Kriz limanları da vurdu

Son yıllarda demir çelik yatırımları ile dikkati çeken İskenderun Körfezi'ndeki firmaların üretimlerini düşürmesi, körfezdeki yük hareketlerini de olumsuz etkiledi.

İstanbul, Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz (İMEAK) Deniz Ticaret Odası İskenderun Şubesinin aylık verilerine göre, Ekim ayında körfez limanlarında yüklenen toplam yük miktarı önceki aya göre yüzde 36, demir-çelik miktarı ise yüzde 79 azaldı.

3 milyon 73 bin 190 ton tahmil, 2 milyon 34 bin 817 ton tahliye olmak üzere, toplam 5 milyon 108 bin 7 ton yükün elleçlendiği İskenderun Körfezi limanlarında, yük hareketinde çoğunluğu ham petrol ve petrol ürünleri oluşturdu. Ekim ayında gemilere, 2 milyon 872 bin 10 ton ham petrol ve akaryakıt yüklenirken, yüklenen ham petrol ve akaryakıt miktarı, önceki aya göre yüzde 31 azaldı. En fazla yükleme işlemi 1 milyon 533 bin ton ham petrolle Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Terminalinde gerçekleşti.

Raporda küresel mali krizin, limanlardaki demir-çelik tahmil-tahliye hareketine de yansıdığı dikkati çekti. Bölgenin önemli demir-çelik tesislerinden Ekinci, Yazıcı ve İsdemir Limanlarında Eylül ayında, gemilere yaklaşık 388 bin 715 ton demir-çelik mamulü yüklenirken, aynı limanlarda Ekim'de bu miktar yüzde 79 düşüşle, 96 bin 998 ton olarak gerçekleşti.

Hatay'ın Dörtyol ilçesine bağlı Payas beldesinde demir tüccarlığı yapan, aynı zamanda Payas Sanayici ve İşadamları (PAYSİAD) Derneği Başkanı Ercan Ergun yaptığı açıklamada, limanlardan yüklenen demir-çelik miktarında, Ekim ayında yaşanan yüzde 79'luk düşüşün demir fiyatlarındaki düşüş, stok amaçlı aşırı alım ve kriz nedeniyle yatırımların ertelenmesinden kaynaklandığını ifade etti.

Türk demir-çelik sektörünün krizlere alışık olduğunu bunu da atlatacağına inandığını anlatan Ergun, acilen üretimde girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik tedbirlerin alınması gerektiğini vurguladı.

Ergün, şunları kaydetti: ''Demir-çelik olsun, deniz ulaşımı olsun, dünya piyasalarında esen rüzgarların yönü, ister istemez bizi de etkiliyor. Şu anda ters esen rüzgarın içerisindeyiz ve doğal olarak sektörlerimizi etkiliyor. Demir-çelik üretiminde oluşturduğu sıkıntı, yüklenen demir-çelik miktarına yansıdı ancak düşüşü sadece küresel krize bağlamamak gerekir. Enerji, ulaşım gibi girdi maliyetleri de bunda etkili oluyor.''

Ulaşım maliyetinin yüksek olduğunu savunan Ergün, ''Irak'a bir ton demirin nakliyesi 190 dolar, narenciyenin 200 dolar. Oysa Pakistan'dan Türkiye'ye bir konteyner da aynı paraya geliyor. Habur'da işlemler çok yavaş, günde 3-4 bin aracın geçebileceği kapıdan sadece 500 araç çıkıyor'' dedi.

''ORTA DOĞU'YA KARA NAKLİYESİNDE YÜZDE 40 AZALMA VAR''
Ro-Ro İşletmecileri ve Kombine Taşımacılar Derneği (RODER) Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Yüksekgönül ise küresel krizin bölge ekonomisinin can damarını oluşturan demir-çelik, nakliye ve tarım sektörünü olumsuz etkilediğini söyledi.

Habur Sınır Kapısı'nın yavaş işlemesi, dövizin yükselmesi ve dünyayı sarsan krizin, nakliye sektörünü olumsuz etkilediğini kaydeden Yüksekgönül, kriz nedeniyle Orta Doğu'ya çalışan 20 bin araçlık nakliye filosunun, yüzde 40'nın çalışamaz hale geldiğini ifade etti.

Yüksekgönül, Türkiye ekonomisinin krizden henüz fazla etkilenmediğini, ancak gerekli önlemlerin alınmaması halinde faturasının ağır olacağını belirterek, şöyle devam etti:

''20 gündür Habur'da yaşanan araç sıkışıklığı, navlun ücretinde yüzde 100 artışı getirdi. Navlun ücreti 2 bin dolardan 4 bin dolara çıktı. İhracatçı değişken döviz nedeniyle fiyat tutturamıyor, potansiyelini başka ülkelere kaptırıyor. İşadamları, iş yaşamlarını kredilerle döndürmeye çalışıyor. Bir an önce önlem alınması, özellikle fabrikaların kapanmaması ya da işçi çıkartılmaması için SSK primleriyle vergilerinde gerekli düzenlemeler yapılmalı.''