TL ile ticaret için engeller büyük

Çin Hükümeti Temsilcisi sıfatıyla resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya gelen Dışişleri Bakan Yardımcısı Lı, “İkili ticaret ve yatırımda daha fazla milli para birimlerinin kullanılmasının sağlanmasına hazırız” dedi.

Peki bu ne kadar mümkün? Konuyu gazetemize değerlendiren Çin uzmanı Fatih Oktay, iki ülke arasındaki ticaretteki büyük dengesizlik ve TL ’deki değer kayıplarının ulusal para birimleriyle ticaret önündeki ciddi engeller olduğuna işaret etti.

“2017’de Türkiye’nin Çin’e ihracatı yuvarlak olarak 3 milyar, ithalatı ise 23 milyar dolardı. İki ülke arasındaki ticaretin yuan üzerinden yapıldığını düşünürsek, bu rakamlarla Türkiye 3 milyar dolar eşdeğeri yuan geliri elde edebilir, ithalatının kalanı için 20 milyar ABD Doları eşdeğeri yuan açığı olur, bunu bir yoldan sağlaması gerekirdi. Ticaretin TL üzerinden olduğunu düşünsek bu sefer Çinli üreticilerin ellerinde fazladan 20 milyar ABD Doları eşdeğeri TLkalırdı” diyen Oktay, “Yerli para üzerinden ticaret için bu denge sorunlarına çözüm gerekir” değerlendirmesinde bulundu.

Borç imkânı sınırlı

Yuan ile ticaret durumunda, yabancıların Çin piyasalarında çıkarttıkları Panda tahvilleri yoluyla finansman sağlanmasının düşünülebileceğini ancak bu piyasanın henüz küçük olduğunu belirten Oktay, “Resmi verilere göre geçtiğimiz ağustos sonu itibarıyla bu piyasadaki toplam tahvil tutarı 15 milyar doları bulmuyor, bunun da önemli bir bölümünü yabancılar değil, Çinli şirketlerin yurtdışı birimlerinin tahvilleri oluşturuyordu.

Tahvil çıkartma süreçlerinin daha iyi tanımlanması ve sağlanan fonların Çin dışında kullanımının kolaylaşmasına yönelik girişimlerle piyasanın büyümesi bekleniyorsa da bu piyasanın hacmi Türkiye’ye sürekli finansman sağlamak için yeterli görünmüyor” diye konuştu.

Not düşüşü de etkiler

Panda tahvil piyasasından kaynak sağlanmasının da çantada keklik olarak görülmemesi gerektiğine dikkat çeken Oktay, şu değerlendirmede bulundu:

“Bu piyasada tahvil çıkartanların uluslararası derecelendirme kuruluşlarınca “yatırım yapılabilir” olarak değerlendirilmiş oldukları bilindiğinden, notu düşmüş Türkiye için bu izin süreci de önem taşıyor.”
TL’deki değer kaybı ve Türkiye ekonomisindeki olumsuz duruma dikkat çeken Oktay, “Çin ile ticaretin TL üzerinden yapılması durumunda Çinli satıcıların ellerinde birikecek TL fonları tutmalarını cazip kılınması gerekir ancak TL’nin değeri ve ekonominin durumu ile ilgili belirsizlikler bunun olabilirliğini düşürüyor” diye konuştu.

Emre Deveci/Cumhuriyet