Uzmanlar TANAP’ı değerlendirdi: Asrın projesi böyle olmaz

Uzmanlar TANAP’ı değerlendirdi: Asrın projesi böyle olmaz

‘Enerjinin İpek Yolu’ nitelemesiyle açılışı yapılan TANAP’ın, ne kazandıracağını değerlendiren uzmanlara göre, projenin Türkiye’ye katma değeri yok. Avrupa’nın Rusya’ya bağımlılığını azaltmaya çalışan projede, Türkiye’nin rolü sadece nakliyecilik

Uzmanlar TANAP’ı değerlendirdi: Asrın projesi böyle olmaz
16px
24px
14.06.2018 05:59
ABONE OLgoogle

Azerbaycan sahasından çıkan doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)’nın açılışı önceki gün Eskişehir’de yapıldı. Enerji uzmanları Türkiye’nin merkez (hub) olmak yerine sadece bir koridor olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla geçen salı düzenlenen TANAP’ın açılış törenine, devlet ve hükümet başkanları ile enerji bakanları, enerji şirketlerinin yöneticileri ve üst düzey bürokratlar katıldı. TANAP’la Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 doğalgaz sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgaz öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınacak. Toplam uzunluğu bin 850 kilometre olan hat, Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son buluyor ve bu noktadan Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaran doğalgaz boru hattına bağlayacak. Yıllık toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan proje ile 10 milyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya, 6 milyar metreküpün ise Türkiye’ye taşınması hedefleniyor.

Erdoğan açılış töreninde yaptığı konuşmada “Bu proje iki devlet, bir millet ülküsünün sınırları aşarak yeni coğrafyalara, yeni kıtalara, yeni insanlara ulaşmasıdır. İki ülke arasındaki hakiki dostluğun ve muhabbetin geleceğe bırakacağı en büyük mirastır. Enerjinin ipek yolu, Türkiye´nin ve ulaştığı bütün ülkelerin enerji arz güveliğine çok büyük katkılar sağlayacaktır. Türkiye’nin enerjideki anahtar ülke konumunu pekiştirecektir.”

‘SEÇİM ÖNCESİ İMAJ’

CHP Enerji Komisyonu Başkanlığı görevini yürüten Necdet Pamir, “Kilit bir ülke olmak için yani merkez (hub) olabilmek için bir kere onu alıp satabilmen lazım. Bu anlaşmada öyle bir şey yok” diyerek şu değerlendirmede bulundu: “Türkiye 50 milyar metreküp doğalgaz tüketen bir ülke, TANAP’ın Türkiye’ye kazandıracağı 6 milyar metreküp doğalgazla dengeleri çok değiştiremezsin. Enerjide Rusya’ya aşırı bağımlılığımız devam ediyor. Nitekim TürkAkımı gelince 14 milyar metreküplük batı boru hattı anlaşması iptal olacak, onu yerine 15.75 milyar metreküplük hat devreye girecek. TANAP, Azerbaycan-Türkiye ilişkileri açısından önemli, Avrupa’ya bağlantı sağlayan ülke konumunda olmamız da bir miktar önemli ama Avrupa’nın tüketimi için de 10 milyar metreküp gaz hiçbir şey değil. Yani küçümsemeye çalışmıyorum da böyle ‘asrın projesi’ yok ‘İpek Yolu’ gibi tanımlamalar doğru değil. İpek Yolu’yla ne alakası var? Azerbaycan mı İpek Yolu’nun başlangıç noktası? Yani sürekli seçim öncesi cilalı imaj yapıyorlar.

“TANAP boru hattının ortaklarına baktığımızda gazın geleceği sahanın ortaklarına baktığımızda ağırlıklı aktör İngiliz BP’dir. Yani hattın sahibi Batı’dır, ulusötesi şirketlerdir” diyen Pamir şöyle devam etti: “Boru hattında da yüzde 58 Azerbaycan, yüzde 30 Türkiye, yüzde 12 BP’nin payı var. Dolayısıyla gazın çıkartıldığı yere bakarsan Azerbaycan artı Batılıların projesidir. Özetle TANAP, Avrupa’nın Rusya’ya aşırı bağımlılığını kırmayı hedefleyen projelerden birisidir. Ama Avrupa’nın ne kadar dişinin kavuğunu doldurur, ne kadar bağımlılığı azaltır o çok tartışmalıdır. Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihracatı bütün ambargolara rağmen artıyor. Türkiye de yüzde 53 Rus gazına bağımlı.”

‘ASRIN PROJESİ BÖYLE OLMAZ’

Prof. Dr. Birol Kılkış da TANAP projesi hakkında “Sadece doğalgaz iletim hattında ibarettir” diyerek şunları dedi: “Bir yabancı ülkenin doğalgazını yabancı ülkelere nakledeceğiz. Onlar satıp onlar alacak esas faydayı onlar görecek. Dolayısıyla bu projede teknik bir yenilik görmüyorum. Bu nedenle de ‘Asrın projesi’ gibi tanımlar son derece yersiz. Her şeyden önce Türkiye ‘enerji taşıyan ülke’ tanımından kurtulamayacak. Halbuki ülkemiz; her konuda olduğu gibi enerji konusunda da üreten, faydalı işlerde kullanan bir ülke olmaya layıktır. Dolayısıyla bu projenin ülkemizin üreten ülke olmasına yönelik hiçbir katma değeri olmayacaktır. Biz enerji koridoru olmakla övünüyor olacağız. Üç tarafımız denizlerle çevrili; dalga enerjisi, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji için bazı girişimler var ama bunları bir türlü derleyip bir ulusal strateji çerçevesinde sunamıyoruz. Asrın projesi bunları tam olarak hayata geçirmektir. Özetle Türkiye enerji nakliyeciliği yapıyor.”

Turan Salcı/Aydınlık

E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde