Ağlıyordunuz, bu kadar kar nereden çıktı!
Bankalar Mayıs ayında, 2019’a göre karlılıklarını yüzde 115,6; yıllık bazda yüzde 38,6 artırmış durumda. Peki “Kar edemiyoruz!” diye ağlayıp sızlayan, Devlete ve Kurumlarına laf yetiştirenlere sorum şu : Bu karlar nereden geldi?
Bankacılık Sektörü 2020 Mayıs verileri açıklandı. Hiç şaşırtmıyor beni. Zira ağlayan sızlayan, aslı görevlerini, Bankacılık Kanununa göre aldıkları yetkileri unutup piyasada iş yapmamak için köşe bucak kaçan bankaların 2020 Mayıs itibarıyla kar patlaması yaptıkları ortaya çıktı.
Çok değil daha üç hafta önce Yabancı Sermayeli bir bankanın eski CEO’su “BDDK bizim işlere karışmasın” mealinde açıklamalarda bulunarak ”aba altından sopa gösterme” cüretini gösterebilmişti. Bu tavır karşısında duruşum nettir : Siz kim oluyorsunuz da Devletin Bankacılık üzerine ana kurumlarından biri olan BDDK’yı tehdit ediyorsunuz, haddinizi bilin!
Aktif Rasyosu ( AR ) bazılarının AR Damarını çatlattı
Devletin bankacılık üzerinde Denetleme ve Düzenleme kurumu olan BDDK’nın “düzenleme” ile ilgili yaptığı Aktif Rasyosu ( AR ) formülü aslında Bankalara açık mesaj şifrelerini de içinde saklıyordu. Bankalara “siz Bankacılık yapma yetkisini Aktif – Pasifi ile birlikte yapmak için aldınız sadece para toplarım ama piyasaya kredi vermem diyemezsiniz” mesajı netti. Zaten yazılarımızda 2019’da USD bazında bankaların mevduatlarını 50,9 milyar USD artırmasına rağmen kredilerde sadece 1 milyar TL artış gösterdiğini kendi verileri ile banka özellerinde de toplu ve tek tek de ortaya koymuştum. Bu veriler ortada iken BDDK’ya “niçin düzenleme yapıyorsunuz” demek bilgisizlikten olmayacağına göre “art niyet ararım” arkasında. AR Formülünde diğer bir mesaj da “Piyasayı Dolarizasyondan vaz geçin” idi. O nedenle tavrım Piyasaların işlemesinden ( Sanayiciden, esnaftan, vatandaştan ) yanadır. Keşke bankalar “siyasi operasyonların içinde” olmayıp da kendi üzerlerine düşeni yapabilseydi, sınıfta kaldılar. Kim ne der ise desin, AR formül zamanında yetişti.
O kadar ağladınız, bu karlar nereden çıktı
TCMB faiz oranının % 8,25 olduğu; Mayıs aylık Enflasyonun % 1,36; Yıllık Mayıs Enflasyonun % 11,39 olduğu ortamda bankalar Mayıs aylık bazda 2019’a göre karlılıklarını % 115,6; yıllık bazda % 38,6 artırmış durumda. Peki “Kar edemiyoruz!” diye ağlayıp sızlayan, Devlete ve Kurumlarına laf yetiştirenlere sorum şu : Bu karlar nereden geldi?
Kar artış oranlarının Enflasyon ve Piyasa Faiz oranlarına göre kaç kat ettiğini siz hesaplayın artık. “Piyasadaki Enflasyon reelde daha yüksek” diye içinden geçirenleri duyar gibiyim, benden size bonus 2 kat hesaplayın Reel olarak kaç kat kar edilmiş? Avrupa ve ABD Bankalarında; Uzakdoğu bankalarında bu kadar yüksek karlılık var mı? Demek ki neymiş “havanda su dövmekten” başka bir şey yapmamış banka adına konuşanlar.
AR Formülü işe yaradı mı?
2019 sonunu 2.654 milyar TL Nakdi Kredi ile kapatan bankalar; 2020 Mart ayında Toplam Kredilerini 2.894 milyar TL’ye çıkarmışlardı, Nisan ayında 3.102 milyar TL’ye Mayıs’ta da 3.159 milyar TL’ye çıkardı. Mayıs ayındaki 3.159 milyar TL’lık kredinin 2.013 milyar TL’lık kısmı TL Kredi, 1.146 milyar TL’lık kısmı YP Kredisi. Toplam Kredilerde YP kredinin oranı 2019 sonunda %38,1’den % 36,2’ye gerilemiş durumda. Bir taraftan TL Krediler artarken, diğer taraftan zoraki de olsa Yerli ve Yabancı ortaklı Bankalar Piyasayı nihayet hatırladılar. Banka özelinde neler olduğunu 2020 ilk yarı mali verileri ve Faaliyet Raporları açıklanınca daha net ortaya çıkmış olacak ve buradan okuyacaksınız.
Yüksek Karlılık nereden geldi?
Bankaların 2019 Mayıs sonu itibarıyla Toplam Faiz Gelirleri 164,9 milyar TL olurken Toplam Faiz Giderleri 75,3 milyar TL Net Faiz Gelirleri de 89,6 milyar TL oldu. Ücret ve Komisyon gelirleri düşen bankaların Net Ücret ve Komisyon kaybı beş ayda -5,6 milyar TL oldu. Asıl yaygara da yıllardır hesapsız işlemler yapılan ve bizim ana konularımızdan olan bu alanda kopuyor. Buna rağmen 2019 mayısında ay bazında 3,5 milyar TL Net Karlılık 2020 Mayısında %115 artarak 7,6 milyar TL’ye çıkıyor. 2019 Mayıs’ta Kümülatif beş aylık 19,7 milyar TL Net Kar yaparken 2020 Mayıs’ında 27,3 milyar TL’ye çıkabiliyor. Ücret ve Komisyon gelir kaybını telafi edici aksiyonlar alınmış. Demek ki neymiş, bir taraftan bankalar ağlarken diğer taraftan paraya para dememişler. O zaman çağrımız şu : Şeffaf olun, Piyasada olun; ağlamayı sızlamayı bırakın piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda, ürün satışını bırakıp iş odaklı çalışın.
Erol Taşdelen/Paramedya
