Turkcell’de 25 yılda hangi genel müdür, ne yaptı?

Bu yıl kuruluşunun 25. yılının kutlayan Turkcell’in genel müdürü Kaan Terzioğlu, görevinden ayrıldı. 1 Nisan 2015 tarihinden bu yana Turkcell Genel Müdürü olan Terzioğlu’nun 15 Mart 2019 tarihinden geçerli olmak üzere görevinden ayrılma kararı aldığı resmen açıklandı. Yapılan açıklamaya göre Turkcell Genel Müdürlüğü görevine Turkcell Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Murat Erkan, vekaleten atandı.

Peki 25 yılda Turkcell’de neler yaşandı? Şirket nereden nereye geldi? Terzioğlu'nun ayrılığının duyurulmasının ardından, Turkcell’de son 25 yılda görev alan genel müdürlerin neler yaptığını, yönetimleri altındaki şirketin nasıl performans sergilediğini mercek altına aldık. İşte 4 genel müdür ve 4 farklı dönem…  Şok! Turkcell CEO'su Kaan Terzioğlu istifa etti

CÜNEYT TÜRKTAN (1994 – 2001): KURULUŞ, HALKA ARZ VE 2G'Lİ YILLAR...

Cüneyt Türktan, 11 Temmuz 2000'de New York Borsası'nda Turkcell için yapılan gong törenine Mehmet Emin Karamehmet ile birlikte katılmıştı. 

Türkiye'de mobil iletişim, Şubat 1994'te Turkcell'in hizmete girmesiyle başladı. Turkcell'in ilk genel müdürü de bu görevi 1994-2001 yılları arasında yapan Cüneyt Türktan oldu. Mobil iletişimin sadece ses ve SMS olduğu (2G) o yıllarda görev yapan Türktan, bayrağı 12.2 milyon abone ve 2.2 milyar TL gelir ile devretti. Türktan döneminin sonlarında 2000 yılı ortasında Turkcell, Borsa İstanbul (o zamanki adıyla İMKB) ile eş zamanlı olarak New York Borsası'nda halka arz edilerek, işlem görmeye başladı. 2001 yılının sonunda Turkcell'in piyasa değeri, 6.4 milyar dolar seviyesindeydi.

Türktan, görev yaptığı dönemi şu sözlerle özetliyor:

"Turkcell’in ilk yıllardaki hızlı büyümesinin yanı sıra şirkette kurumsallaşmayı sağlayabilmek için de çok çalıştık. Altyapımızı kurduktan sonra istihdamı her ay 100 artırmaya başladık. Çalışanlarımıza eğitimler verdik."

MUZAFFER AKPINAR (2002 – 2006): KURUMSALLAŞMA VE 40 MİLYONA DAYANAN ABONE

Cüneyt Türktan’ın ardından Turkcell'de Muzaffer Akpınar dönemi başladı. Akpınar döneminin sona erdiği 2006 sonunda, şirketin toplam abone sayısı 39.4 milyona, toplam gelirleri ise 6.7 milyar TL'ye yükseldi. Turkcell'in piyasa değeri ise 13.4 milyar dolara çıktı.

Akpınar, Turkcell dönemini şöyle özetliyor:

“Göreve başladığım ilk dönemde New York Borsası’na kote bir şirkette çalışmanın inceliklerini öğrenerek, büyük bir heyecanla çalıştık. Kurumsallaşma yolunda, çalışanlarımıza yaptığımız yatırımlar ve güçlü altyapının üzerinde yükselerek hızlı bir büyüme dönemi yaşadık. İnsana yatırım, takıma yatırım çok önemli. Bunu hep önceliğimiz olarak aldık.”

SÜRREYYA CİLİV (2007 – 2015): MOBİL İNTERNET VE 3G İLE GELEN BÜYÜME 

Muzaffer Akpınar’ın ardından Turkcell Genel Müdürü olan Süreyya Ciliv dönemi ise Türkiye'nin 2G’nin ardından mobil iletişimde 3G ile tanıştığı yıllar oldu. Şirket bir yandan uluslararası operasyonlarına hız verirken, diğer yandan da ortaklık yapısı ile ilgili sıkıntıları aşmaya odaklandı. 2015 yılı sonuna gelindiğinde Turkcell Grubu'nun toplam abone sayısı 51.4 milyona çıkarken, toplam gelirleri de 12.8 milyar TL'ye ulaştı. Yine 2015 sonunda Turkcell'in piyasa değeri 13 milyar dolar düzeyindeydi. 

Süreyya Ciliv, Turkcell'de genel müdür olarak görev aldığı dönemi şöyle değerlendiriyor:

“Turkcell yıllarımı beni çok mutlu eden, milletime, insanlığa en fazla katkıda bulunduğum dönem olarak görüyorum. Teknoloji ile ülkemize değer katıyoruz, reklamlarımızla müşterilerimizin kalbine dokunuyoruz ama özünde hep şuna inandık: İşimiz teknoloji, işimiz insan.”

KAAN TERZİOĞLU (2015 - 2019): DİJİTAL SERVİSLERLE GELEN GELİR REKORU 

Süreyya Ciliv'in ardından 1 Nisan 2015 tarihi itibarıyla Turkcell'de Kaan Terzioğlu dönemi başladı. Türkiye'nin 3G’nin ardından 4.5G ve LTE ile tanıştığı ve şirketin dijital servislere odaklandığı Terzioğlu'nun döneminde, Turkcell'in toplam gelirleri içindeki data ve servis gelirlerinin payı, yüzde 30’lardan yüzde 70’ler seviyesine çıktı. 2018 yılı sonunda Turkcell Grubu'nun toplam abone sayısı 48.9 milyona çıkarken, toplam gelirleri ise 21.3 milyar TL'yle rekor kırdı. Dolar kurundaki yükselişin de etkisiyle şirketin piyasa değeri ise 6.5 milyar dolara indi.

Kaan Terzioğlu, Turkcell'deki 4 yıllık görevinin ardından şu değerlendirmeyi yaptı:

“GSMA MWC19 sırasında ve sonrasında yaptığımız görüşmeler ve aldığımız tepkiler, Turkcell’in geleceğinin sapasağlam temellere oturduğu gerçeğini bir kez daha gösterdi. Turkcell'in ortaya çıkardığı ve başarıyla uyguladığı dijital operatör modeli, sektörümüzün geleceği. Turkcell’i dünyaya örnek bir telekom şirketi haline getiren dijital operatör yolculuğumuz 4. Yılını tamamlarken, bu modeli olması gereken yere getirmiş olmanın mutluluğuyla bayrağı benden sonrakilere devrediyorum. Bir Turkcell hissedarı olarak şirketimizin başarılarını yakından izlemeye devam edeceğim. Beraber çalışma fırsatı bulduğum tüm ekip arkadaşlarıma, müşterilerimize ve geniş Turkcell ailesine teşekkür ederim.” 

Turkcell’in 12 Mart’ta düzenlediği ve şirketin eski genel müdürlerinin de katıldığı özel etkinliğe, Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça ile birlikte ev sahipliği yapan Kaan Terzoğlu döneminde, Turkcell'in piyasa değeri 14 Mart günü itibariyle 6.5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Bunda dolar kuru ve Borsa İstanbul'un genel seyrinin de etkili olduğunu da belirtmekte fayda var. Aşağıdaki grafikte yer alan Turkcell (turuncu grafik) ve BIST 100 Endeksi'nin (mor) dolar bazındaki seyrinin de gösterdiği gibi...

Nitekim, Dünya Borsalar Federasyonu'nun (WEF) verilerine göre 2002 yılı sonunda Borsa İstanbul'un toplam piyasa değeri 36 milyar dolar seviyesindeyken, bu rakam 2013 yılının Nisan ayında 287 milyar dolara kadar ulaşmıştı.

MURAT ERKAN (2019 - ...): 5G’YE 5. GM İLE AÇILAN YELKEN...

Murat Erkan, 2008 yılında bu yana Turkcell'de

Kaan Terzioğlu'nun ayrılmasının ardından Turkcell genel müdürlüğüne vekaleten Murat Erkan atandı. Turkcell’e Haziran 2008’de Superonline Genel Müdürü olarak katılan Murat Erkan, Aralık 2015’te Turkcell Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olmuştu. Mobil iletişimde Türkiye’nin dünya ile birlikte 5G’ye hazırlandığı bu dönemde Murat Erkan, velaketen Turkcell’in 5. genel müdürü olarak göreve başladı.

VE EN TARTIŞMALI KONU: ORTAKLIK YAPISI...

Şirketin çeyrek asırlık tarihinde en çok konuşulan konuların başında ise Turkcell’in ortaklık yapısı ve hissedarlar arasında yaşanan sorunlar yer aldı. 1994 yılının Şubat ayında Murat Vargı ve Mehmet Emin Karamehmet’in sahibi olduğu Çukurova Holding öncülüğünde kurulan Turkcell, 1998 yılında 25 yıllık GSM işletme lisansını almıştı. Turkcell'de 2000 yılına gelindiğinde şirketin ortaklık yapısı şöyleydi: Turkcell Holding A.Ş. ( % 51), Çukurova Grup Şirketleri (% 15.5),Sonera Holding (% 13.3),halka açık (% 10.5) ve diğer hissedarlar (% 9.7).

Turkcell'in tarihinde önemli bir dönüm noktası olan bu lisans devri ve Çukurova Grubu’nun Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) olan borçlarını kapatmak için aldığı kredilerin ardından, Turkcell'in daha önce ortakları arasında yer alan İskandinav Sonera’ya, Rus Alfa Grubu da eklenmişti. Çukurova'nın Mart 2005'te TMSF'ye olan borçlarını kapatmak için Rus milyarder Mikhail Fridman'ın yatırım aracı Alfa'dan aldığı finansman paketiyle birlikte Turkcell'in üç ortağı arasında şirketi kontrol mücadelesi başlamıştı. 

YARISI BORSADA, YARISI HOLDİNG'İN, HOLDİNG'İN YARISI İSE...

Turkcell’in yatırımcı ilişkileri sayfasında yer alan güncel bilgilere göre şu anda ise şirketin ortaklık yapısı şu şekilde: Turkcell Holding A.Ş. (% 51),Çukurova Holding A.Ş. (% 0.05) ve halka açık (% 48.95). Ancak 2010-2013 yılları arasında yapılamayan genel kurul toplantıları ve dağıtılamayan temettüler ile gündemden düşmeyen Turkcell’in ortaklık yapısında asıl tartışmaların yaşandığı alan Turkcell Holding A.Ş.’nin yapısından kaynaklanıyor. Çünkü Turkcell Holding A.Ş.’deki pay oranlarıi, Turkcell’deki dolaylı ortaklık yapısını da belirliyor.

Turkcell Holding A.Ş.’nin yüzde 47’si İskandinav GSM grubu Sonera Holding’e ait. Kalan yüzde 53’lük payı elinde bulunduran Cukurova Telecom Holdings’in ise yüzde 51’i Çukurova Holding’e, yüzde 49’u da Rus Letterone’ın (Alfa Telekom Turkey’in çatı şirketi) kontrolünde. Sonuç itibariyle Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yer alan bilgilere göre borsada işlem gören yüzde 49’luk hisse oranı dışında Turkcell’deki dolaylı ortaklık yapısı şu şekilde: Sonera Holding B.V. (% 24.02),Çukurova Grup Şirketleri (% 13.76) ve Alfa Telekom Turkey Limited (% 13.22).

MURAT VARGI: SEZARIN HAKKI SEZARA…

Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça, Murat Vargı'ya 25. yıla özel hatıra plaketi verirken... 

Turkcell’in kurucularından olan Murat Vargı, şirketin yaşadığı ortaklık yapısındaki sorunlarla ilgili olarak, Turkcell’in 25. Yılı nedeniyle düzenlenen özel etkinlikte, şunları söylemişti: 

“Bu şirket bazı dönüm noktaları geçirdi. 25 senede çok yönetim ve ortak değişiklikleri oldu. Yabancı ortak bir iken, iki oldu; bu Turkcell'de idari yapıyı da bozdu. Ortaklar arası çekişmeden dolayı 2-3 yıl üst üste genel kurul yapılamadı. O dönemde bu durumu Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a bizzat ben ilettim. Bu çelişkiyi görüp harekete geçerek Turkcell’in önünü açtıkları için Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a teşekkür ediyoruz. Sezar'ın hakkı Sezar'a SPK, şu anki yönetim kurulunu atadı ve bu, şirketin kurtuluşu oldu. Turkcell milli bir şirketti ve milli yapısı devam ediyor.”

Necdet Çalışkan/Habertürk