Sıfırcı Hocalar Türkleşecek!

Derecelendirme kuruluşları, Türkiye'de anonim şirket şeklinde kurulacak ve hisse senetlerinin tamamı nama yazılı olacak.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), ''Derecelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesine ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik''i, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, derecelendirme kuruluşlarının yetkilendirilmesine, yetkilerinin geçici veya sürekli olarak kaldırılmasına ve faaliyetleri ile derecelendirme faaliyetleri kapsamında yapılacak mesleki sorumluluk sigortasına ilişkin, usul ve esaslar düzenlendi.

Yönetmeliğe göre, yetkilendirilecek derecelendirme kuruluşlarının, esas sözleşmelerinde sadece derecelendirme faaliyetinde bulunacaklarına ilişkin ibare ve ticaret unvanlarında ''derecelendirme'' ibaresi bulunacak.

Derecelendirme kuruluşları, derecelendirme faaliyetini gerçekleştirebilecek ölçüde yönetim yapısına, yeterli sayı ve nitelikte derecelendirme uzmanına, BDDK tarafından talep edilebilecek bilgi ve belgeleri istenen formatta oluşturabilecek ve derecelendirme uzmanlarının derecelendirme faaliyetlerini gerçekleştirmesine de yardımcı olabilecek yeterli düzeyde ve esneklikte bilgi sistemleri altyapısına, iletişim kanallarına, belge ve kayıt düzenine sahip olacak.

Söz konusu kuruluşlar, verecekleri hizmetlerden veya tanıdıkları derecelendirme notlarından doğabilecek zararları karşılamak amacıyla mesleki sorumluluk sigortası yaptıracaklarını taahhüt edecek. Yetkilendirilmek istediği ana veya alt varlık kategorisi bazında, kendisinin yurt içinde veya yurt dışında derecelendirme faaliyetinde bulunma yetkisinin iptal edilmemiş olması gerekecek.

Ortaklarının, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, yöneticilerinin, denetçilerinin ve derecelendirme komitesi üyelerinin derecelendirme faaliyeti sırasında bağımsızlıklarının ortadan kalkması durumunda müşteriye verilen derecelendirme hizmetinden çekileceğini taahhüt etmesi şart olacak.

DERECELENDİRME KURULUŞUNUN ORTAKLARI, ÜYELERİ VE UZMANLARINDA ARANAN ŞARTLAR 

Yetkilendirilecek derecelendirme kuruluşunun ortaklarının kalite güvencesi sisteminden sorumlu yönetim kurulu üyeleri, derecelendirme komitesi üyeleri ve derecelendirme uzmanlarının başka bir derecelendirme, bağımsız denetim veya değerleme kuruluşunda ortaklığının bulunmaması, yönetim kurulu başkanı ya da üyesi, denetçi, yönetici olmaması, derecelendirme komitesi üyesi veya derecelendirme uzmanı, bağımsız denetçi ya da değerleme uzmanı unvanı altında çalışmaması zorunlu olacak.

Ayrıca, anılan kişilerde yurt içinde veya yurt dışında bağımsız denetim, değerleme veya derecelendirme yapma yetkisi iptal edilmiş kuruluşlarda yetki iptaline neden olan faaliyetlerde sorumluluklarının tespit edilmemiş olması, derecelendirme faaliyeti ile yönetmelikte yapılmasına izin verilen diğer faaliyetler dışında ticari faaliyetinin bulunmaması şartı aranacak.

Yönetmelik ile her bir ana varlık kategorisi için kullanılan derecelendirme metodolojilerinin birbirinden farklı olması zorunluluğu getirildi. Ancak, yetkilendirilecek derecelendirme kuruluşları aynı ana varlık kategorisi içerisindeki her bir alt varlık kategorisi için ayrı ayrı derecelendirme metodolojisi veya birkaç alt varlık kategorisi veya tüm alt varlık kategorileri için ortak bir derecelendirme metodolojisi oluşturabilecek.

Kısa vadeli derecelendirme notları hariç olmak üzere, bankalar tarafından sermaye yeterliliği oranının hesaplanmasında kullanılacak olan derecelendirme notlarının, notun verildiği tarihten itibaren asgari bir yıllık zaman dilimi için müşterinin kredi değerliliğini temsil etmesi şartı aranacak.

Yetkilendirilmek isteyen derecelendirme kuruluşları, ana ve/veya alt varlık kategorileri bazında yetkilendirilmek istedikleri kategorilerin belirtildiği bir yazı ile Kuruma başvuracak.

Derecelendirme kuruluşlarının öngörülen derecelendirme uygulamaları kapsamında bir derecelendirme faaliyetinde bulunabilmesi için derecelendirme talebinde bulunan müşteri ile yazılı bir sözleşme yapmaları zorunlu olacak. Bu zorunluluk, talep edilmemiş derecelendirmeler için aranmayacak.

Kuruluşun ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, yöneticileri ile derecelendirme komitesi üyeleri ve derecelendirme uzmanları, derecelendirme faaliyetleri sırasında öğrendikleri, yönetmelik uyarınca kamuoyuna açıklanması zorunlu olan bilgiler hariç olmak üzere, bankalar ile bankaların müşterilerine ait sırları ve diğer müşterileri ile yapacakları derecelendirme sözleşmelerinde kararlaştırılacak sır kapsamındaki bilgileri açıklayamayacak, kendilerinin veya üçüncü kişilerin menfaatlerine kullanamayacak.

YETKİNİN SÜREKLİ VE GEÇİCİ İPTALİ

Yetkili derecelendirme kuruluşunun ortaklarının, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, denetçilerinin, yöneticilerinin ve derecelendirme komitesi üyelerinin bağımsızlıklarının ortadan kalkmasına karşın yetkili kuruluşun derecelendirme hizmetinden çekilmemesi veya derecelendirme uzmanlarının bağımsızlıklarının ortadan kalkmasına karşın müşterinin derecelendirme notunun verilmesi sürecinde yer aldıklarının tespit edilmesi, kesintisiz olarak iki hesap dönemi itibarıyla yetkilendirildiği varlık kategorisi bazında derecelendirme faaliyetinde bulunulmaması, birden fazla olmak üzere yaptırılması zorunlu olan mesleki sorumluluk sigortasının yaptırılamaması, kasıtlı olarak eksik, hatalı, yanıltıcı bilgiler kullanılarak gerçeğe aykırı derecelendirme notu verilmesi kuruluşun yetkisinin sürekli olarak iptal edilmesine neden olacak.

Kurumca istenen bilgi ve belgelerin kasten zamanında, tam ve doğru olarak verilmemesi, oluşturulması zorunlu olan kalite güvencesi sisteminde eksiklikler bulunması, derecelendirme komitesinde Kuruma bildirilenler dışında kişilerin yer alması, kurum tarafından uyarı konusu yapılan hususların tekrar edilmesi ya da bir hesap dönemi içerisinde bir defadan fazla yerine getirilmemesi de yetkinin geçici olarak iptal edilmesine gerekçe oluşturacak.