Erdoğan kaybetti, durgunluk yolda

Erdoğan kaybetti, durgunluk yolda

Film gibi oldu... Başbakan’ın önüne bir silah ve bir zehir koydular... “Ya intihar edeceksin ya öldüreceğiz” der gibi...

Erdoğan kaybetti, durgunluk yolda
16px
24px
24.07.2013 04:49
ABONE OLgoogle

Film gibi oldu... Başbakan’ın önüne bir silah ve bir zehir koydular... “Ya intihar edeceksin ya öldüreceğiz” der gibi... O zehri tercih etti. Hızlı yerine yavaş ölümü seçti.

Gerçi 250 milyar dolar sıcak paranın üzerinde, Gezi Parkı’ndaki gibi yel değirmenleriyle kavga eden Erdoğan’ın fazla seçeneği de yoktu. Faizi artırmasa, dövizi tutamayacaktı. Döviz çıkarsa Erdoğan için hızlı ölüm olacaktı.

Merkez Bankası’nın faiz artırması Başbakan için iyi olmadı seçim öncesi... Ama hak etti de bu sonu. Çünkü Başbakan söylemde kızsa da, eylemde seviyor zaten faiz lobisini.

Yoksa Babacan ve okul arkadaşı Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı 2011-2012’de tüm uyarıları kulak arkası edip, Türkiye’yi sıcak para cenneti yapmasına... 100 milyar dolar sıcak parayı çekmesine göz yummazdı sanırız Başbakan.

Üstelik o kadar parayı çekerken halkına da ucuza kullandırtmadı. Bugün “bağırıp çağırdığı” ama aslında hiçbir şey de yapmadığı bankaların kârını artırdı. Bankalar üzerinden halkından dolaylı vergi topladı. Hoşuna gitti o vergilerle harcamak.

Neyse... Şimdi Erdoğan kaybediyor dedik. Neden kaybediyor anlatalım:

Politika faizi artık yüzde 7.25

Merkez Bankası dün 22 ay sonra faiz artırımına gitti. Politika faizi denilen haftalık repo faizini yüzde 4.5’te sabit tuttu. Ama bunun dışındaki hemen tüm oranlarda 0.75 puanlık artırım gerçekleştirdi. Ayrıca piyasadaki parayı daha da sıkıştıracak adımlar attı.

Kararın iki açıdan önemi var.

Birincisi ekonomik. Merkez Bankası gecelik borç verme faizini yüzde 6.5’ten yüzde 7.25’e çıkardı. Piyasa yapıcılarına yüzde 6’dan verdiği parayı keserek, onlar için de maliyeti yüzde 7.25’e çıkardı. Bir yerde hem örtülü, hem açık faiz artırımı oldu. Merkez Bankası’nın resmi politika faizi yüzde 4.5 görülse de fiili politika faizi yüzde 7.25’e çıktı.

Piyasalardaki para sıkışıklığı nedeniyle bankalar yüzde 7.25’i temel politika faizi olarak gösterge alıp kredi oranlarını buna göre belirleyecek. Yüzde 7.25’lik oranın yıllık bileşiği ise yüzde 7.5’e denk geliyor. Bu demektir ki, önümüzdeki aylarda şartlar aynı kalırsa bono faizinin, yüzde 7.5’in altına inmesi imkânsız. Öte yandan bu oran, en itibarlı, en güvenilir şirketin bankalardan alacağı kredi faizinin alt limitini oluşturuyor. Ancak zaten bugünlerde ortalama şirket faizleri yüzde 9-11 arasında seyrediyor.

Piyasalar tarafından halihazırda fiyatlanmış olan faiz artırımının, dünkü kararlarla resmi ve kalıcı hale gelmesi, önümüzdeki dönemde maliyet yükselişleri nedeniyle ekonomide fiyat baskısı yani enflasyon artışını gündeme getirecektir. Ancak işletmeler düşük talep nedeniyle ürünlerine zam yapamayacağı için kârlılık problemi, peşi sıra istihdam azaltılması gibi etkenler... Ve en nihayetinde düşük büyüme ve artan işsizlik ekonomik açıdan büyük bir problem olarak karşımıza çıkacaktır.

Durgunluk ortasında seçim

Kararın ikinci etkisi siyasidir: Merkez Bankası literatüründe “öngörü ufku’”adında bir kavram var. Bu terim, Merkez Bankası kararlarının piyasaya yansıma süresinin ölçümünü ifade ediyor. Merkez Bankası’nın faiz kararlarında öngörü ufku 6-9 ay arasındadır. Bugünden 6-9 ay sonrasının tarihine bakarsak AK Parti, faiz artırımının piyasalarda yarattığı sıkışıklık, yani durgunluğun zirvesinde yerel seçimlere gidecektir.

Aslında AKP daha önce de artırdı faizleri... Peki, bu sefer neden bu kadar karamsarız. Çünkü her şeyden önce Türkiye daha önce bu kadar sıcak paranın üzerinde oturmuyordu. Ve dünyadan esen rüzgarlar, AK Parti’ye karşı bugünkü kadar ters değildi. Dünkü kararların ardından Erdoğan’ı istemeyenler, başarılı olacaklarını anladı. Bundan sonra, faiz ve dövizdeki oyunlarına, faiz artırımlarına, ekonomiyi durdurma ve Erdoğan’ı iktidardan indirme oyunlarına devam edeceklerdir. Başbakan kaybetmiştir. Halkı da durgunlaşan ekonomi nedeniyle bedel ödeyecektir.

Merkez gecelik faizi yüzde 7.25’e yükseltti

Merkez Bankası, geçen haftaki faiz artış sinyalinin ardından faiz koridorunun üst bandında 75 baz puan artışa gitti. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) faiz koridorunun üst bandını 75 baz puan artırarak yüzde 7.25’e yükseltirken, alt bandı değiştirmedi ve yüzde 3.5’te kaldı. PPK, politika faizini de değiştirmeyerek yüzde 4.5’te bıraktı. Merkez Bankası, doların 1.9735 ile rekor kırmasının ardından geçtiğimiz hafta faiz koridorunda artış sinyali vermişti.

Ekonomistler de faiz koridorunun üst bandında ortalama 75 baz puan artış bekliyordu. Merkez Bankası faiz koridorunun üst bandında son artışı 21 Ekim 2011’de yapmıştı. Banka, o gün faizin üst bandını yüzde 9’dan yüzde 12.5’e çıkarmıştı. Merkez Bankası o tarihten bu yana üst bandı 6 puan düşürdü. Dünkü karar sonrası üst bantta 22 ay sonra ilk kez genişletmeye gidilmiş oldu. Öte yandan Merkez Bankası, karar sonrası, bugün itibariyle ek parasal sıkılaştırma uygulaması yapılan günlerde; döviz satımı yapılmayacağını ve bankalara piyasa yapıcısı repo imkânı üzerinden fonlama yapılmayacağını açıkladı.

Oğuz Karamuk/Taraf

E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde