Varlıbaş: Bazı fiyatlara şaşırıyorum

Süleyman Varlıbaş, sektörün deneyimli isimlerinden. Bu yola 80’lerde Çaykara’nın 25 köyüne enerji hattı kurarak çıkmış. Konuta yatırımı, her ortamda kazanç kapısı gören Varlıbaş’ın uyarısı ise son derece çarpıcı: “Bazı fiyatlara şaşırıyorum. İtibar eden olabilir ama, ucuz etin yahnisi olmaz”

Süleyman Varlıbaş,Varyap Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı. Onunla şu anda önemli ölçüde tamamladıkları Varyap?Meridian’ın karşısındaki ofisinde görüştük.

Ofisin kapısından içeri girer girmez Varyap Meridian’ın iddiasını ortaya koyacak pek  çok şey görüyorsunuz etrafta. Projeye öylesine tutkuyla yaklaşıyor ki Varlıbaş, dünyanın en önemli yapıları arasında gösteriyor. Doğrusu, haksız da sayılmaz. Çünkü, projeyle çoğu uluslararası  tam 10 ödül almış. Sonuncusu, Dünyanın En İyi Mimari Projesi ödülü.

Bundan sonra yine Ataşehir’de Gap İnşaat ile birlikte yapacakları proje için bir bu kadar tutkulu. “Varyap?Meridian’ın kriterlerini bile zorlayacak” diyor bu yeni çalışma için.

Onun da gündeminde pek çok gayrimenkul geliştirmeci gibi deprem, dönüşüm, İstanbul ve faizlerdeki artış var. Gecekondu bölgelerinde emsalin artırılması halinde devletin kasasından tek kuruş çıkmadan İstanbul’un yenilenebileceğini düşünüyor. Şişmek bir yana, fiyatların birkaç kat artacağına iki kere ikinin dört edeceği kadar emin. Özellikle de Mütekabiliyet Yasası’nda düzenlemeden sonra Körfez ve Arap ülkelerinden şimdi kısmen hayata geçen ilginin o dönemde üst düzeyde cereyan edeceğinden emin olduğu gibi.

Temel uyarısı ise çok çarpıcı.?“Şimdi çok işlerin ilanlarına bakıyorum. Maliyetlerin altında fiyatlardan söz ediyorlar. Mağdur edebilirler” diyor. Tüm bu konuların yanı sıra Varlıbaş ile çocuklardından, torunlarla kahvaltılardan, boksörlük yaptığı günlerden ve doğa sevgisinin onu çıkardığı yaylalardan da konuştuk.

ÇOCUKLUĞUM: İlkokula başlamadan, dedem beni mescide göndermişti. Kur’anı’ı öğrenmeye başlamıştım. Okula başladığımda ise  çarpım tablosunu bile biliyordum. Hoca, beni üçüncü sınıftan başlattı. Yani, kendi yaşıtlarımdan hep birkaç yıl öndeydim.
 İLK?PARA: İlk paramı lise sonda iken yol işinde amelelik yaparak kazandım.
İYİ Kİ BU KARARI ALMIŞIM: En önemli kararlarımdan birisi evliliğimdi. Çocuk yaşlarda, lise yıllarında evlendim. Doğru bir kararmış ki, bugüne kadar sürdü.
KEŞKE YAPMASAYDIM: Allaha şükür, ‘keşke’ dediğim hiçbir şey yok.
BİR GÜN MUTLAKA: Yine ‘şükür’, hayal ettiğim her şeyi yaptım.   ‘Şunu da yapmadım’ dediğim bir şey yok.
STRES: Benim için yok. Çünkü, inanmış insanlar olarak her şeyin hayrımıza olduğunu düşünürüz biz.
SPOR: Vakit buldukça yürüyüş yaparım.
BENİM ŞEHRİM: Dünyayı gezdim. İstanbul gibi başka bir yer görmedim.
SON KİTABIM: Çok okurum. En son Nassim Nicholas Taleb’ın Siyah Kuğu’sunu bitirdim.
SON FİLMİM: Bal.
PAZARLAR: Dört torunumla kahvaltı yapmaktan zevk alırım.
TATİL: Türkiye’deki yerlerim Karadeniz yaylaları,  Antalya ve Bodrum. Yurtdışında da İsviçre, Londra, Paris ve Milano’yu severim. En son Güney Afrika’da Johannesburg’a gittim.
EMEKLİLİK PLANIM: Böyle bir plan mı olur. Emeklilik, planları bitirmektir.
MESLEĞİM: Dünyanın en iyi işi.
BU MESLEĞİ YAPMASAYDIM: Herhalde Süleyman Varlıbaş olmazdım.
GÖZBEBEĞİ PROJE: Varyap Meridian.

MESLEK
 

İlk adımlar
SURUÇ'A AYDINLIK
Meslek olarak ziraat mühendisliğini seçtim. Çünkü, ben köyde doğdum ve doğayı çok seviyordum. Yoksa üniversitede ‘tıp’ı da ‘inşaat mühendisliği’ni de okuyacak kadar puanım vardı. Babam rahmetli de ziraat istemişti. Ziraat mühendisliğini Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde okudum. Sonra, 1980’de Çaykur’da fabrika müdürü olarak göreve başladım. Ama, daha sonra memurluk, dar geldi ve özel sektörde çalışmaya başladım.
İlk işim Trabzon Çaykara’da 25 köyün enerji nakil hattıydı. Benim için önemlidir. Hiç kimse ihaleye girmemişti. Sonra, Türkiye’nin pek çok kentine enerji nakil hattı kurduk. O işler içinde bir tanesi de özeldir. 1980’ler... Suriye tarafı tümüyle aydınlık. Şanlıurfa ise karanlık. Kaçakçılar, anarşistler... Türkiye Elektrik Kurumu, aydınlatmamızı istedi.  Çok zor şartlarda, üç ay içinde 66.5 kilometrelik bir hat yaptık. Suruç tümüyle aydınlandı. Ardından taahhüt işlerinde yoğunlaştık.

Şimdi...
VARYAP’TA AYASOFYA VAR

Konut projelerine gelince... Yıl, 2004’tü. Ataşehir’deki 100 bin metrekarelik arazi ihaleye çıkarıldı. Talip oldum. Önce Ataşehir, sonra Bahçeşehir’de Uphill Court’u yapmak nasip oldu. 2008’de tamamladık. Çok konforlu yapılardı.  Büyük zevk aldım. Ve bu, bizi yeni projelere zorladı.  Peşinden Varyap Meridian... Bu proje için yola çıkarken dünyadaki büyük tüm mimari grupları çağırdım. Onlara dedim ki, “Biz öyle bir proje yapacağız ki, dünya İstanbul’u, Türkiye’yi konuşacak. Bunun için size açık çek veriyoruz.”
Onların yaptıklarıyla da kalmadık. 14 ülkeden 150 mimarla grup oluşturduk. Aylarca çalıştık. Bu projeye dikkatle bakarsan, İstanbul’u görürsün. Mesela, cephede alt kısım turuncu, yukarı kısım mavi. Bu tonlar, İstanbul’un gurup vaktinin renkleridir. Binayı teraslarla eteklendirirken ortaya geometrik bir yapı çıkardık. Şimdi, bununla birlikte Ayasofya’yı, Sultanahmet’i düşün. Kubbelerini ve eteklerini… Topkapı Sarayı’nın süs havuzlarını düşün bir de. İşte o havuzlar, bu projenin her yerindedir.

Bundan sonra
KRİTERLERİMİZİ ZORLAYACAK
Ataşehir’de Gap İnşaat ile lansmanına çok yakında çıkacağımız bir proje var. Şu kadarını söyleyeyim, gurur duyduğum, dünyaya meydan okuduğunu düşündüğüm Varyap Meridian’ın bile kriterlerini oldukça zorlayacak.
 
TÜRKİYE

Türkiye’nin en önemli sorunu
YAPI STOKU
Depremin daha da çok ortaya çıkardığı yapı stoku. Çok eski ve kontrolsüz bir stoktan söz ediyoruz.
 
80’lerde doğru bina mümkün müydü?
ELBETTE...
Elbette mümkündü. Eğer mümkün olmasaydı depremde tüm binalar yıkılırdı. Doğu yapılanlar ayakta kalıyor. Devlet, gerekli kriterleri istemese de vicdanınızdaki kriterlerle yapmışsanız binayı, 80’lerden önce de olsa yıkılmaz.

Şehri yıkmak ve yeniden yapmak
DEVLETİN?KASASINDAN?ÇIKMAZ
İstanbul’un yüzde 70’inin yenilenmesi gerekiyor. İnsanlarla iyi bir diyalog kurarak bu işi sıkıntısız bir şekilde yapmak mümkün. Hatta, devletin kasasından para çıkmasına da gerek yok. Emsal artırılabilirse hem vatandaş daha iyi şartlarda daire sahibi olur hem de müteahhitler sorun yaşamadan bu işi bitirir. Bunun için büyük adalar oluşturmak lazım. Buralarda sosyal donatılarıyla, altyapısıyla  konforlu yaşam alanları yaratmak mümkün.
Bu formül, tüm gecekondu bölgelerinde uygulanabilir. Oralarda emsal şu anda 0.50. Eğer, bunu, normal şehir seviyesine çıkarırsanız sorunu çözersiniz. Ataşehir’de Örnektepe ve Şerifali bu tür yerlerden. Kadıköy ve Fikirtepe de…

Arz, talebin üstünde mi?
DÜŞÜKTE ARZ VE TALEP KESİŞİYOR
Eğer düşük gelir seviyesine hitap eden konutlardan bahsediyorsanız arz ve talep kesişiyor. Ama, üst kesimse söz konusu olan. Şu anda arz eksikliği var.
 
Yabancı
ARAPLAR SÜREKLİ BAŞVURUYOR
İspanya, yıllardır satıyor ama konutları da hâlen orada duruyor. Bugün Körfez ve Arap ülkelerinin gözü Türkiye’de. Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn, Suriye ve Tunus’tan pek çok kişi konut almak için sürekli başvuruyor. Bizim satışlarımızın yüzde 7’si yabancılara olmuştur. İçlerinde Ruslar da, Azeriler de, Türkmenler de var. Daire satışımız 100’e ulaşmıştır.

Siluet tartışması
GELECEĞE SİLUET KAZANDIRMALI
Nasıl ki geçmişten bugünlere uzanan bir siluet var. Şimdi de bugünden geleceğe uzanan bir siluet yaratılmalı. Ama, tarihi eserleri boğacak şekilde siluet kaybı yaşanıyorsa ona çok bir şey söyleyemem.

Fiyatlar şişti mi?
İKİ KERE İKİ DÖRT EDER
Bırakın Paris’i,?Roma’yı İstanbul’da fiyatlar, Moskova’nın bile dört-beş kat altında.
İstanbul, dünya gayrimenkulcülerinin üzerinde durduğu bir şehir. Bilhassa Ataşehir bölgesi yakında finans merkezi olarak dünyanın merkezlerinden biri olmaya aday. Bu kentte fiyatların birkaç kat artacağını söylemek iki kere ikinin dört etmesi gibi bir şey. Bundan sonra
KRİTERLERİMİZİ ZORLAYACAK
Ataşehir’de Gap İnşaat ile lansmanına çok yakında çıkacağımız bir proje var. Şu kadarını söyleyeyim, gurur duyduğum, dünyaya meydan okuduğunu düşündüğüm Varyap Meridian’ın bile kriterlerini oldukça zorlayacak

 Faiz artışı yaralar mı?
YÜKSELSE?DE SATIN ALMALI
Tüm dünyada görülmüştür ki, doğru bir karar vermişseniz gayrimenkul her zaman kazandırır. Faiz ne kadar yükselirse yükselsin konut alınmalı.

Üretici, finansmanı yapmalı mı?
ZATEN YAPMIYORUZ
Finansmandan ziyade, bizim yaptığımız, müşterinin alım kabiliyetini artıracak tedbirler almak. Gayrimenkul alan kişiye para vermiyoruz ki. Sadece onun alım şartlarına kendi şartlarımızı uyduruyoruz. Ne kadar peşinat veriyorsa, ne kadarlık vadelerle ödeme gücü varsa ona göre formül üretiyoruz.

Tehlike sinyalleri var mı?
UCUZ ETİN YAHNİSİ...
“Tehlike sinyalleri veren firmalar var”, diyenler doğru der.  İşi bilenle bilmeyen bir olmaz. İşi bu olmayıp da sırf para kazanmak için bu işe girenlerin kaybetme riski de yüksek olur. Belki de birçok kişiyi mağdur edebilirler.  O yüzden, insanlar bu işi uzun zamandır yapan firmaları tercih etsin. Şimdi, çok işlerin ilanlarına bakıyorum. Yaptıkları işlerin maliyetinin altında fiyatlardan söz ediyorlar. Şaşırıyorum. Bunlara itibar edenler olabilir ama, bizde bir atasözü vardır: Ucuz etin yahnisi olmaz, diye…

Kriz, kapıyı çalar mı?
ÖYLE ŞEY OLMAZ
Türkiye’de bundan sonra öyle şey olmaz. Çünkü, seçimden yeni çıkmış, tek başına çoğunluğa sahip bir iktidar var. Hatta, dünyadaki sarsıntılar Türkiye’ye kazandırır. Mesela, Arap baharı... Türkiye’ye pek çok yatırımcı gelecek. Bundan sonra Türkiye ve tabii gayrimenkul sektörü hep yukarı çıkar.

Dünyaya proje
HAYAL?BİLE?EDİLEMEYENİ YAPIYORUM?
Zaten yapıyorum. Çok kişinin hayal bile edemediğini yapıyorum. Ama, Varyap Meridian gibi projelerin çoğalması için katkıda bulunmak isterdim. Hatta Başbakan’ın çılgın projelerinde İstanbul için özel bir katkı yapmayı arzularım.

YAŞAM

Geçmiş ve mimari
İSTANBUL İÇİN SELÇUKLU
Her ülkenin kendisine has mimarisi vardır. Bence o Selçuklu...
 
Hayran olduğu mimar
CHRIS?JONES
Bizim Varyap Meridian’i yapan mimarları beğeniyorum. Projemizin başında Chris Jones var. Bence dünyanın en başarılı mimarı odur. Yerlilerden  Emre Arolat’ı da çok başarılı bulurum.
 
Hayran olduğu yapı
DUOMO DI MILANO
Eski yapılardan en beğendiğim İtalya’daki Duomo di Milano Katedrali. Modern yapılar içinde de kendi binamızı, yani Varyap Meridian’ı çok etkileyici buluyorum.
 
En önemli tecrübe
DEVLET MEMURLUĞU
Devlet memurluğu dönemimde amirlerimin verdikleri disiplin, kazandırdıkları alışkanlıklar belki de en önemli tecrübem.

Çocuklar
BEŞ ÇOCUK, BEŞ MESLEK
Beş çocuğum var. Büyük oğlum Ercan, göz doktoru. Büyük kızım Gönül, eğitimci. Ortanca kızım Selma da bilgisayar mühendisi. Ortanca oğlum Erdinç inşaat mühendisi. Küçük oğlum Ergin ise yurtdışında ekonomi tahsili yapıyor.
Hepsinin mesleği farklı. Büyüğün doktor olmasını babam istedi. “Yaşlılığımızda bize bakarsın” dedi. Ortancanın inşaat mühendisi olmasını ben istedim. Ergin’i ekonomistliğe aile yönlendirdi. Selma’nın ve Gönül’ün meslekleri kendi tercihleriydi.

Ekibimde olmazsa olmaz
BENİM GİBİ DÜŞÜNMELİ
Ekibiniz iş konusunda sizinle aynı düşünmeli. Mesai mefhumu olmamalı. Gerekirse o iş için sabahlamalı. Gerisi teferruat.
 
İş yerinde şeytanın avukatı
MEVKİ, KABUL NEDENİ DEĞİL
Bizim toplantılarda az ve öz konuşulur. Ama o masada kimsenin fikri, mevki sahibi olduğu için önceden kabul edilmez. En iyi için ben de çok kez fikrimden caymışımdır. Mesela, Varyap Meridian’ın bu kadar yüksek olmasında çok tereddüt ettim. Oğlum Erdinç ısrar edince bu kadar yükseldi.
 
Vazgeçilmez ritüeller
SABAH EZANIYLA KALKARIM
Sabah ezanıyla kalkarım. Namaz kılar, Kur’an okurum. Ardından spor yaparım. Erkenden iş varsa erken saatlerde işteyimdir.

Hobi
FIRSAT BULDUKÇA YAYLAYA
Doğayı çok severim; fırsat buldukça yazın Trabzon yaylalarına çıkarım. Araba kullanmayı severim. Spor, hayatımın bir parçası. Yürüyorum. Alet sporları yapıyorum.  Bir de Trabzonspor’u  çok severim.
Erzurum’da üniversitede okurken boks yapmıştım. Türkiye üçüncülüğüm vardır. Boksta çok başarılı olabilirdim. Babam bırakmadı devam etmeme.
 
Dostum
DERECESİ ÖNEMLİ
Dost yönünden şanslı sayarım kendimi. Ama dost dediğinin derecesi önemli.

Necla Yılmaz/Milliyet