Türk insanı krizin gelip gelmediğini dolar fiyatına bakarak anlar. Dolar artıyorsa işler iyi gitmiyor demektir. Dünyadaki tüm finansçılar da temel olarak krizi kur, emtia fiyatları, işsizlik gibi istatistiklere bakarak ölçümlerler. Ancak bir de günlük hayatın içinde öyle belirtiler vardır ki, bazı iktisatçılar bu endikatörlere bakarak krizin varlığını belirliyorlar...
FAHİŞE FİYAT ENDEKSİ
Basit bir arz talep dengesidir esasında: Ekonominin iyi seyrettiği dönemlerde iş bulma konusunda sıkıntı çekilmediğinden sokak kadını sayısında azalma gözlemlenir.
Ekonomik dengelerin iyi olduğu dönemlerde fiyatlar da yüksek olur.
2009’da ekonomi bozuldukça ücretler de gecelik 60 dolara kadar düşmüştü. Çünkü bu işe yönelen çok fazla kadın vardı. 2010’da yükselen fiyatlar yeniden düşüş eğiliminde...
ORDU REKLAM ENDEKSİ
ORDUYA katılma fikri ekonomik daralma nedeniyle bir süredir işsizlik çeken pek çok genç için her zaman olduğundan daha cazip bir hal alır.
Bu durumda ordu, aşırı talebi geri püskürtebilmek adına, ekonominin normal seyrettiği dönemlerde talebi arttırmak amacıyla yayınladığı reklamlara ara verir. Askerliği fazlasıyla cazip bir seçenek olarak gösteren reklam filmlerinin yerini daha sert olanlar alır. Amaç başvuranların gözünü korkutarak talepte düşüş sağlayabilmektir.
Kriz derinleşmiş olmalı ki son dönemde ABD’de yayına giren reklamların hiçbiri daha öncekiler gibi askerliği cazip gösterecek görsellere sahip değil. Reklamlarda acemiler kayalara tırmanıyor, yemek yerine buldukları hayvanları yiyor...
KONSERVE FİYAT ENDEKSİ
Zor zamanlarda, gıda masraflarında kısıntıya girmek isteyen tüketici konserveye yönelir. 2009 yılında İngiltere’de restorana gitmek yerine evde yemek pişirmeyi tercih eden tüketici, konserveye talebi artırdı. Konserve haşlanmış fasülyenin fiyatında yüzde 23 sıçrama oldu.
RUJ ENDEKSİ
Kriz döneminde kadınlar daha pahalı olan çanta ya da ayakkabı gibi ürünlerden vazgeçiyor. Ancak kendilerini iyi hissetmek ve alışveriş bağımlılıklarından da kopamadıkları için, ruj gibi fiyatı daha uygun olan ürünlere para harcıyor. Dünyanın en büyük yatırım sitelerinden Investopedia’da yayınlanan verilere göre 11 Eylül’de New York’da ikiz kulelere yapılan saldırı sonrası ruj satışları iki kat arttı.
BİRA SATIŞ ENDEKSİ
MADDİ sıkıntı yaşama endişesindeki pek çok şahıs ilk olarak eğlence sektörüne yönelik harcamalarında kısıntıya gider. Bar ya da restorana gitmek yerine alkolünü evde tüketmeyi seçer. 2008- 2010 yılları arasında Avrupa pub’larında istihdam edilenlerin sayısında yüzde 12 daralma yaşandı.
GÜZEL GARSON ENDEKSİ
Restoranlarda gün geçtikçe daha da çekici garsonlar işe başlıyorsa uçurum kıyısına koşar adım yaklaşılıyor demektir. Çünkü, rahat ekonomik şartların seyrettiği dönemlerde bu kişiler fiziksel güzelliklerini daha çok para kazanabilecekleri meslekler edinmek için kullanır.
PATLAMIŞ MISIR ENDEKSİ
Ekonomik durumun kasvetinde uzaklaşmak isteyen tüketici sinema salonlarını tıka basa dolduruyor. Yeni bir çift dipli resesyon yaşanması halinde patlamış mısır satışlarının artacağından şüpheniz olmasın.
BEYAZ ARABA SATIŞ ENDEKSİ
Beyaz renk araç satışı artıyorsa kriz geliyor demektir. Zira kriz dönemlerinde otomobil alanlar daha ekonomik düşünüyor. Satın aldığı aracı uzun yıllar kullanmak ya da satmaya karar verirse de kolay satmak istiyor. Beyaz herkesin beğeneceği ortak bir renk. Ayrıca beyaz temizliği ve saflığı temsil ettiği için beyaz renk tercih ederek “Benim bu aracı alırken harcadığım para helal temiz para” diyor
Vatan