Ekonomide yeni model: Temenni ve dua

Dikkat çeken çıkışlar, yeni modelin bilimsel dayanağa oturmadığı için ne kadar savunulamaz halde olduğunu gösterdi. Yerleşik kurallara aykırı tavrın sonucunda gelinen nokta ‘O zaman ekonomi yönetiminin fonksiyonu ne’ eleştirilerini getirdi.

Ekonomi yönetiminin verdiği kararlar TL’ye rekor değer kaybı yaşatırken enflasyonun da patlamasına neden oldu. Hükümet ekonomide yeni bir model denediğini açıklamış adını önce Çin ve Güney Kore en son ‘Türkiye Ekonomi Modeli’ olarak kamoyunu duyurmuştu.

Karar'ın haberine göre Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bu model tutmazsa ‘üzüleceğini’ dile getirmiş ve TL’nin döviz karşısındaki rekor değer kaybının ‘herhangi bir dış saldırı sonucu olmadığını’ ifade etmişti. İş dünyası ve STK’ların kadın yöneticileriyle bir araya gelen Hazine Bakanı Nebati, Türkiye’nin ekonomi modelinin doğru bir model olduğunu söyleyerek, önümüzdeki bir kaç ay içerisinde enflasyonu tek haneye indirmeyi planladıklarını aktardı.

Nebati, oynaklığın azalmasına yönelik makro ihtiyati tedbirler alınacağını belirtti. Öte yandan hükümet döviz kurlarındaki yükselişin durdurulması için uygulanan kur korumalı mevduat sistemine geçiş yapmıştı. Kur korumalı mevduat hesabının dövizdeki yükselişi durdurup durdurmayacağı hakkındaki sorulara yanıt veren Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Murat Zaman ‘’Fiyat istikrarının en büyük tehdidi dövizdir. Dua edin tutsun, oynaklık da enflasyon da azalsın’’ dedi. Gelişmekte olan ülke olarak, Türkiye için en büyük probleminin kurlardaki oynaklık olduğunu söyleyen Zaman, ‘’Bu üründe amacımız oynaklığı yok etmek. Oynaklığı nasıl yok edeceğiz? Şimdi, burada biraz da finansal davranış psikolojisi devreye giriyor. Oynaklığa neden olan bir yatırımcı tipi var. Biz bu yatırımcı tipine bu oynaklığı azaltabilmek için başka bir yer gösteriyoruz. Hani, dua edin de bu ürün gerçekten tutsun, oynaklık azalsın’’ ifadelerini kullandı.

'ENFLASYONDA TEK HANE BİLİMSEL DEĞİL'

Hazine Bakanı Nureddin Nebati’nin, ‘bir kaç ay içerisinde enflasyonu tek haneye indireceğiz’ açıklamasını değerlendiren TCMB eski başekonomisti Hakan Kara enflasyonun tek haneye düşmesi için Şubat, Mart ve Nisan’da fiyatların üst üste yüzde 28 düşmesi gerektiğini vurguladı.

Kara, ‘’Önümüzdeki aylarda tek haneli yıllık enflasyon mümkün mü? Mayıs itibarıyla yıllık enflasyonun tek haneye gelmesi için Şubat-Mart-Nisan’da fiyatların yüzde 28 düşmesi gerekiyor (her ay eksi yüzde 8 enflasyon)’’ dedi. Ekonomist Hayri Kozanoğlu da enflasyonun birkaç ay içerisinde tek haneye inmesi mümkün olmadığı gibi, arzu da edilmeyeceğini belirterek ‘’ Bu aynen; 200 km ile giden arabanın ani fren yapmasına, Tansiyonun birden 20’den 8’e düşmesine, 10 bin mt. rakımdan deniz seviyesine inilmesine benzer’’ değerlendirmesini yaptı. Hazine Bakanı’nın enflasyon açıklamalarını sosyal medya hesabından değerlendiren Gelecek Partisi Kurucusu ve ekonomist İbrahim Turhan ise “Aylık enflasyonu kastediyorsa zor da olsa mümkün olabilir. Yıllık enflasyondan söz ediyorsa matematik ile ilgili ciddi sorunu var demektir” diye konuştu.

DÖVİZE ENDEKSLİ MEVDUATTA ÖDEMELER NAKİT YAPILACAK

Dövize endeksli mevduat uygulamasına ilişkin yasal altyapıyı oluşturan düzenleme Meclis Plan Bütçe Komisyonunda değişiklik yapılarak kabul edildi. Hem nakit hem de özel tertip devlet iç borçlanma senedi ile yapılması öngörülen ödemelerde, devlet iç borçlanma senedi ile ödemeden vazgeçildi, bu bölüm yasa teklifinden çıkarıldı. Kabul edilen önergenin gerekçesinde ‘’Dövize endeksli mevduatta yapılacak ödemelerin özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraçlarının ödemelerde operasyonel zorluklar oluşturabileceği değerlendirildiğinden sadece nakit kaynak yoluyla yapılması öngörülmektedir” denildi.

DIŞARIYA SATTIK İÇERİDE PAHALANDI

Türkiye’de yüksek kur ve artan enflasyonla beraber temel gıda ürünlerinin fiyatlarında rekor artış kaydedildi. Gıda enflasyonu yüzde Aralık’ta 43’ü aşarken Türkiye’nin 2021’de yaş meyve sebze ihracatı 3 milyar doları geçti.

Üretilen yaş meyve sebzenin büyük kısmının ihraç edilmesi yurtiçinde fiyatların katlanmasına neden oldu. Türkiye’nin yaş sebze meyve ihracatı 2021 yılında bir önceki seneye göre yüzde 13 artışla yaklaşık 3 milyar 83 milyon dolar oldu.

Bu dönemde, bir önceki yıla göre yüzde 16 artışla 1 milyar 252 milyon dolarlık meyve, yüzde 25 artışla 875 milyon 713 bin dolarlık sebze, 934 milyon 891 bin dolarlık narenciye ihraç edildi.

Dış satımın geri kalan kısmını da çay oluşturdu. Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Nejdat Sin ‘’Yeni yılda bu ihracat rakamının üzerine koyarak güzel işler yapacağımıza inanıyorum’’ dedi.