Türk müteahhitlerin gözü İran pazarında

Türkiye ile İran arasında bir ay önce doğalgaz mutabakat zaptıyla başlayan görüşmelerin önceki hafta Tahran'da yapılan devam görüşmelerinde, Türkiye, İran'daki baraj inşaatlarını yapmaya talip oldu. Türk tarafı, İran'ın önümüzdeki yıllarda yapmayı planladığı 10 bin megavatlık hidroelektrik santralların (HES) yapımının, bu alandaki uzmanlığını tüm dünyaya kanıtlamış Türk firmalarına verilmesini talep etti. Eğer İran tarafının prensipte kabul ettiği bu teklif anlaşmaya dönüştürebilirse, Türk müteahhitlerine, sadece 10 bin megavatlık HES'ler için 20 milyar dolarlık iş hacmi doğacak.

4.6 milyar dolar açık var
Türkiye'nin geçen yıl 51.8 milyar dolarlık dış ticaret açığının 4.6 milyar doları İran ile yapılan ticaretten kaynaklandı. Yani Türkiye, bu ülkeye sattığından 4.6 milyar dolar daha fazla alım yaptı. Alımın tamamına yakını doğalgaz ithalatından oluşuyor.

Türkiye'nin İran ile bu yılın ilk altı aylık dönemindeki ticareti de yaklaşık 2.6 milyar dolar açık verdi. Türkiye altı ayda bu ülkeye 587.2 milyon dolarlık ihracat yaparken, 3 milyar 172.5 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. İran ile Türkiye arasında bir aydan beri sürdürülen doğalgaz ve elektrik anlaşması görüşmeleri, Türkiye aleyhine süren iki ülke dış ticaret dengesini kısmen düzeltmek konusunda da umut yarattı.

Iğdır'a doğalgaz santralı
Enerji Bakanlığı'ndan bir teknik heyetin geçen hafta Tahran'da bir hafta süren ve son iki gününe Enerji Bakanı Hilmi Güler'in de katıldığı görüşmelerde, elektrik üretimi ve ticareti konusunda yeni işbirlikleri gündeme getirildi. Görüşmelerde, iki ülke sınırında kurulacak 2'şer bin megavatlık üç doğalgaz santralından birinin Iğdır'a, ikincisinin İran'a kurulması konusunda görüş birliği sağlanırken, üçüncü santralın hangi ülkede kurulacağı konusu sonraki görüşmelere bırakıldı.
İmzalanan mutabakat zaptına göre Türkiye İran'dan yılda 6 milyar kilovatsaat elektrik satın alacak. Elektrik satın alımı kamuya ait Türkiye Elektrik Ticareti A.Ş. (TETAŞ) üzerinden yürütülecek ancak Türk yasalarına göre kamu eliyle artık elektrik üretimi yapılamadığı için, elektrik santrallarını özel sektör gerçekleştirecek.

Elektrik hatları yenilecek
Eğer Türkiye ve İran arasında bu alanda anlaşma sağlanırsa, İran'dan alınacak yıllık 6 milyar kilovatsaatlik elektrik için iki ülke arasındaki iletim hatlarının da güçlendirilmesi gerekecek. Mevcut elektrik hatları yılda 900 milyon kilovat saatlik bir elektrik nakline imkân veriyor.
Söz konusu anlaşma sağlandığı takdirde ilk etapta 1.5-2 yıllık dönemde bu elektrik hatlarının kapasitesi 2 milyar kilovatsaate çıkarılacak.

İran gazıyla birlikte 30 milyar dolarlık iş çıkacak
İran ile görüşmelerin bir başka boyutu ise İran ve Türkmen gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması. Bu nedenle hem İran gazı için, hem de Türkmen gazı için Türkiye ve İran'da binlerce kilometrelik boru hattı inşa edilecek. Boru hattının ayrı ayrı mı, yoksa her ülkenin kendi topraklarındaki bölümü kendisinin mi inşa edeceği henüz netleşmedi. Şayet iki ülke arasındaki görüşmelerde anlaşma sağlanırsa müteahhitlik sektörü için HES'lerin yanı sıra doğalgaz santralları, iletim hatları, boru hatları ve TPAO'nun yatırımlarıyla 30 milyar dolara ulaşan iş potansiyeli doğacak. Fakat bu işler yıllar alacağından, bütün bu müteahhitlik işlerini Türk firmaları alsa bile Türkiye aleyhine olan ticaret açığını dengelemeye yetmeyecek.

Radikal