40 milyar dolarlık ticaret ateş hattında

Uzun süredir devam eden Rusya-Ukrayna gerilimi savaşla sonuçlanırken, ekonomik krizin ağır safhalarını yaşayan Türkiye, sürecin en büyük faturasını ödeyecek ülkelerden biri olarak öne çıkıyor.

Dün Rusya'nın Ukrayna topraklarına girmesinin ardından, ABD, AB ve Rusya arasında ekonomik ve siyasi yaptırım restleşmeleri geldi.

Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre Rusya ve Ukrayna ile büyük ticari ilişkileri olan Türkiye'deki iş dünyası da gelişmeleri endişe ile takip ediyor. İki ülke arasındaki savaş ile Türkiye'nin 40 milyar dolarlık ticaret hacmi de ateş hattına girmiş durumda.

KAYIP BÜYÜK OLUR

Türkiye İstatistik Kurumu 2021 verilerine göre Türkiye'nin Ukrayna'ya olan ihracatı 2.5 milyar doları aşarken, ithalatı ise 4.4 milyar dolar seviyesinde. Rusya'dan ise 2021'de 27.6 milyar dolarlık ithalat yapan Türkiye, 5.3 milyar dolarlık da ihracata imza attı.

Toplam 40 milyar dolarlık iş hacmi ile enerjiden turizme, müteahhitlik hizmetlerinden yaş sebze-meyveye kadar pek çok alanda ihracatta ve ithalatta Türkiye'nin önde gelen pazarı olan bu iki ülkedeki gelişmeler, ticaretin akışına da bariyer oldu.

Bu yıl 35 milyar dolarlık gelir beklenen turizmde, savaşın uzun sürmesi halinde yüzde 30'luk kayıp yaşanabileceği açıklanırken, müteahhitlerin 2021'de 3 milyar dolarlık proje imzaladığı Ukrayna'da işçiler şantiyede bekliyor. Yine yaş sebze meyve ihracatının üçte birlik kısmının yapıldığı Rusya'nın bundan sonra alacağı kararlar Türkiye açısından da kritik bir önemde.

Turizmci pandemiyi Rusya-Ukrayna ile atlattı

Turizm sektörünün ana pazarı olan Rusya geçen yıl 4.5 milyonu aşan turist ile Türkiye'ye 2021'de en çok turist gönderen ülke olmuştu. Ukrayna ise yükselen bir grafik izleyerek 2021'i 2 milyon turist ile tamamladı. 2022'de bu iki ülke doğrudan en az 6 milyar dolar, çarpan etkisi ile 10 milyar dolarlık gelir bekleniyordu.

Müteahhitlik projelerinde Rusya lider

Türk müteahhitleri için en önemli pazar olan Rusya'da 1972'den bu yana 95 milyar dolarlık iş üstlenilirken, sadece 2021 yılında 11 milyar dolar tutarında 30 projeye imza atıldı.

Şu anda ülkede yapımı devam eden 150 proje, yaklaşık 21 milyar dolar değerinde. Ukrayna'da ise 2021'de 34 projeye imza atılırken, 3 milyar dolarlık yeni ve devam eden proje var. Burada 1972'den bu yana 9 milyar dolarlık proje üstlenildi.

Yaş sebze-meyve ihracatında zirve Rusya'nın

Türkiye'nin önemli ihracat kalemlerinden biri olan yaş sebze-meyvede de Rusya zirvede yer alıyor. 2021 yılında sektör toplamda 3 milyar 83 milyon dolarlık yaş meyve sebze ihracatı gerçekleştirirken bunun yüzde 32.88'si Rusya'ya yapıldı. Bu alanda zirveye yerleşen Rusya'ya 2020’de 948 milyon 817 bin dolarlık, 2021'de 1 milyar 13 milyon dolarlık ihracat yapılmış oldu.

Gelirlerin yüzde 30'u tehlikeye girer

Turizm sektörünün 2019'dan beri arka arkaya ciddi darbeler yediğini aktaran Türkiye Otelciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, “Ukrayna ve Rusya'ya baktığımızda 2022'de 11 milyon civarı iki ülkeden turist beklentimiz vardı. Bu da gelirlerde çarpan etkisi ile 10 milyar dolarlık bir kayba neden olacak gibi görünüyor. 2022 hedeflerinde de yüzde 30'a yakın bir kayıp anlamına geliyor bu” dedi.

Çalışanlar şantiyede bekliyor

Türk müteahhitler açısından Rusya'nın lider konumda olduğunu kaydeden Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, “Arzumuz, mevcut durumun en kısa sürede sona ermesi ve kalıcı barışın tesis edilmesi. Harekâtın Rusya tarafında, ne hayatın olağan akışında ne de şantiyelerde olumsuz bir yansıması oldu. Ancak Ukrayna’da olağanüstü hal var. Şantiyeler kapalı ve çalışanlar şantiyelerde bekliyor” dedi.