Doların 8 TL'ye yaklaşması şirketler ve ekonomi üzerinde nasıl baskı yaratıyor?
Dolar/TL'nin 8 seviyesine doğru ilerlemesi halinde TL'nin bu yılki değer kaybı yüzde 25 seviyesine ulaşabilir. Şirketler ve ekonomi üzerindeki mevcut baskılar artabilir.
Reuters, TL'nin son 10 yılda yüzde 80'den fazla değer kaybetmesine neden olan baskı unsurlarını ve döviz kurlarındaki yükselişte olası sorunları derledi.
Özel sektörün döviz borcu
Türkiye'nin dış kamu borç yükü yönetilebilir görülüyor, ancak şirketler ve finans kuruluşları önümüzdeki iki ay içinde yaklaşık 10 milyar dolarlık ağır geri ödemelerle karşı karşıya kalacak.
Uluslararası Finans Enstitüsü'nde (IIF) gelişmekte olan Avrupa ekonomilerini izleyen araştırma biriminin başkanı Uğraş Ülkü, "TL'nin daha fazla değer kaybetmesi şirket bilançolarını daha fazla bozacak ve bu nedenle yatırım beklentilerini olumsuz etkileyecek" dedi.
Ülkü kurun daha da artmasının, verimliliği, istihdamı, rekabet gücünü ve ihracatı artırmak için daha güçlü sermaye harcamalarının kritik olduğu bir zamanda şirketlerin yatırımı artırma kabiliyetini kısıtlayacağını da ifade etti.
Enflasyon
Fiyat baskıları, hiperenflasyon geçmişine sahip Türkiye için hassas bir nokta. Enflasyonun altında bulunan faiz oranları, yabancı sermayeye çok az teşvik sunarken, fiyat artışını kontrol edemedi ve sürekli cari açık veren bir ülkede TL'nin daha fazla değer kaybetmesine neden oldu.
TÜİK'in verilerine göre TÜFE Eylül'de yüzde 0.97 arttı, yıllık artış yüzde 11.75 oldu.
Goldman Sachs'tan Kevin Daly müşterilerine, "TL'deki değer kaybının enflasyondaki artışın ana belirleyicisi olmasını bekliyoruz" dedi.
Daly ayrıca, çeşitli sektörlerdeki vergi indirimleri göz önüne alındığında, geçen ayın rakamlarının muhtemelen çekirdek enflasyondaki artışın hızını düşük tahmin etmiş olabileceğini ifade etti.
Petrol fiyatları
Uluslararası petrol fiyatları yılın başından bu yana yüzde 40 civarında düşerek ithalatçı ülkelere biraz rahatlama sağladı.
Yine de TL'deki zayıflık, Türkiye'nin bu düşüşten çok da nemalanamamasına yol açıyor. TL'nin daha fazla değer kaybetmesi, bu kazancı daha fazla düşürecek.
Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye'nin ithalat-GSYH oranı 2019 sonunda yaklaşık yüzde 30 seviyesinde gerçekleşti ve bunun yaklaşık yüzde 8'ini yakıt ithalatı oluşturdu.
