Afrika'ya 45 milyar dolarlık Türk eli

Nil Göksu Urgancıoğlu 

Çıplak, açlıktan kemikleri sayılan çocuklar… Su kuyularının başında sıra bekleyen kadınlar… Çorak topraklar… Belgesellerden, medyadan, fimlerden gördüğümüz Afrika imajı bu. Yıllarca Batı sömürgeciliğinin pençesinde kıvranan Afrika, artık Kara Kıta yakıştırmasını geride bırakıyor. Pek çok ülke de Afrika’nın kalkınma ve ticaret potansiyelini keşfediyor. Türkiye bu ülkeler arasında başı çekiyor. Öyle ki Batı medyasında her gün ‘Afrika’da Batı’nın rakibi Türkiye’ analizleri ön planda. Öyle ki BBC'de ''Türkiye'deki seçim, Afrika'da neden yakından takip ediliyor?" başlıklı bir haber bile yayımlandı. Haberde Türkiye'nin Afrika'daki etkisinin son 20 yılda büyük ölçüde arttığı, pazar günkü cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimlerini kim kazanırsa kazansın, kıta ile ilişkileri bir sonraki adımda nereye götüreceğini düşünmek zorunda olacağı ifade edildi. 

45 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ 

Afrika, Türkiye'nin dış ticaretinde son 20 yıllık dönemde önemli gelişme gösterirken kıtayla ticaret hacminin yıl sonunda 45 milyar doları bulması öngörülüyor.

Afrika'da 43 ülkede Türk büyükelçiliği, Türkiye'de 37 Afrika ülkesinin büyükelçiliği bulunurken 31 Afrika ülkesinde ticaret müşavirleri görev yapıyor. Ayrıca Türk Hava Yollarının kıtada çok sayıda noktaya doğrudan uçuşu var. Türkiye'nin 48 Afrika ülkesi ile Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması, 32 ülke ile Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 16 ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ve 5 Afrika ülkesi (Fas, Tunus, Mısır, Morityus, Sudan) ile Serbest Ticaret Anlaşması bulunuyor.

GÜNEY AFRİKA İÇİN ÖZEL EYLEM PLANI 

Ticaret bakanlığının 2022-2023 dönemi için belirlediği "hedef ülkeler" arasında Etiyopya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Nijerya, Libya ve Mısır yer aldı. Bu ülkeler Türk iş insanları için Afrika bölgesinde önemli birer merkez niteliği taşımasının yanında Afrika içindeki diğer pazarlara da erişim imkanı sağlayacak.

Afrika'nın en büyük ekonomilerinden Güney Afrika içinse 12 eylem planlandı. Afrika'nın büyük ve gelişen ekonomilerden Nijerya'ya yönelik 18 eylem tasarlanırken bu ülkeye ilişkin sağlık hizmeti ihracatını artıracak etkinlikler düzenlenecek. Ülkede Türk sağlık kuruluşlarının tanı merkezi gibi yatırımları özendirilecek. Ayrıca, Nijerya'da müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının daha güçlü yer almaları için özel çalışmalar gerçekleştirilecek. Bakanlık koordinasyonunda son üç yıllık dönemde Fas, Cezayir, Güney Afrika'da farklı sektörlerde birçok firmanın iştirakiyle toplam 9 yurt dışı pazarlama faaliyeti gerçekleştirildi. 

YÜZER ELEKTRİK SANTRALLERİNDEN TEKSTİLE… 

Bu atılımlar, meyvelerini çoktan vermeye başladı bile. Örneğin yaşanan elektrik kesintiler nedeniyle ulusal afet durumu ilan eden Güney Afrika, 3 limanında Türk firması Karpowership'e bu ay 20 yıllık erişim izni verdi. Şirket yüzer enerji gemileriyle ülkenin elektrik üretimine büyük katkıda bulunacak. 

Bir diğer örnekse Libya’dan… Libya’daki atıl devlet sanayi tesisleri Türk iş adamlarının yakın markajında. Türkiye’nin Libya’ya ihracatında mücevherat aksamı ile gıda, hububat ve un yüzde 14'er, demir çelik ve mamul eşya yüzde 13, plastik ve mamulleri yüzde 12, tekstil, giyim ve halı yüzde 11, mobilya ve yatak takımları yüzde 8, kazan ve makinalar yüzde 6, elektrikli makinalar ise yüzde 5’ini oluşturuyor. 

Türkiye'nin 2003 yılında Afrika kıtasına ihracatı 2,1 milyar dolar ve Türkiye'nin toplam ihracatı içindeki payı yüzde 4,5 seviyesinde iken 2021 yılında ihracatı 21,2 milyar dolara yükseldi. Kıtanın Türkiye'nin 2021 ihracatı içindeki payı ise yüzde 9,4 seviyesine yükseldi. Kıtaya yönelik dış ticaret hacmi 2003 yılında 3,7 milyar dolardan 2021 yılında 29,4 milyar dolara çıktı.

TÜRK DİZİLERİ AFRİKA’YI DA FETHETTİ 

Mevcut ekonomik koşulları ve farklı yerel dil/lehçe çeşitliliği nedeniyle ortaya çıkan dublaj maliyetleri gibi pazara giriş engellerine rağmen Türk dizi/film sektörü de son dönemde Afrika kıtasında önemli bir ihracat potansiyeli kazandı. Ülkede Müslüman nüfusa hitap eden özellikle Osmanlı dönemi ile Türk tarihinin çeşitli dönemlerinin işlendiği içerikler büyük ilgi görüyor Ayrıca, Türk dizi/film sektör temsilcilerinin Afrikalı yerel televizyon kuruluşlarına içeriklerinin yayın haklarını devretmesi ve birkaç yatırımcının kanal kurmaya yönelik yatırımlarını artırması Güney Afrika bölgesinde Türk dizi/film sektörünün de nüfuzunu genişletiyor. 

patronlardunyasi.com