Piyasaya göre göçtük, TÜİK’e göre uçtuk

Piyasaya göre göçtük, TÜİK’e göre uçtuk

Türkiye yüzde 11.1 büyüyerek rekor kırdı. Ancak, KGF’nin ucuz kredi desteği ile sağlanan büyüme gücünü yine tüketim harcamalarından aldı.

Piyasaya göre göçtük, TÜİK’e göre uçtuk
16px
24px
12.12.2017 05:27
ABONE OLgoogle

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye ekonomisinin bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.1 büyüyerek rekor kırdığını açıkladı.

Beklentilerin çok üzerinde gerçekleşen bu büyümenin esnafın siftahsız kepenk kapattığından, vatandaşın işsizlikten, sanayicinin nakit sıkışıklığından şikayet ettiği bir dönemde açıklanması kafalarda ciddi soru işaretleri oluşturdu.

TARIM DIŞINDA COŞMUŞUZ

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, eylül ayında açıklanan ikinci çeyrek büyümesi yüzde 5.1 çıktığında, üçüncü çeyrek büyümesinin yüzde 7 olacağı tahmininde bulunmuştu. TÜİK açıkladığı olağanüstü büyüme verisiyle Bakan Zeybekci'nin yüksek bulunan tahminini de aştı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme ise yılın ikinci çeyreğindeki yüzde 2.2'nin gerisinde kalarak yüzde 1.2 olarak gerçekleşti. Bu yüksek büyümeye rağmen ekonomimiz dolar bazında 18 milyar 622 milyon dolar küçüldü, kişi başına gelirimiz ise 388 dolar eridi.

TÜİK'in yaptığı hesaplamalara göre, üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) tahmini, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 24.2 artarak 827 milyar 230 milyon TL oldu. Dolar bazında üçüncü çeyrek GSYH ise 234 milyar 550 milyon dolar olarak gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte dolar kuru 3.52 TL olarak hesaplandı. Verilere göre üçüncü çeyrekte tarım sektörü dışında tüm sektörlerde olağanüstü büyüme yaşandı. Bu dönemde tarım yüzde 2.8 büyürken sanayi yüzde 14.8, inşaat yüzde 18.7, hizmetler sektörü de yüzde 20.7 büyüme kaydetti.

TÜKETİM VE YATIRIM PATLAMIŞ

TÜİK hesaplamalarına göre, üçüncü çeyrekte vatandaşın tüketimi yüzde 11.7 artarken devletin harcamalarındaki artış yüzde 2.8'de kaldı. TÜİK'in bu verileri, geçen yılın aynı döneminde yüzde 0.5, bu yılın birinci ve ikinci çeyrek dönemlerinde sırasıyla yüzde 3.4 ve yüzde 3.1 artan hanehalkı tüketiminin üçüncü çeyrekte adeta patlama yaptığını gösteriyor. Yani son bir yıl içerisinde harcamasını kısmış olan vatandaş temmuz-ağustos-eylül döneminde bir anda harcamaya karar verip çarşı pazara koşmuş, para saçmış! TÜİK'e göre, geçen yıl yüzde 0.3 artan sabit sermaye (yatırım) harcamaları da üçüncü çeyrekte yüzde 12.4'e çıkarak adeta coştu. Ancak yatırımların ve harcamaların böylesine yüksek artış gösterdiği bir dönemde işsizliğin niçin azalmadığı, aksine arttığı bilinemiyor.

SİHİRLİ EL DEĞMİŞ GİBİ

Dün açıklanan verilere göre yılın üçüncü çeyreğinde ihracatta yüzde 17.2, ithalatta yüzde 14.5 büyüme oldu. Ancak asıl büyük patlama dayanıklı tüketim mallarında yaşandı.

Verilere göre, geçen yıl yüzde 12.8 küçülen, bu yılın ilk iki döneminde de sırasıyla yüzde 3.3 ve yüzde 5.5 büyüyen dayanıklı tüketim malı harcamaları yüzde 31.1 ile olağanüstü düzeyde büyüdü. Aynı şekilde geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 0.8, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1 küçülen, ikinci çeyrekte sadece yüzde 0.6'lık cılız canlanma görülen yarı dayanıklı malların tüketimindeki büyüme ise yüzde 9.7'ye fırladı. Dayanıksız mallardaki tüketim artışı da geçmiş yıllardan farklı olarak bir anda yüzde 10.7'lik büyümeye ulaştı.

MİLLİ GELİR 18.6 MİLYAR DOLAR AZALDI

TÜİK, kişi başına milli gelir hesabını yıllık bazda açıklıyor. Ancak TÜİK'in milli gelir ve nüfus verileri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre yılın üçüncü çeyreğinde yıllıklandırılmış milli gelirimiz (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) 844 milyar 125 milyon dolar oldu. TÜİK 2016 yılı milli gelirinin 862 milyar 747 milyon dolar olduğunu açıklamıştı. Buna göre, son dönemde ardı ardına açıklanan yüksek büyüme rakamlarına rağmen milli gelirimiz eylül sonu itibarıyla yıllık bazda 18 milyar 622 milyon dolar küçüldü.

Aynı şekilde 2016 yılı sonunda yani bu yılın başında 10 bin 882 dolar görünen kişi başına düşen milli gelir de eylül sonunda 10 bin 494 dolara geriledi. Dolayısıyla bu yılın başından bu yana kişi başına 388 dolar birden fakirleşmiş olduk.

ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 11.74'Ü BULDU

YIL  sonu enflasyon beklentisi, kasım ayının ardından aralık ayında da artışını sürdürdü. Kasımda yüzde 10.68'e çıkarak ilk kez çift haneleri gören yıl sonu enflasyon beklentisi, Merkez Bankası'nın (TCMB) aralık ayı anketinde yüzde 11.74'e yükseldi. Merkez Bankası'nın yayınladığı  verilere göre yıl sonu dolar beklentisi 3.8805 liraya çıktı.  Kasım ayı anketinde yıl sonu dolar beklentisi 3.8624 lira seviyesindeydi. Beklenti anketinde 2018 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket dönemine göre değişmeyerek yüzde 4.2 olarak gerçekleşti.

SANAYİ ÖNE ÇIKTI

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek son 6 yılın en yüksek büyüme oranına ilişkin açıklamalarda bulundu.Türkiye'nin sanayileşerek büyüdüğünü belirten Şimşek, “Büyüme verisindeki tek olumsuz yan dış talebin katkısındaki düşme” dedi.  Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise “Bu büyüme planlanarak, bilerek yapılan bir büyümedir. Verdiğimiz desteklerin, başarılı bir sonucudur” dedi.

ÇİN'İ GERİDE BIRAKTIK

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, dünyanın Türkiye'nin büyüme oranına gıptayla baktığını ifade etti.  Hisarcıklıoğlu, “Pozitif ayrışan ve yıldızının parladığı bir ülke haline geldik” dedi.  Büyüme oranına ilişkin açıklama yapan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi “2017 sadece ihracatta değil ekonominin tamamı için adeta bir atılım yılı oldu” ifadelerini kullandı.TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise “Türkiye, büyüme hızıyla Hindistan ve Çin'i geride bıraktı” değerlendirmesi yaptı.

TÜİK REVİZEYİ YİNE REVİZE ETTİ

TÜİK Başkanı Birol Aydemir'in görevden ayrıldığı 16 Şubat 2016 tarihinden bu yana başkan ataması yapılmayan ve 2 yıla yakın zamandır vekaletle yönetilen TÜİK, son dönemde sıklıkla başvurduğu yukarı yönlü revizyonları yine sürdürdü. TÜİK eylül ayında açıkladığı ikinci çeyrek bülteninde, bu yılın ilk çeyreği için açıkladığı yüzde 5'lik büyümeyi yüzde 5.2'ye revize etmişti. Aynı dönemi şimdi yeni bülteninde yüzde 5.3'e yükselterek revizenin de revizesini gerçekleştirdi. Ayrıca daha eylül ayında yüzde 5.1 açıkladığı ikinci çeyrek büyümesini şimdi de yüzde 5.4'e revize etti.

10 AYLIK AÇIK 35.3 MİLYAR DOLAR

Cari açık ekim ayında 3.83 milyar dolara ulaşırken, yılın ilk 10 ayında açık 35.3 milyar dolara çıktı. Merkez Bankası (MB), ekim ayı ödemeler dengesi verilerini dün açıkladı. Buna göre cari işlemler açığı ocak-ekim döneminde 35.3 milyar dolara ulaştı.

MB'den yapılan açıklamada “Cari işlemler açığı, bir önceki yılın ekim ayına göre 2 milyar 191 milyon dolar artarak 3 milyar 827 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda, 12 aylık cari işlemler açığı 41 milyar 904 milyon dolar oldu” ifadelerine yer verildi. Açıklamada söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2 milyar 796 milyon dolar artarak 5 milyar 599 milyon dolara ve birincil gelir dengesi açığının 293 milyon dolar artarak 1 milyar 73 milyon dolara yükselmesinin etkili olduğu ifade edildi.

Verilere göre hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 503 milyon dolar artarak 2 milyar 189 milyon dolara yükseldi. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 271 milyon dolar artarak 987 milyon dolar oldu.

BANKALAR BORÇLANDI

Diğer yatırımlar altında yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 937 milyon dolar net artış, yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları ise 395 milyon dolar net azalma gösterdi. Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 2 milyar 380 milyon dolar ve 1 milyar 597 milyon dolar net kullanım, genel hükümet ise 136 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.

DOLAR 3.8140 LİRAYI GÖRDÜ

Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 11.1 büyümesi piyasalar tarafından pozitif karşılandı. Serbest piyasada dolar 3.8290 liradan, Euro ise 4.5130 liradan haftaya başladı. Cari açık rakamlarının da beklentilerin altına kalması ile birlikte dolar 3.8140 liraya kadar geriledi. Dolar günü 3.8280 liradan, Euro 4.5090 liradan tamamladı. Borsa İstanbul yeni haftaya yüzde 0.80 yükselişle 108.788 puandan başladı. TL'nin güçlenmesinin de etkisiyle Borsa İstanbul yüzde 1.14 yükselişle 109.156 puandan günü tamamladı.

Erdoğn Süzer/Sözcü

E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde