Türkiye'nin dolar krizi Japonyalı ev kadınlarını nasıl vurdu?

ABD merkezli finans ve ekonomi gazetesi Wall Street Journal, Türk Lirası'ndaki değer kaybından Japonya'daki küçük yatırımcıların olumsuz bir şekilde etkilendiğini kaleme aldı.

Japonya'da ev kadınları da dahil olmak üzere ülkelerindeki düşük faizden getiri elde edemeyen küçük yatırımcılar, uzun zamandır gözünü yüksek getirisi olan gelişmekte olan ülke varlıklarına çevirmişti.

Japonya'nın bu yatırımcıları genel olarak piyasalarda Bayan Watanabe tanımıyla anılıyor.

BBC Türkçe’nin haberine göre Japonya'nın tipik ev kadınlarını temsil eden Bayan Watanabe, piyasalarda son yıllarda riskli varlıklara yatırım yapan bireysel yatırımcıları tanımlamak için kullanılıyor.

Almanya'nın en büyük bankalarından Deutsche Bank araştırmacılarına göre geçen yıl bu yatırımcılar bitcoin'in hızlı yükselişinde önemli bir rol oynamış, borç parayla küresel olarak yapılan döviz ticaretinin yarısını oluşturmuştu. 

Bu yatırımcılar, daha çok Türk Lirası, Brezilya reali ve Güney Afrika randı gibi gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinden oluşan Uridashi adındaki yüksek getirili bonolara büyük ilgi gösteriyor.

Bu bonoların yüksek kaldıraçları olmasa da gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek faizler sayesinde yüksek getiriler sunuyor.

Japon devlet tahvilinin en son getirisi yüzde 0,1 civarında seyrediyor, Türk Lirası cinsi varlıkların getirileri yüzde 23'e kadar çıkabiliyor, 10 yıllık Türk tahvillerinin faizi ise yüzde 20 civarında.

Financial Times'tan Bloomberg'e kadar birçok haber kuruluşu, Bayan Watanabe'lerin en az son beş yıldır Türk varlıklarına gösterdiği ilgiyi kaleme alıyor.

Ancak Wall Street Journal'ın haberine göre Türk Lirası'nın son dönemdeki değer kaybı Bayan Watanabe'leri zora sokmuş durumda.

Gelişmekte olan ülkelerde zayıflayan performans

Türk Lirası bu ay dolara karşı yüzde 20 değer kaybetti, yılın başından beri uğradığı değer kaybı ise yüzde 40. Japon yenine karşı değer kaybı ise yüzde 21'i bulmuş durumda.

Hindistan rupisi, Endonezya rupisi ya da Brezilya reali gibi diğer gelişmekte olan para birimlerinde de durum pek parlak değil, son yılların en düşük seviyelerinde seyrediyorlar.

Wall Street Journal'a konuşan 49 yaşındaki yatırımcı Yasuyuki Tokue, 2015-2017 arasında 7,5 milyon yen (67 bin 500 dolar) değerinde Türk Lirası cinsi bono aldığını anlatıyor.

"Yüksek faizden etkilenmiştim" diyen Tokue, Nisan'da elindeki bonoların bir kısmını sattığında ve şu an elinde tuttuğu bonoların değeri düştüğünde 1,2 milyon yen zarar ettiğini söylüyerek hata yaptığını aktarıyor.  

Ancak Tokue, genel olarak portföyünün o kadar da büyük bir zarar görmediğini ve aldığı pozisyonun ileride değerlenebileceğini düşünüyor.

'Oynaklığa bağışıklar'

Yokohama'daki adını vermeyen bir yatırımcı ise 2012'deki aldığı Türk Lirası cinsi bonolardan yüzde 65 zarara uğradığını söylüyor: "Dersimi aldım. Tek bir gelişmekte olan ülke bonosuna yatırım yapmak benim aptallığım."

Bazı analistler ve yatırımcılar, hacimlerin düşük olduğu sırada Asya piyasalarında Türk Lirası ve rand gibi para birimlerindeki oynaklığın arkasında da Bayan Watanabe'lerin olduğunu aktarıyor.

Uzmanlar, genelde Japonya'nın küçük yatırımcısının Uridashi'leri vadesi gelene kadar elinde tuttuğunu söylüyor.

Uridashi'ler genel olarak 5 yıl vade ile ihraç ediliyorlar.

Tokyo'daki Nomura Securities'ten ekonomist Yunosuke Ikeda, "Japonya'nın bireysel yatırımcıları, yabancı para birimlerindeki oynaklığa karşı oldukça bağışıklıdır" yorumunda bulunuyor.