Varlık Fonu’na HES’ler de giriyor

Güzide kamu şirketlerinin ardından 0.27 megavattan 1.000 megavata kadar olan hidroelektrik santralleri de Türkiye Varlık Fonu'na devrediliyor.

Devletin sahip olduğu kaynaklar Türkiye Varlık Fonu'na (TVF) devredilmeye devam ediyor. THY, kamu bankaları, BOTAŞ, PTT gibi Türkiye'nin güzide kamu kurumlarının ardından, Elektrik Üretim AŞ'ye (EÜAŞ) ait toplamda 1.000 MW'lık hidroelektrik santrallerinin de (HES) fona devrinin planlandığı belirtildi.

Enerji şirketleri de Varlık Fonu'na devrediliyor

TVF'ye kaç adet barajın devredileceği ise henüz netleşmedi. Düşük kapasiteli onlarca santral fona devredilebilir. Yalnızca kurulu gücü 1.000 MW'ın üzerindeki Atatürk, Keban ve Karakaya HES'lerinin devredilemeyeceği biliniyor. EÜAŞ'nin elinde şu anda 43 HES var ve bu santrallerin yıllık kapasitesi yaklaşık 13 bin MW. Türkiye'nin yıllık üretim kapasitesinin toplamda 78 bin MW'ı bulduğu düşünüldüğünde, önemli bir üretim kapasitesi halen devletin elinde bulunuyor.

Ziraat Bankası, PTT, BİST, BOTAŞ, Çaykur, Eti Maden ve Türksat Varlık Fonu'na devredildi

BÜYÜK GELİR SAĞLANACAK

HES'ler, ucuz elektrik üretimi açısından önemli. Bu nedenle özel sektörün HES'lere ilgisi büyük. Geçtiğimiz ay EÜAŞ'ın elindeki Adıgüzel ve Kemer barajları özelleştirilmiş, toplam güçleri 110 MW'ı bulan barajlara 324 milyon TL verilmişti. EÜAŞ'ın 1.000 MW'lık özelleştirme yapacağı düşünüldüğünde 3 milyar TL'den fazla gelir elde edilebileceği ifade ediliyor.

Makina Mühendisleri Odası Enerji Grup Başkanı Oğuz Türkyılmaz, HES'lerin fona devredilerek daha rahat özelleştirilmesinin hedeflendiğini öne sürdü. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın belirli prosedürleri ve ihale sürecinin olduğunu hatırlatan Türkyılmaz, TVF'de ise daha farklı ve rahat bir sürecin olduğunu kaydetti.

THY ve Halkbank da Varlık Fonu'na devredildi

Türkyılmaz, “TVF'de kendi kafasına göre rahat yapabilir. Denetim dışında bunu gerçekleştirebilirler. Küçük de olsa bir HES yapımı 3-4 yıl önceden bitmez. Büyükler 8-10 yılı bulur. ÇED alamayacaksınız, başka bir sürü prosedür. Alacağınız HES'in ise bir tek bakım maliyeti var. Sıfırdan yapmak yerine bunu alacaklar. İşletmesi kolay. Onun için özel sektör giriyor bunlara” dedi.

Doğalgaz çevrim santralleri ve dağıtım şirketlerinin kur nedeniyle zarar ettiğini belirten Türkyılmaz, bu nedenle pek çok santralin devre dışı kaldığını aktardı. Zarar eden şirketlerin TVF'den HES'leri satın alabileceğine dikkat çeken Türkyılmaz, “Ucuz elektriği HES'lerle verecekler. Elektriğin pahalı olduğu zamanlarda da doğalgaz santralini devreye sokacaklar” diye konuştu.

TEKELLEŞME TEHLİKESİ VAR

Oğuz Türkyılmaz, özelleştirmelerle tekelleşme olabileceğine dikkat çekti. Türkyılmaz, “Özelleştirme sonrası çok büyük şirketler dağıtımda büyük oyuncu oldular. Bir taraftan da elektrik üretiyorlar. Kamu tekeli kırılırken özel sektör tekelleşiyor. Üretimde var, dağıtım bunlarda.

Toptan ve perakende satış da var. Kamu tekeli yerine özel sektör girdi işin içine. Rekabet Kurulu da diyor ki yüzde 30'a olabilir. Çarpın, 3.5 şirket bütün pazarı kontrol edebilir. Kötüledikleri kamu tekelinin yerine kendileri geliyor” dedi. 

Taylan Büyükşahin/Sözcü