Türkiye de 60 katrilyonluk bitirilmeyen proje bulunuyor

Türkiye’nin basi, yeterli ödenek ayirmadan baslatilan yatirimlarla dertte. Bugün ülkenin hemen her yerinde ‘yetersiz ödenek’ nedeniyle kaplumbaga hiziyla ilerleyen veya rantabl olmadigi gerekçesiyle çürümeye terk edilen yüzlerce kamu yatirimi var.

Vaktinde tamamlanmayan bu insaatlar için devlet trilyonlarca lira harciyor. Bitirilmeyen yatirimlar için önceden alinan malzemeler ise depolarda çürüyor. Fethiye Yeni Devlet Hastanesi insaati, geciken ve askiya alinan ödemeler nedeniyle öngörülen süreden çok daha sonra tamamlanan kamu yatirimlarindan biri. 1995 yilinda yapilan sartnameye göre insaatin 1997 yilinda bitirilmesi planlaniyordu. Ancak, yapimi 2003’e sarkinca, 1,2 trilyona ihale edilen hastanenin maliyeti 50 trilyonu buldu. Insaat sürerken satin alinan 2,5 milyon dolarlik tibbî cihaz ise 8 yil boyunca depoda bekletildi. Hastane açildiginda ise cihazlarin garanti süreleri dolmustu. Ancak cihazlar buna ragmen hastaneye monte edildi.

1995 yilinda gerçeklestirilen ihale ile Fethiye’de kurulan Yeni Devlet Hastanesi’nin ihalesi 1,2 trilyona AKFEN Insaat Turizm Ticaret AS firmasina verildi. Sartnameye göre hastane insaati 720 günde tamamlanacakti. Ancak beklenen olmadi. Bazi iktidarlarin hastane için ayrilan ödenegi ‘öncelikli degil’ diyerek kismasi, bazilarinin ise hastaneyi ‘gereksiz görerek’ ödenekleri durdurmasi insaat süresini 4 kat uzatti. Küçük ödeneklerle tamamlanmaya çalisilan hastanenin maliyeti katlanarak artti. 1,2 trilyona ihale edilen hastane, devlete 45 kati fazlaya (50 trilyon) mal oldu.

Sikintilar bununla da bitmedi. Yeni yapilan hastanede kullanilacak tibbî cihazlar için 1997 yilinda ihale açildi. Ihaleyi, 2,5 milyon dolar fiyat teklif eden Fransiz Sagexport ve Ingiliz Hospilab firmalari aldi. Dünya Bankasi kredisi ile alinan cihazlar sartnameye uygun olarak teslim edildi. Ancak hastane insaatinin uzadikça uzamasi dönemin en iyi cihazlarina deponun yolunu gösterdi. Tibbî cihazlar Saglik Bakanligi’nin Izmir’deki 1 No’lu Ana Tamir Atölyesi depolarinda 8 yil bekletildi. Garanti süreleri dolan cihazlarin Fethiye Yeni Devlet Hastanesi’ne getirilmesi ise 2005’i buldu.

Fransiz Sagexport firmasi yetkilisi Mehmet Akkoyunlu, cihazlarin hastane insaati tamamlanmadigi için montajinin yapilamadigini söylüyor. Sekiz yil önce alinan cihazlarin ortalama garanti süresinin iki yil oldugunu kaydeden Akkoyunlu, “Bundan sonra garanti vermemiz söz konusu degil.” diyor.

Hastane insaatini 8 yilda ancak bitirebilen AKFEN Insaat Turizm Ticaret AS’nin Proje Müdürü Zafer Koçak ise sorumlulugun dönemin hükümetlerine ait oldugunu dile getiriyor. Koçak, “O dönemde degisen hükümetler nedeniyle hak edislerimizde gecikmeler oldu. Kaynak olmadan baslanan projeler ve degisen hükümetler proje maliyetini dogal olarak artiriyor.” dedi. Fethiye Devlet Hastanesi Bashekimi Opr. Dr. Ramazan Üyük ise cihazlarin saglam olup olmadiklari konusunda fikir sahibi olmadigini söylüyor. Montajina baslanan cihazlarin arasinda, ikisi seyyar 5 tane röntgen makinesi, 2 dis ünitesi, 3 adet tam donanimli elektronik çocuk küvezi, 7 adet ameliyat masasi, cerrahi setler bulunuyor.

60 katrilyonluk bitirilmeyen proje bulunuyor

Anadolu'nun hemen hemen her yerinde bitmeyi bekleyen, kültür merkezleri, hastaneler, karakollar, devlet daireleri var. Sadece 2002 senesinde islevini yitirdigi için terk edilen kamu yatirim adedi 1002. Programdan çikarilan projelerin toplam degeri ayni yilin fiyatlariyla 2 katrilyon. Bu projelere 2001 yili itibariyla yapilmis olan kümülatif harcama tutari ise 500 trilyon TL. Halen tamamlanmamis yatirimlarin proje tutarinin 60 katrilyondan fazla oldugu tahmin ediliyor. Geçtigimiz yil 3 bi