EYT düzenlemesi yasalaştı; 5 puanlık indirim ayrıntısına dikkat!
Emeklilikte yaşa takılanlar yani kısaca EYT, bugün yaklaşık 2.5 milyon kişiyi ve dolayısıyla daha geniş çerçevede milyonları etkileyen önemli bir konu. Aylardır beklenen düzenleme Mart ayı itibariyle yürürlüğe girdi.
Sadece çalışanlar için değil, işverenler için de gündemin en önemli maddesi olan EYT konusunu YAK Avukatlık Ortaklarında Buket Altufan Ulu, Patronlar Dünyası için değerlendirdi.
8 Eylül 1999 tarihine kadar prim günü ve sigorta süresi şartlarını sağlayarak emekli olunabiliyorken, sosyal güvenlik mevzuatında yapılan değişiklik ile yaş şartı da eklendi. EYT işte bu yaş şartının eklenmesi sonucu özetle emeklilikte yaşa takılanlar olarak tanımlanıyor ve sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olan, yaş kriteri dışında emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlayan kişileri kapsıyor.
EYT düzenlemesinin açıklanmasıyla birlikte askerlik borçlanması, doğum borçlanması gibi nedenlerle sosyal güvenlik kurumlarına yapılan başvuruların sayısı oldukça artmıştı. Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre de yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin beklediği EYT düzenlemesi, bugün (3 Mart 2023) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sigorta süresi ve prim gün sayısı şartlarını taşımasına rağmen mevzuatta belirlenen yaş şartını taşımadığı için emekli olamayan milyonlarca kişinin yüreğine su serpen düzenlemenin kapsamı geçtiğimiz haftalarda açıklanmıştı. Düzenlemeye ilişkin detayların ise kanunun yayımlanmasıyla birlikte netleşmesi iş dünyasında da merakla bekleniyordu. Çünkü iş dünyası açısından da hem yetişmiş insan kaynağı hem de maddi olarak önemli bir yük söz konusu.
Kanun ile sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olan erkeklerin 25 yıl, kadınların ise 20 yıl çalışma ve prim ödeme gün sayısı şartını sağlaması halinde yaş şartına bakılmaksızın emekli olmasının önü açılmıştır. Emekliliğe hak kazananların, bu düzenlemeden faydalanmak istemeleri halinde çalıştıkları iş yerinden emeklilik nedeni ile istifa etmeleri gerektiği unutulmamalıdır. Bu halde işverenin onayı aranmaksızın emekli olunabilmesinin yanında, kıdem tazminatına da hak kazanılmaktadır.
Kıdem tazminatının esasen peşin olarak ödenmesi gerekirken, işverenin ödeme güçlüğü içinde olduğu durumlarda çalışanın onayı ile taksitler halinde ödenebilmektedir. Ancak işverene kolaylık sağlaması adına yapılan taksitlendirmenin çalışanın haklarını zedelememesi, başka bir deyişle işveren-işçi arasındaki menfaat dengesini bozmaması gerekir. Bu dengeyi sağlamak amacıyla, EYT düzenlemesi haricinde getirilecek bir düzenleme ile kıdem tazminatı ödeme yükü altında olan işverenlere kredi garanti fonu desteği sağlanacağı da Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanmıştı.
Bunun yanında, emeklilik sebebiyle iş yerinden istifa eden işçinin, işvereninin kabul etmesi halinde aynı iş yerinde çalışmaya devam etmesi kanun kapsamında mümkün kılınmıştır.
Bu halde, emekli çalışan istihdam eden işverenin ödeyeceği sosyal güvenlik destek prim payında 5 puan indirim yapılacağı düzenlenmiştir.
İşverenlerin bu indirimden yararlanmaları için gereken koşul ise emeklilik sebebiyle ayrılan işçinin 30 gün içerisinde aynı işyerinde çalışmaya başlamış olmasıdır.
Emekli istihdamını prim payında indirim ile teşvik eden bu düzenlemenin, Türkiye’nin güncel sorunlarından biri olan genç nüfus işsizliği bakımından yansıması ise merak konusudur.
