Memura zam hesabı TOKİ borçlusunu vurdu

Maliye Bakanlığı, bu yıl memura yapılan yıllık zammı TOKİ’ye yüzde 6,5 olarak bildirdi. TOKİ, yıllık zam oranını ‘6 aylık artış’ diye hesap edip, dar gelirli vatandaşın kredisine çifte zam uyguladı

Me­mur ve me­mur emek­li­le­ri­ne bu yıl ilk kez oran­sal ye­ri­ne sey­ya­nen zam ya­pıl­ma­sı, TO­Kİ­’den ev sa­hi­bi ola­bil­mek için her ay yük­lü mik­tar­da kre­di öde­yen bin­ler­ce dar ge­lir­li va­tan­da­şı vur­du. Sey­ya­nen zam ne­de­niy­le Ma­li­ye ile TO­Kİ­’nin he­sa­bı şa­şın­ca, kre­di borç­la­rı­na çif­te zam ya­pıl­dı. Bu yıl­ki ma­aşı­na yüz­de 6,5 zam ala­bi­len me­mu­run TO­Kİ kre­di­si yüz­de 10,76 zam­lan­dı.

İlk 6 ay­lık zam yüz­de 4

TO­Kİ, kre­diy­le ev alan­la­rın ay­lık kre­di tak­sit­le­ri­ne her 6 ay­da bir me­mur ma­aş ar­tı­şı ora­nın­da zam ya­pı­yor. TO­Kİ, zam ora­nı­nı ken­di­si be­lir­le­mek ye­ri­ne Ma­li­ye ve TÜ­İK’­ten res­mi ya­zıy­la ‘zam ora­nı­’ is­ti­yor. Sis­tem yıl­lar­dır böy­le de­vam eder­ken, bu yıl ilk kez me­mu­ra oran­sal ye­ri­ne sey­ya­nen zam ya­pı­lın­ca iş­ler ka­rış­tı. TO­Kİ kre­di­le­re ne ka­dar zam yap­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni yi­ne Ma­li­ye ve TÜ­İK’­e sor­du.

Ma­li­ye, me­mu­ra 2013 Tem­muz-Ara­lık dö­ne­min­de yüz­de 4 zam ve­ril­di­ği­ni, do­la­yı­sıy­la 2014 yı­lı­nın Ocak-Ha­zi­ran dö­ne­mi için kre­di­le­re yüz­de 4 zam ya­pıl­ma­sı­nın uy­gun ola­ca­ğı­nı bil­dir­di. TO­Kİ de bu yı­lın Ocak-Ha­zi­ran dö­ne­mi­ni kap­sa­yan ilk 6 ay­lık dö­ne­mi için kre­di tak­sit­le­ri­ni yüz­de 4 zam yap­tı.

Sı­ra bu yı­lın ikin­ci 6 ayın­da kre­di tak­sit­le­ri­ne ya­pı­la­cak zam ora­nı­nın be­lir­len­me­si­ne gel­di. TO­Kİ yi­ne Ma­li­ye ve TÜ­İK’­e yaz­dı. Ma­li­ye, me­mu­ra ocak ayın­da ya­pı­lan ve yıl­lık ola­rak uy­gu­la­nan brüt 175 li­ra, net 123 li­ra olan sey­ya­nen zam­mın or­ta­la­ma yıl­lık yüz­de 6,5 zam­ma kar­şı­lık gel­di­ği­ni he­sap­la­yıp TO­Kİ­’ye bil­dir­di.

%6,5 ye­ri­ne %10,75 zam

TO­Kİ de bu ora­nı kre­di­le­re ikin­ci 6 ay için uy­gu­la­na­cak zam ora­nı ola­rak ilan edip kre­di borç­la­rı­na yüz­de 6,5 zam yap­tı. An­cak, me­mu­ra ocak ayın­da ya­pı­lan or­ta­la­ma yüz­de 6,5’lik zam 6 ay­lık de­ğil yıl­lık ol­du­ğu için TO­Kİ kre­di­le­ri­ne çif­te zam ya­pıl­mış ol­du.

So­nuç­ta me­mu­ra yıl­lık or­ta­la­ma yüz­de 6,5 zam ya­pı­lır­ken TO­Kİ kre­di­le­ri ilk 6 ay­da yüz­de 4, ikin­ci 6 ay­da yüz­de 6,5 ol­mak üze­re top­lam­da yüz­de 10,75 ora­nın­da ar­tı­rıl­mış ol­du. Oy­sa TO­Kİ­’nin kre­di­le­re yıl­lık yüz­de 6,5’in da­ha üze­rin­de zam yap­ma­ma­sı ge­re­ki­yor.

İşte yanlış güncelleme

TO­Kİ, me­mu­ra ya­pı­lan yıl­lık zam ora­nı­nı kre­di borç­lu­la­rı için böy­le gün­cel­le­di: “İ­da­re ta­ra­fın­dan in­şa et­ti­ri­len ve bir ön­ce­ki al­tı ay­lık me­mur ma­aş ar­tış ora­nı­na bağ­lı ola­rak sa­tı­şa su­nu­lan ye­ni pro­je­le­rin, ge­ri öde­me­le­ri­ne esas borç ba­ki­ye­le­ri ve tak­sit be­del­le­ri, bir ön­ce­ki al­tı ay­lık dö­nem­de­ki (1 Ocak-30 Ha­zi­ran 2014 dö­ne­mi) me­mur ma­aş ar­tış ora­nı ile gün­cel­le­ne­cek­tir. Bu oran yüz­de 6,50’dir.”

Memura 123 lira, krediye 161 lira

Bu yan­lış­lık ne­de­niy­le TO­Kİ­’den kre­di kul­la­nıp ev sa­hi­bi ol­ma­ya ça­lı­şan me­mur ve me­mur emek­li­si­nin 2014 zam­mı kre­di ar­tı­şı­nın al­tın­da kal­dı. Zam bu­har ol­du­ğu gi­bi yük­sek kre­di zam­mı me­mu­run ek­me­ği­ni kü­çült­tü.

Dev­let, ör­ne­ğin bin 500 li­ra ma­aş alan bir me­mu­ra 123 li­ra zam ve­rir­ken, me­mu­run bin 500 li­ra olan TO­Kİ kre­di­si bor­cu­na 161 li­ra zam yap­tı. Me­mur 123 li­ra­lık zam­mı tüm­den kay­bet­ti­ği gi­bi 38 li­ra ila­ve yük­le kar­şı­laş­mış ol­du.

TOKi: Oranı biz belirlemiyoruz

TOKİ, zam­ma iliş­kin açık­la­masın­da, “Zam oran­la­rı yo­rum­la­ra se­be­bi­yet ver­me­mek ama­cıy­la İda­re­miz­ce he­sap­lan­ma­mak­ta olup, il­gi­li ve yet­ki­li ku­rum­lar olan Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı ve TÜ­İK’­ten ta­lep edil­mek­te, ya­zı­lı ola­rak te­min edi­len oran­lar hiç­bir de­ği­şik­lik ya­pıl­mak­sı­zın ay­nı şe­kil­de kul­la­nıl­mak­ta­dı­r” de­nil­di.

Erdoğan Süzer/Bugün