Meleklerin yatırımları kanatlandı, 67 Milyon Doları aştı

Türkiye’de girişimcilik ekosistemi genç ancak hızla gelişiyor. Yeni girişim yatırımları da önemli başarılara imza atmaya başladı. Geçen yıl Güney Doğu Avrupa ve Ortadoğu bölgesinde yeni yatırımlarda en çok yatırım yapılan ülke İsrail’den hemen sonra Türkiye oldu.

Türkiye’de melek yatırımcıların ve girişim fonlarının sayısı giderek artarken girişimlere yapılan yatırımlar katlanarak artıyor. Girşimlere, 2015 yılında 36 milyon dolar yatırım yapılırken 2016 yılında bu rakam nerdeyse ikiye katlanarak 67 milyon doları aştı. İlk sırada 22 milyon dolardan fazla yatırım miktarıyla Fintech yer alırken, onu 5 milyon dolarla emlak ve pazaryeri girişimleri takip etti. Tohum öncesi ve tohum yatırımları ise yaklaşık 1.8 milyon dolara ulaştı. Geçen yıl yatırım adedi olarak son 5 yılın rekor kırılarak yüzde 43 büyüme ile 124 sayısına ulaşıldı. Avrupa Melek Yatırım Ticaret Örgütü’nün 2016 yatırım istatistiklerinde de Türkiye Avrupa’nın en fazla melek yatırım alan 8. pazarı olarak yerini aldı.

MV Holding ve Revo VC 19.2 milyon dolar yaptırım yaptı

MV Holding ve Revo VC, fintech girişimi Cardtek’e yüzde 24’lük azınlık hissesine 19.2 milyon dolar yatırım yaparak sektördeki en büyük yatırım turlarından birine imza attı. Onu Doğu Avrupa ve Türkiye’deki erken aşama girişimlere yatırım yapan Almanya merkezli Earlybird VC‘den 5 milyon dolarlık yatırım alan mobilya dikeyindeki en büyük e-ticaret girişimlerden Vivense takip etti. Ardından Verusaturk GSYO, Smartiks’e 2 milyon dolarlık bir yatırım yaptı. Bütün bu büyük yatırımlar geçen yıl mart ayında gerçekleşti. Hizmet sektörüne odaklı bir teklif toplama sitesi Armut. com da Addventure ve Hummingbird Ventures’tan 3.2 milyon dolarlık yeni bir yatırım aldı.

6 bin yakın startup, 250’ye yakın aktif kurumsal yatırımcı var

Türkiye’de 2017 itibarıyla 6 bine yakın start-up, 250’ye yakın aktif kurumsal yatırımcı, 21 adet VC, 15 melek yatırımcı ağı, 16 CVC ve 80’in üzerinde teknopark ve hızlandırma programı bulunuyor. Buna rağmen 10’dan fazla yeni startupa yatırım yapan sadece 3 melek yatırımcı ağı var. Hazine Müsteşarlığı’na göre, Türkiye’de 40’tan fazla akredite edilmiş melek yatırımcı bulunuyor. Türkiye’de en az 1 yeni yatırıma başlanan 150 aktif melek yatırımcı olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’nin yeni girişimlerde çok hızlı yolkat ettiğini ifade eden sektör temsilcileri, son yıllarda hayat bulan ve yatırım çeken çok ciddi girişim fikirleri Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirmeye başladığını belirtiyor. Girişimlerin lokalden çok bölgesel düşünmeleri gerektiğini vurgulayan temsilciler, bu yıl çekirdek sermeye yatırımlarının çok hızlı büyüyeceğini söylüyor.

Girişim yatırımlarında yüzde 100’den fazla büyüyen tek sektör finans

Girişimcilere yapılan erken aşama yatırımları 2016 içinde %100’den fazla büyüyen tek sektörün finans olduğunu belirten Dünya Melek Yatırım Forumu (WBAF) ve Türkiye Melek Yatırımcılar Derneği (TBAA) Başkanı Baybars Altuntaş, startup yatırımlarında aslında alınacak daha çok yol olduğunu vurgulayarak, “80 milyonluk çoğu genç nüfus gözönüne alındığında, bu artış trendinin önümüzdeki yıllarda da yükselerek devam edeceğini söyleyebiliriz.Startup ve girişimcilik ekosisteminde Türkiye yatırım alma konusunda birinci lige oynuyor” dedi. WBAF anketinde yatırımcıların yüzde 60’ının fintech yatırımlarını ajandalarının ilk sırasına yazdıklarını kaydeden Altuntaş, Türkiye’nin Fin- Tech yatırımlarında ve mobil ödeme sistemlerinde, pek çok ülkeden çok daha iyi durumda olduğunu vurguladı.

Türkiye, İsrail ile benzer başarılara imza atabilir

Çok yakında Türkiye’nin İsraille benzer başarılara imza atabileceğine inandıklarını belirten, ülkemizin ilk Silikon Vadisi merkezli girişim sermayesi fonu olan 500 İstanbul’un Yönetici Ortağı Rina Onur Şirinoğlu, bölgenin üssü olmaya çalışmak Türkiye için küçük bir hedef olduğunu dünyaya açılmaya odaklanılması gerektiğini kaydetti.

Türkiye’nin küresel hedefli teknoloji girişimi çıkarma oranında ABD ve AB’ye kıyasla oldukça geride bulunduğunu, ancak bölgesinde çok iyi olduğunu dile getiren Şirinoğlu, “Şu an dünyada, halka açılmamış veya satın alınmamış, ‘unicorn’ adı verilen, değeri 1 milyar doları bulan 183 teknoloji girişimi var. Bu şirketlerin 100’ü Amerika, 37’si Çin, 10’u İngiltere, 8’i Hindistan, 4’ü Almanya, 3’ü İsrail, 2’si Fransa ve 2’si de Singapur merkezli. Hatta Türkiye’den çıkmış hiç ‘unicorn’umuz bulunmuyor. Türkiye’deki girişimler tüm dünyayı hedefl emeli” diye konuştu.

Girişim yatırımları konusunda erken aşamada yani tohum ve melek yatırım alma konusunda hala girişimcilerin engelleri olduğunu kaydeden İstanbul Startup Angels Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı, “Yatırımlar her geçen gün artarak ümit vadediyor ancak melek yatırımcı ve tohum sermaye yatırımcılarının sayısı oldukça az. Bu sayıyı arttırmadığımız sürece yapılan yatırım sayısı da belli ölçekte tıkanıyor. Ne kadar çok erken aşama yatırım olursa VC’lerin ilgi duyabileceği şirketlerde o kadar çok artacaktır. Bu nedenle özellikle geleneksel sektörlerdeki iş insanlarına bir yatırım aracı olarak startup yatırımlarını anlatmalı ve onları ekosisteme kazandırmalıyız” dedi.

ABD ve Avrupa'da milyar dolarlar yatırılıyor

Avrupa İş Dünyası Melekleri, Tohumluk Fonu ve Erken Aşama Pazar Oyuncuları Birliği’ne göre Avrupa’da 470 melek yatırımcı ağı var. Avrupa’daki melek yatırımlarının toplamı 6.1 milyar euroyken, meleğe yatırımcının ortalama yatırım tutarı yaklaşık 20 bin euro. 2016’da global olarak startuplara yapılan yatırım miktarı 148 milyar dolar. Bu miktarın neredeyse yarısı 72.3 milyar doları Amerika’da yapılmış. Avrupa’da yapılan yatırımın miktarı ise 14.4 milyar dolar.

Türkiye'deki başarılı girişimler

Türkiye’de yüzde 100’ünü satıp ‘exit’ yapan başarılı girişimlerden bazıları: Sadecehosting’ı Telecity Group, Mayıs 2013’te 47 milyon dolara aldı.

Mikro-ödeme’yi Wirecard, Eylül 2014’te 30 milyon dolara aldı. Idefix’i Doğan Müzik Kitap (D&R) Nisan 2013’te 5 milyon dolara aldı. Arabam’ı iLab Aralık 2015’te yaklaaşık 5 milyon dolara satın aldı.

10'dan fazla yatırım yapanlar

Türkiye’de 10’dan fazla girişime yatırım yapan melek yatırım ağları şöyle:

Galata İş Melekleri: Galata İş Melekleri (GBA), genç şirketleri başarıyla çıkıp baştan keşfedip danışmanlık yapan ve finanse eden melek yatırımcı ağı olup, Türkiye’deki melek yatırımlarının sayısını, kalitesini ve başarısını artırmayı amaçlıyor. GBA’nın 25 angel yatırımcısı, girişimci ve varlıklı bireyler. Kasım 2016’dan itibaren, GBA 20 yeni işletmeye yatırım yaptı. Bunlardan 18’i BİT alanında.

BIC Melekleri: BIC Melekleri, 1-2 milyon TL’lik bir yatırım aralığıyla, tohumdan erken gelişime kadar olan yeni başlayanların ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor. Profesyonel, girişimci ve varlıklı 42 angel yatırımcı üyesi var. BIC Angels, Kasım 2016’dan itibaren 20 yeni işletmeye yatırım yaptı. Yatırımların tamamı BİT alanında bulunuyor.

Keiretsu Türkiye: Keiretsu, 3 kıtada 46 yerel ağda 2500’ün üzerinde akredite edilmiş yatırımcı üyesi bulunan küresel bir melek yatırımcı ağı. Keiretsu Türkiye yerel dalıdır. Kasım 2016’dan itibaren 14’ü BİT alanında 16 yeni teşebbüs Keiretsu tarafından desteklendi.

Selenay Yağcı/Dünya