Bankacılık sektöründe ücret ve komisyon gelirlerinin büyük bölümünü kredi kartı işlemleri oluştururken artan TGA bakiyesi 2025 kârlılığını sınırladı

Bankacılık sektöründe bu yıl kredi risk maliyetleri kredi kartlarından kaynaklı artan tahsili gecikmiş alacak artışı nedeniyle ayrılan karşılıklar yüzünden tarihsel ortalamanın üzerine çıktı. Bu risk maliyeti yükselişe rağmen ücret, komisyon ve hizmet gelirlerinde kredi kartları kaynaklı artışla karlılıklar çok baskılanmadı.

Sıkı para politikası, yüksek enflasyon ve yüksek faizler sonucunda gerileyen alım gücünün etkisiyle 2025 yılında en çok kredi kartları gündemde kaldı. Özellikle bireysel kredi kartlarında hem harcamaların hem de takibe düşen alacak oranı artışı dikkat çekerken bankacılık sektöründe karlılığı da en çok etkileyen kalem kredi kartları oldu. Merkez Bankası’nın yılın ikinci finansal istikrar raporu da kredi kartlarının etkisini ortaya koyuyor.

Finansal istikrar raporunda bankaların kârlılığının yılın ilk yarısında yatay bir seyir izlerken, faiz indirimlerinin de etkisiyle üçüncü çeyrek itibariyle iyileşmeye başladığı belirtildi. Rapora göre net faiz marjı, 2024 yılı ikinci çeyreğinde artan fonlama maliyetleri ile geriledi. Bu yılın ikinci yarısında politika faizinde yapılan indirimler TL kredi ve mevduat faiz oranlarına beklentilerle uyumlu olarak yansırken, mevduatın daha kısa vadeli olmasının etkisiyle stok kredi mevduat faiz farkı yükseldi. Bu gelişme net faiz gelirini arttırdı ve bankaların kârlılık performansını olumlu etkiledi.

AKTİF KÂRLILIKTA ÜCRET KOMİSYON PAYI ARTTI

konomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, bankacılık ücret, komisyon ve hizmet gelirlerindeki güçlü seyir kârlılığı destekledi, kredi risk maliyetindeki artış kârlılık artışını sınırlandırdı. Net faiz gelirlerinin banka kârlılığındaki toparlanmaya katkısı artarken, kredi risk maliyeti kârlılığı aşağı yönlü etkileyen kalem olarak öne çıktı. 2025 yılında net faiz gelirlerindeki belirgin iyileşme sonucu net faiz gelirinin aktif kârlılığına katkısı 2024 yılına göre 0.4 puan artarak yüzde 3,9’a yükseldi. Diğer yandan 2025 yılında kredi risk maliyeti 0.4 puan yükselerek aktif kârlılığındaki iyileşmenin sınırlı kalmasında etkili oldu. Rapora göre aktif karlılığın bileşenleri arasında net ücret komisyon ve hizmet gelirlerinin oranı Eylül 2025 sonu itibariyle yüzde 2,4 ile geçen yılki yüzde 2,3'ün ve 2023'teki yüzde 1,7'nin üzerinde kaldı.

TCMB fonlama faiz oranının haziran ayından itibaren gerilemesi net faiz gelirlerine olumlu yansıdı. Kredi risk maliyeti ise yılın ilk iki çeyreğinde yükseldikten sonra üçüncü çeyrekte geriledi. Kredi risk maliyeti bileşenlerinden genel karşılık giderleri 2025 yılında tarihsel ortalamasına yakın seyrederken, tahsili gecikmiş alacak ilavelerindeki artışın etkisiyle özel karşılık giderleri kaynaklı kredi risk maliyeti 2025’te 0.6 puan arttı. Net ücret, komisyon ve bankacılık hizmet gelirlerinin tarihsel ortalamasının üzerine çıkmasında kredi kartı işlemleri kaynaklı gelirler etkili oldu. 2024’te bu gelirler hızlı bir şekilde artarken 2025’te ulaştığı seviyeyi korudu. Diğer işlemler kaynaklı ücret ve komisyon gelirleri ise tarihsel ortalamasına yakın kaldı.

KREDİ RİSK MALİYETİ YÜZDE 2,8’E YÜKSELDİ

Kredi risk maliyetleri bu yıl eylül sonunda yüzde 2,8'e yükseldi. Geçen yılsonunda bu oran yüzde 2 seviyesindeydi. Özellikle özel karşılık giderlerindeki artış yükselişte etkili oldu, geçen yılsonunda yüzde 1,1 olan özel karşılık giderlerinin oranı bu yılın üçüncü çeyreği sonunda yüzde 1,7 orana yükseldi. Ücret komisyon gelirleri de 922 milyar liraya yükselerek geçen yılsonundaki 648 milyar liranın yüzde 42,3 üzerine çıktı. Ücret komisyon gelirlerinin aktiflere oranı ise geçen yılsonundaki yüzde 2,3'ten yüzde 2,4'e yükseldi. 2012-2022 ortalaması yüzde 1 olan oran 2023 sonunda yüzde 1,7'ye çıkmıştı. Ücret komisyon gelirlerinin dağılımında kredi kartlarının ağırlığı öne çıkıyor. Finansal istikrar raporuna göre toplam ücret komisyon gelirleri içinde kredi kartının payı yüzde 2,1 yani aktiflere oran yüzde 2,4'ün 2,1 puanı kredi kartlarından kaynaklandı. Yani gelirlerin yüzde 87,5'i kredi kartlarından geldi. Vergi ücret komisyonları ise 1 puanlık düşüş getirdi.

BİREYSEL KREDİ KARTLARINDA TGA BAKİYESİ 2 KATTAN FAZLA BÜYÜDÜ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre bireysel kredi kartlarında takipteki alacaklar 28 Kasım haftası sonu itibariyle 117 milyar 613 milyon liraya yükseldi. Geçen yıl sonuna göre bu kalemdeki artış yüzde 118,5 oldu. Bireysel kredi kartı bakiyesi ise aynı hafta 2 trilyon 642,9 milyar liraya çıktı. Geçen yıl sonuna göre artış yüzde 47,2 oldu. Yani bireysel kredi kartlarında takipteki alacak bakiyesi bireysel kredi kartı bakiyesinden çok daha hızlı arttı. Bireysel kredi kartlarında takipteki alacak oranı da yüzde 4,45'e çıktı. Geçen yıl sonunda bu oran yüzde 2,99 seviyesindeydi. 11 ayda artış 1.5 puana yaklaştı.

patronlardunyasi.com