i kayıt dışı. Gelişmekte olan ekonomilerde istihdamın yüzde 70 olan kayıt dışılık oranı, gelişmiş ülkelerde bile yüzde 18.

Kayıt dışı istihdam görülen ülkelerinden yüzde 55’inde kayıt dışı çalışan kadın sayısının daha yüksek olduğu aktarıldı.

Raporun diğer önemli bulguları ise şöyle:

• Kayıtdışı ekonomi her tür istihdamda görülüyor ve kendi hesabına çalışan beş işçiden dördünü, iki işverenden birini, beş çalışandan ikisini etkiliyor.

• Tarım ve sanayi sektörleri kayıt dışı ekonomiye en çok maruz kalan iki sektör. Tarımda oran yüzde 94’ken, sanayide istihdamın yüzde 57’si kayıt dışı.

• Dünya çapında şirketlerin yüzde 81’i kayıt dışı. Gelişmekte olan ve gelişen ekonomilerde istihdamın yüzde 70’i kayıt dışıyken, gelişmiş ülkelerde bile bu oran yüzde 18

• Kayıt dışı istihdam görülen ülkelerinden yüzde 55’inde kayıt dışı istihdam edilen kadınların sayısı erkeklerden fazla.

• Yaşlılar kayıt dışı istihdama daha fazla maruz kalıyor. 15 yaşın altındaki çocukların ve 60 yaşının üzerindeki kişilerin yüzde 60’ı gelişmekte olan ülkelerde tamamı kayıt dışı hane halklarında yaşıyor. Bu oran bazı Afrika ülkelerinde yüzde 80’in üzerinde.

• Eğitimsizlik kayıt dışı çalıştırma oranı ile doğrudan bağlantılı. Eğitimsiz işçilerin yüzde 94’ü, lise mezunu işçilerin yüzde 52’si ve yüksek öğrenim gören işçilerin yüzde 24’ü kayıt dışı çalıştırılıyor.

• İlk kez hane halkı boyutu eklenen kayıt dışı raporunda tamamı kayıt dışı çalışan hane halklarının oranının bölgeden bölgeye ve ülkeden ülkeye oranlar ciddi şekilde değişiklik gösterdiği belirtiliyor. Şili’de oran yüzde 3’ken, Burkina Faso’da bu oran yüzde 92.

Raporda yaşamını sürdürebilmek için kayıt dışı ekonomiye bağlı olan işçi ve ailelerin korumaya alınmasının kayıt dışı ekonomiyle mücadelede en önemli unsur olduğu vurgulandı.

Hilal Sarı/Dünya