AYM, erişim engeli kararlarına ‘dur’ dedi
Anayasa Mahkemesi (AYM) basın kuruluşlarının içeriklerine ardı ardına gelen erişim engellerine dair pilot kararlara imza attı.
9 başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, sulh ceza hâkimlerince pek çok habere ilişkin verilen erişim engeli kararlarının ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti.
Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın haberine göre ihlallerin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararları sulh ceza hâkimliklerine gönderen AYM, başvuruculara 8 biner lira tazminat ödenmesine de hükmetti.
AYM, önünde benzer pek çok başvurunun bulunduğunu, bu dosyaların hepsinde ihlal kararı verilerek erişim engellerinin kaldırılmasının sağlanabileceği ancak bu durumun yeni ihlallerin önüne geçmeyeceğini belirtti. Yeni hak ihlallerinin yaşanmaması için erişim engeli kararlarının dayanağı olan yasada değişiklik yapılması gerektiği vurgulanan AYM kararında, bu nedenle kararın birer örneğini, Meclis ve Adalet Bakanlığı’na da gönderilmesini istedi. Kararda, yeni düzenlemenin çerçevesi de çizildi.
Buna göre erişim engeli usulünün kapsamı hukuki ve yeterli açıklıkta olmalı. Erişim engeli için acil toplumsal ihtiyaç zorunluluğu getirilmeli. Kamu makamların müdahale sınırı ortaya konulmalı. Keyfi uygulamalara yol açmayacak güvenceler oluşturulmalı.
Erişim engelli kararları istinaf ve temyiz denetimine açılmalı. Sulh ceza hâkimlikleri erişim engeli kararlarına son çare olarak başvurmalı. AYM, 1 yıl içinde yeni yasal düzenleme yapılmazsa tüm benzer başvurular için hak ihlali kararı verecek. AYM'nin önünde 500 kadar ‘erişim engeli’ dosyası olduğu kaydedildi.
Yalnızca ekimde 18 habere engel
EngelliWeb’in yaptığı derlemeye göre yalnızca ekim ayında 18 haber hakkında çok sayıda erişim engeli kararı verildi. İfade Özgürlüğü Derneği’nin yıllık olarak hazırladığı EngelliWeb raporuna göre ise 2020’de Türkiye’den 467 bin 11 web sitesi 764 farklı kurum tarafından verilen 408 bin 808 farklı kararla erişime engellendi.
Toplam 58 bin 809 alan adı erişime engellendi. 236 farklı sulh ceza hâkimliği tarafından verilen toplam 819 farklı karar verildi. İfade Özgürlüğü Derneği’nin raporunda, 2020 yılında haberleri erişime engellenen 74 haber sitesine yer verildi. OdaTV, T24, Cumhuriyet, Yeni Akit ve BirGün gibi haber sitelerinin erişimine engellenen haber sayıların 2019’a göre düştü.
