Döviz mevduatından dönüşüm oranı yüzde 3

Türk Lirası’nı özendirmek ve döviz talebini yavaşlatmak için devreye alınan kur korumalı TL mevduat ürününde Türk Lirası’ndan dönüş için uygulanan faiz sınırı döviz mevduatından TL mevduata dönüşte uygulanmıyor.

Dünya'dan Şebnem Turhan'ın haberine göre 21 Aralık 2021’de devreye alınan mevduat ürününde TL mevduattan dönüşte politika faizinin 3 puan üzerinde azami faiz verilirken döviz mevduatından TL mevduata dönüşte bankaların uyguladığı faiz oranı yüzde 21’e kadar çıkıyor. Bankacılık kaynakları mevzuatta bir boşluk bulunduğuna dikkat çekerek vatandaşın da bu ayrımın tam farkında olmadığına işaret etti.

İki uygulama da 21 Aralık’ta devreye girdi

Dolar/TL 18.36 liraya çıkınca 20 Aralık 2021 akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan vatandaşın TL tasarruflarını kurdaki hareketten koruyacak bir ürünü devreye aldıklarını açıkladı. Ardından 21 Aralık günü Hazine ve Maliye Bakanlığı 21 Aralık günü açıklama yaparak kur korumalı TL mevduat ürününün devreye alındığını gerçek kişilerin TL korumalı mevduata 3, 6, 9 ve 12 ay vadeli geçtikleri takdirde mevduat faizinin yanı sıra hesap açıldığı tarih ile vade sonu tarih arasındaki kur farkının da Hazine tarafından yatırımcılara ödeneceğini duyurdu.

Merkez Bankası da aynı gün yaptığı açıklamada döviz mevduatlarında Türk Lirası vadeli hesaplara dönüşüme destek sağlayacağını açıkladı. Merkez Bankası 20 Aralık 2021 tarihinde ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı veya döviz cinsinden katılım fonu bulunan yurt içinde yerleşik gerçek kişiler, söz konusu hesaplarını vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüştürmeleri halinde destekten yararlanabileceklerini kaydetti. Açıklamada hesapların 3, 6 ve 12 ay vadeli olarak açılacağı ve kur farkının da Merkez Bankası tarafından karşılanacağını duyurdu.

24 Aralık’ta ise Hazine ve Maliye Bakanlığı bir açıklama daha yaparak kur korumalı TL mevduatta en yüksek faizin politika faizinin 3 puan üzeri olarak belirlendiğini ilan etti. Ancak Merkez Bankası’ndan böyle bir açıklama gelmedi. Bankacılık kaynakları yatırımcıların kur korumalı TL mevduat ürününe geçerken TL mevduat dönüşümünde politika faizi yüzde 14 olduğu için en fazla yüzde 17 faiz uyguladıklarını dile getirirken döviz mevduattan dönüştü herhangi bir sınır olmadığına dikkat çekti.

Bankacılık kaynaklarından edinilen bilgiye göre kamu bankalarında döviz mevduattan kur korumalı TL mevduata geçişte yüzde 19’a varan faiz oranları uygulanıyor. Ki bu kamu bankalarının normal mevduat ürünlerinde de uyguladıkları en yüksek faize denk geliyor. Özel bankalarda ise durum biraz daha farklı. Döviz mevduattan kur korumalı TL mevduat ürününe geçiş yapan müşterilerine özel bankalar en düşük yüzde 18 en yüksek ise yüzde 21 seviyesinde faiz uyguluyor.

Döviz mevduatından dönüşüm oranı yüzde 3

Döviz mevduattan geçişin daha fazla özendirilmesinin hedeflendiği için böyle bir faiz sınırının konulmadığını belirten bankacılık kaynakları yine de döviz mevduattan geçişin çok düşük kaldığına işaret etti. Bankacılık kaynakları tüzel kişilerin döviz mevduatından geçiş henüz başladığı ve rakamlar oluşmadığı için gerçek kişilerin döviz mevduatından dönüşüm oranının yüzde 3 seviyelerinde olduğunu belirtti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) günlük verilerine göre 7 Ocak itibariyle gerçek kişilerin Türk Lirası mevduatı 1 trilyon 101 milyar 16 milyon liraya yükseldi. Kur korumalı TL mevduat ürününün devreye alınmasının bir gün sonrası 22 Aralık 2021'de gerçek kişilerin TL mevduatı 1 trilyon 51 milyar 609 milyon lira seviyesindeydi. TL mevduatta 49.4 milyar liralık bir artış yaşandı. Gerçek kişilerin döviz mevduatında ise 7 Ocak’ta 162 milyar 797 milyon dolar iken 22 Aralık 2021’de 163 milyar 694 milyon dolar seviyesindeydi. Gerçek kişilerin döviz mevduatında 897 milyon dolarlık bir gerileme gerçekleşti. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan 7 Ocak itibariyle kur korumalı TL mevduat hesabının 107.6 milyar liraya yükseldiğini açıklamıştı.

Resmi ve ticaride döviz mevduatı 93.7 milyar dolar

Döviz mevduatından kur korumalı TL mevduata geçiş imkanı sağlanması sonrası Merkez Bankası önceki gün yaptığı açıklamada bankacılık sistemindeki mevduat/katılım fonu içinde TL’nin payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz ve altın mevduat ve katılım fonu hesaplarının TL vadeli hesaplara dönüşmesi halinde yatırımcılara destek sağlanacağı hatırlatarak “Buna ek olarak, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin döviz ve altın cinsinden mevduat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine destek sağlanmasına karar verilmiştir” dedi.

BDDK verileri tüzel kişilerin 7 Ocak itibariyle tüzel ve resmi kurumların döviz mevduatının 93 milyar 735 milyon dolar seviyesinde olduğunu gösteriyor. 22 Aralık'ta ise 97 milyar 945 milyon dolar seviyesindeydi. Resmi ve tüzel hesaplarda da 4.2 milyar dolarlık bir azalma yaşandığı görülüyor.

Mevduata göre faiz oranı

Bankaların döviz mevduat hesaplarında kur korumalı TL mevduata geçişte uyguladıkları faiz oranı mevduatın büyüklüğüne göre değişiyor. Bankaların örnek dökümanlarına göre en düşük faiz oranı yüzde 18 olurken 100 bin lira ve üstüne yüzde 19, 200 bin lira ve üstüne yüzde 20, 300 bin lira üzerine ise yüzde 21 faiz uygulanıyor.