Şeffaflık tarihe gömülüyor

MİT Müsteşarı Hakan Fidan için çıkartılan “kişiye özel” yasanın bir benzeri de Başbakanlık ihaleleri için yapıldı. Bakanlar Kurulu kararıyla artık Başbakanlık’ın “hassas gördüğü” mal ve hizmet alımları yalnızca “pazarlık” ve “davet” yöntemiyle ihale edilecek. Şeffaflık açısından en önemli ihale türü olan ve Kamu İhale Yasası kapsamındaki ihalelerle, özelleştirmelerde en fazla kullanılan “açık ihale” yöntemi ise devre dışı bırakılacak. Bunun da ötesinde Başbakanlık, bu tür alımlarda hiçbir ihaleye çıkmadan “doğrudan alım” yöntemini de kullanabilecek.

Başbakanlık tarafından ya da Başbakanlık adına diğer idarelere yaptırılacak işlerle ilgili yöntemleri belirleyen Bakanlar Kurulu kararıyla güvenlik ya da istihbarat alanları ile ilişkili olduğuna, gizlilik içinde yürütülmesi ve özel güvenlik önlemleri alınması gerektiğine “Başbakanlık tarafından karar verilen” ihaleler, kamuoyundan habersiz yapılabilecek. Bakanlar Kurulu kararında söz konusu ihalelerde izlenecek usul ve yöntemler de belirlendi. Buna göre, Başbakanlık’ın “kritik” dediği ihalelerde yalnızca pazarlık ve istekliler arasında ihale yöntemleri kullanılacak. Bakanlar Kurulu kararında, “Davet edilecek firmalar ihale yetkilisince belirlenir ve davet edilecek firma sayısı üçten az olamaz. Davet edilen firmaların dışında herhangi bir firma ihaleye katılamaz” hükmüne yer verildi.

Başbakanlık, uzmanlık ya da ileri teknoloji gerektiren konularda ise pazarlık yerine “davet” yöntemini kullanacak. Bu yöntemde de Başbakanlık, “beğendiği” teklifin sahibi olan firmayla ayrıca pazarlık yapabilecek. Başbakanlık şu durumlarda ise “doğrudan temin” yoluna başvurabilecek:

• İhtiyacın yalnızca gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edildiği alımlar.

• Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaçla ilgili özel bir hakka sahip olduğu alımlar.

• Kamu İhale Yasası’nda belirtilen ve ihale kurumu tarafından güncellenen limit tutarının 5 katına kadar olan mal, hizmet, danışmanlık hizmeti alımları.

• İdarenin ihtiyacına uygun taşınmaz alımı veya kiralanması.

• Gizlilik, standardizasyonun korunması, araştırma-geliştirme projeleri ve acil istihbarat ihtiyaçlarını temin etmek amacı ile yapılan alımlar.

• Kamu kurum ve kuruluşları ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme veya şirketlerin ürettikleri devlet güvenlik istihbaratıyla ilgili mal alımı, hizmet alımı ve danışmanlık hizmeti alımı.

Fırat Kozok/Cumhuriyet