Şişecam krizi! Camda milyonluk çatlak...

Türkiye'nin en büyük sektörlerinden camda Şişecam krizi patlak verdi. İddiaya göre binlerce üreticiye tedarik sağlayan ve cam endüstrinin omurgasını oluşturan şirketin aldığı yeni kararlar ve ardı ardına gelen aksaklıklar milyar dolarlık cam endüstrisinde kilitlenmeye yol açtı.

Krizin fitilini ise daha kârlı olduğu gerekçesiyle firmanın üretimlerini ihracata kaydırması ateşledi. Bu sürece, şirketin yazılım güncellemeleri ve çalışanların iş geciktirmeleri eklenince kriz daha da derinleşti. İç piyasada bine yakın firma hammadde ve tedarikteki gecikmeler nedeniyle üretim yapamaz hale geldi.

'Just in Time-Tam Zamanında' modeli ile çalışan firmalar, müşterilerine yüklü miktarda tazminat ödemek zorunda kaldı. Şişecam fabrikalarının önünde TIR kuyrukları oluştu. Normalde 4 gün olan cam temin süresi, parası peşin ödenmesine rağmen iki aya uzadı.

Artan döviz kuru nedeniyle ithal cam tedariki de zorlaşınca piyasa camsız kaldı. Üretim bantları durdu. Aynı zamanda dünyanın beşinci büyük cam ambalaj üreticisi olan Şişecam Grubu, 2016 itibarıyla küresel bir firma olma yolunda ihracat atağı başlattı.

Dünya cam fiyatlarındaki yükseliş dalgasını da yakalamak isteyen firmanın ihracatı bu hedefle birlikte neredeyse iki kat arttı. Yeni pazarlama ve satış stratejileriyle 2016'da 125 bin tonluk ihracat yaparak bir rekora imza atan Şişecam Grubu, yıllık ihracat hedefine ulaşmayı başardı. Şirket, tarihindeki en yüksek ihracat rakamına 78 bin tonla 2008'de ulaşmıştı.

ŞİŞE DE BULUNAMIYOR

Türkiye'de katlanarak büyüyen gıda ve içecek sektörünün hızına Türkiye'nin cam endüstrisi ayak uyduramadı. Şişe üretiminde de tekel durumunda olan Şişecam, talebin de ancak yarısını karşılayabildi. Firma talebi karşılayamayınca birçok üretici ithal şişe arayışına girdi. Son verilere göre, Türkiye'de 100'den fazla şirket, şişeleme sorunu ile mücadele ediyor.

ŞİŞECAM: DÖNEMSEL ETKİLER YAŞANDI

Konuyla ilgili olarak Şişecam Düzcam'dan şu açıklama geldi: "Mevsimsel talep artışları, beklenmedik anlık gelişmeler ve üretici ile nihai müşteri arasındaki yaşanabilecek kısa dönemli, belirli tipteki ürün bazlı- geçici aksamaların tüm sektöre ve genele yansıtılması doğru bir değerlendirme olmamaktadır. Satşlarda önceliğimiz yerel üreticilerdir. İstanbul'da yaşanan sel felaketi talep dengesinde bozulmaya yol açtı."

Düzcam ve şişe bulma sorunu ağırlıklı olarak KOBİ'leri etkiledi. Yüklü sipariş veren büyük firmaların küçük üreticilerin önüne geçtiği iddia edildi. Aylarca sıra bekleyen birçok firma ithalata yönelmiş durumda. Salça ve turşu gibi gıda maddeleri üreten şirketler de aylardır kavanoz bulamıyor. Sektör temsilcilerne göre Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda yıllık 2 milyar adede varan şişe ve cam ambalaj açığı olacak.

Şirketin yazılımındaki güncellemeler sırasında müşterilerin siparişi silindi, stok programlarında da hatalar yaşandı. Şişecam ve bağlı ortaklıkları Trakya Cam ile Anadolu Cam'da alınan grev kararı OHAL kapsamında ertelendi.

Metin Can/Sabah