TÜSİAD aidatı gider yazılamaz, İTO aidatı yazılabilir

Başlıkta TÜSİAD ve İTO dedik ama ikisi de birer örnek. TÜSİAD, MÜSİAD ve GESİAD gibi dernekler de var. Bu derneklere ödenen üyelik aidatları, şirketlerin vergi matrahının hesabında gider yazılamıyor. Zaten üye olanlar da şirketler değil, şirket ortakları. Ve üyelik için de bir zorunluluk söz konusu değil. İTO örneğini ise ATO (Ankara Ticaret Odası), İZTO (İzmir Ticaret Odası) veya diğer ticaret odaları olarak çoğaltabiliriz. Bu kuruluşlara ödenen aidatlar gider yazılabiliyor. Ticaret odalarına şirket tüzelkişiliklerinin üyelikleri kanuni zorunluluk ayrıca.

Maliye'nin aidat ödemelerinin gider yazılabilmesi için baktığı kriterler. Gelirin elde edilmesi için yapılmış olması, masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet (nedensellik) bağının olması, masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması.

Nitekim Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı bu konuda verdiği bir muktezada "derneğin faaliyetlerinin devamı için derneğe ödemiş olduğunuz aidat ve faaliyet amaçlı diğer giderlerin kurum kazancınızın elde edilmesi ile sıkı sıkıya bağlı olmaması nedeniyle, söz konusu ödemelerin kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün değildir" demiştir. (19.02.2009 tarih ve B.07,1.GİB.04.99.16.01/2-sayılı mukteza.)
İşveren sendika aidatı ise Gelir Vergisi Kanunu'nda (GVK) açıkça belirtildiğinden sınırlı da olsa (ödenen aidatın bir aylık tutarı, işyerinde işçilere ödenen çıplak ücretin bir günlük toplamını aşamıyor.) gider yazılabilmekte.

Serbest meslek sahiplerinin zorunlu olarak üye olduğu örgütler var bir de. Muhasebeci ve mali müşavirlerin üye oldukları odalar, avukatların üye oldukları barolar, doktorların üye oldukları tabipler odası gibi. Bu tip aidatlarda serbest meslek erbabı açısından gider yazmak açısından sorun yok. (GVK 68/8) Mali müşavir, avukat, mühendis gibi meslek mensuplarının şirketin bordrosunda kayıtlı olarak görev yaptıkları durumda ve söz konusu aidatlarını da işverenlerinin üstlenmesi durumunda ise durum riskli. Bize göre bu kişiler mesleklerini şirket için icra ettiklerinden (masrafla iş arasındaki illiyetin varlığından) gider de yazılabilir. Ancak bu tip aidatları gider yazan işletmelerin; bu masrafların gider yazılamayacağı veya ücret olarak görülüp GV stopajı hesaplanarak gider yazılabileceği yönünde Maliye tarafından eleştirilme riskleri de var.
 
Ticaret odası aidatı nasıl hesaplanıyor

Ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsaları üyelerinden iki tür aidat tahsil edilmekte. Birisi "yıllık aidat", diğeri ticari kazanç üzerinden hesaplanan "munzam aidat". Yıllık aidat; on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde onundan az, yarısından fazla olmayacak şekilde ilgili oda yönetim kurulu tarafından tespit ediliyor.

Munzam aidat ise şirketlerin Kurumlar Vergisi'ne ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticari bilanço kârı üzerinden binde beş oranında hesaplanarak iki taksitte tahsil ediliyor. Zarar eden üyeler, o yıl için munzam aidat ödemiyor. Munzam aidat tutarı, yıllık aidat tavanının 20 katını (2009 için 6660 TL) her durumda geçemiyor.

Ahmet Karabıyık/Referans